Öğrenme Güçlüğü Olan ve Normal Gelişim Gösteren 7-9-11 Yaş Çocukların Metafor Algılarının Görsele Dayalı İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 9 - 44

Begüm Gamiş Çiftci , İbrahim Coşkun

Öz

Bu araştırmada; 7-9-11 yaş öğrenme güçlüğü olan ve normal gelişim gösteren bireylerin metafor algıları arasında farklılık olup olmadığı, metafor algılarının engel durumu, yaş, cinsiyet gibi çeşitli değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde ikamet eden 7-9-11 yaş öğrenme güçlüğü olan 54 çocuk ve normal gelişim gösteren 54 akranı olmak üzere toplamda 108 çocuk oluşturmaktadır. Çalışmada Ressam Pablo Ruiz Picasso ve Ressam Viladimir Kush’ın resimleri arasından uzman görüşü alınarak seçilen toplam 13 resim kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Sonuçlar araştırmanın amaçları doğrultusunda tablolaştırılmış, açıklanmış ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrenme güçlüğü olan çocuklar ve normal gelişim gösteren akranları arasında metafor algıları açısından anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bununla beraber metaforlarda soyut kelime kullanım durumları incelendiğinde, aynı şekilde öğrenme güçlüğü olan çocuklar ve normal gelişim gösteren akranları arasındaki farklılığın devam ettiği görülmüştür. Elde edilen bulgular ilgili literatür doğrultusunda yorumlanmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğrenme güçlüğü, metafor algısı, görsel algı, 7 yaş, 9 yaş, 11 yaş.

Kaynakça

• Akın, A. ve Sezer, S. (2010). Diskalkuli: Matematik öğrenme bozukluğu. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 126-127, 41-48.
• Asfuroğlu, B. Ö. ve Fidan, S. T. (2016). Özgül öğrenme güçlüğü/spesific learning disorders. Osmangazi Journal Of Medicine, 38(Özel Sayı 1), 49-54.
• Aslan, K. (2015). Özgül öğrenme güçlüğünün erken dönem belirtileri ve erken müdahale uygulamalarına dair derleme. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1(2), 577-588.
• Aydın, A. (2016). Eğitim psikolojisi. Pegem Yayınları.
• Bacanlı, H., (2002). Gelişim ve öğrenme. Nobel Yayınları.
• Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üst bilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-319.
• Boyd, D. & Bee, H. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. (Okhan Gündüz, Çev.). Kaknüs Yayınevi.
• Çekmez, E., Yıldız, C. ve Bütüner, S. Ö. (2012). Phenomenographic research method. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(2), 77-102.
• Çelikten, M. (2006). “Kültür ve öğretmen metaforları”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(21), 269-283.
• Dada Delimehmet, Ş. (2017). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin sözcük bilgisi ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Dadandı, I., ve Dadandı, P. U. (2015). Özgül öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda derse giren Türkçe öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 509-532.
• Demirci, K. (2016). Metafor: Bir Anlatım ve Üretim Mekanizması. M. Sarıca ve B. Sarıca (Ed.), Dil bilimleri kültür ve edebiyat içinde (s. 330-343). Padam Yayınları.
• Ercan, G. Z. (2001). Kaynaştırılmış ortamdaki normal gelişim gösteren çocukların 8- 11 yaşları arasındaki öğrenme güçlüğü olan akranlarına karşı tutumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Eroğlu, M. (2023). Çocukluk döneminde bilişsel gelişim: Piaget ve Vygotsky’nin bilişsel gelişim kuramlarının incelenmesi ve karşılaştırılması. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(1), 69-77.
• Gardiner, H. W., & Gander, M. J. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi. (Ali Dönmez ve Bekir Onur (Ed.), Nermin Çelen (Çev.)). İmge Kitabevi.
• Gürgan, U. (2019). Gelişim psikolojisi. Nobel Yayınları.
• Güven, B. ve Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 503-512.
• Kaptanoğlu, H. (2016). Sınıf öğretmenlerinin özgül öğrenme güçlüğüne yönelik tutumlarının incelenmesi ve bilgi düzeylerinin saptanması [Yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Karakaya, B. ve Altuntaş, O. (2017). Disleksisi olan çocuklarda görsel algı becerilerinin, okuma becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 5(3), 161-168.
• Katsirikou, A., & Lin, C. S. (2017). Revealing the “essence” of things: using phenomenology in LIS research. Qualitative and Quantitative Methods in Libraries, 2(4), 469-478.
• Kol, S. (2013). Erken çocuklukta bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 1-21.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An ıntroduction to its methodology (2nd ed.). Thousand Oaks, Sage.
• Mayring, P. (2004). Qualitative content analysis. U. Flick, E. V. Kardorff & I. Steinke (Ed.), in A Companion to Qualitative Research (ss. 266-270). Sage.
• Mutlu, Y. (2016). Matematik öğrenme güçlüğü (gelişimsel diskalkuli). E. Bingölbali, S. Arslan ve İ. Ö. Zembat (Ed.), Matematik eğitiminde teoriler içinde (s. 881-899). Pegem Akademi.
• Onat Kocabıyık, O. (2015). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66.
• Özat Erdem, N. (2010). Öğrenme güçlüğü yasayan çocuklarda Frostig görsel algı eğitim programının etkisi [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Özsoy, Y., Özyürek, M. ve Eripek , S. (2001). Özel eğitime muhtaç çocuklar-özel eğitime giriş. Karatepe Yayınevi.
• Pekel, D. (2010). Özel öğrenme güçlüğü olan ve olmayan çocukların üst biliş özelliklerinin karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Saban, A, Koçbekir, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Starks, H., & Trinidad, S. B. (2007). Choose your method: a comparison of phenomenology, discourse analysis and grounded theory. Qualitative Health Research, 17(10), 1372-1380.
• Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(1), 41-57.
• Şahin, S. ve Akoğlu, G. G. (2015). Öğrenme güçlükleri olan çocuklar ve eğitimleri. N. Baykoç (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim içinde. (s. 254-270). Eğiten Kitap.
• Şenel, H. G. (1995). “Özel öğrenme güçlüğü" terimi yerine alternatif arayışlar. Özel Eğitim Dergisi, 2(1), 40-45.
• Tayyar, C. (1996). Öğrenme güçlüğü olan çocukların görsel işitsel sayı dizisi testi (GİSD-A testi) ile incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Uçgun, D. (2003). Türkçe öğretimi açısından özel öğrenme güçlüğü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13(13), 203-217.
• Uslu, N., Kocakülah, A., ve Gür, H. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilim, bilim insanı ve öğretmen kavramlarına ilişkin metafor algılarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 354-364.
• Vangölü, B. Y. (2016). “Geçmişten günümüze gerçeküstücülük”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3): 871-883.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9.Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, N. (2015). Kübizm ve Sürrealizm. https://nalanyilmaz.blogspot.com/2015/03/kubizm-ve-surrealizm.html