İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Çatışmayı Yönetmede Kullandıkları Çatışma Yönetimi Stratejileri

Yıl 2012, Cilt: 24 Sayı: 24, 45 - 62, 10.10.2013

Emel Kırçan Aynur B.bostancı

Öz

Bu araştırma, ilköğretim okulu yöneticilerinin çatışmayı yönetmede çatışma yönetimi stratejilerini kullanma düzeylerine ilişkin öğretmen ve yönetici görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada öğretmen ve yönetici görüşlerinin göreve, öğretmen görüşlerinin ise görev yaptıkları sosyo-ekonomik çevreye, görev sürelerine, cinsiyet ve medeni durumlarına göre anlamlı bir farklılık gösterip-göstermediği incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul İlinde sosyo-ekonomik çevre özelliklerine göre yüksek düzeyde olan Beşiktaş ilçesinde 66 öğretmen ve22 yönetici, orta düzeyde olan Fatih ilçesinde 83 öğretmen ve 37 yönetici ve düşük düzeyde olan Gaziosmanpaşa ilçesinde 150 öğretmen ve 55 yönetici oluşturmuştur.Veri çözümlemede aritmetik ortalama,t testi ve varyans analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ilköğretim okul yöneticilerinin çatışmayı yönetmede, çatışma yönetimi stratejilerini kullanma düzeylerine yönelik öğretmen ve yönetici görüşleri tüm stratejilerde göreve göre farklılaşmaktadır. Yine öğretmenlerin, görev yaptıkları sosyo-ekonomik çevreye, görev sürelerine, cinsiyet ve medeni durumlarına göre okul yöneticilerinin çatışmayı yönetmede bazı stratejileri kullanma düzeylerine yönelik görüşleri arasında anlamlı farklılık bulunmaktadır.  

Anahtar Kelimeler

Çatışma, çatışma stratejisi, çatışma yönetimi, sosyo-ekonomik çevre, okul yöneticisi, öğretmen

Conflict Management Strategies That Administrators at Primary Schools Use at Managing Conflict

Öz

This research was conducted to determine the views of teacher and administratoraccording to the level of using the strategies of conflict management of primary school administrators in managing conflicts. In this research, to see whether there is a significant difference, the views of teachers and administrators according to their mission, views of teachers according socio-economic work environment , position, gender and marital statuswere examined. The sample of the research is consisted of 66 teachers and 22administratorsworking in Beşiktaş with a high socioeconomic, level of 83 teachers and 37 administrators from Fatih with a medium level and 150 teachers and 55 administratorsfrom Gaziosmanpaşa with a low socioeconomic level in İstanbul province. In data analysis, arithmetic mean, t test and variance analysis were used. According to the research results, according to the level of conflict management strategies in managing conflict, there is a difference among the views of teachers and administrators in all strategies.Moreover, there is a difference among the views of teachers according to socio-economic work environment, position, gender and marital statusin using some strategies of conflict management of primary school administrators. 

Anahtar Kelimeler

Conflict, conflict strategies, conflict management, socio-economic environment, school administrator, teacher

Kaynakça

• Bursalıoğlu, Z. (2005).Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma (5. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (2006). Türk Eğitim Sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bickmore,K.(2004).Discipline for democracy? School districts' management of conflict and social exclusion. Theory and Research in Social Education, 32 (1),75-97.
• Bilgin, A.(2000). Çatışma çözme taktikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 85-94.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, H. (2005). Organizasyon ve yönetim. Ankara:Siyasal Kitabevi.
• Erdoğan, İ.(1996).Örgütsel davranış. İstanbul: Avcıol Yayınevi.
• Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Ertekin, Y. (1982). Örgütsel çatışma: yönetim psikolojisi ikinci ulusal sempozyumunda sunulan bildirile, yorumlar,tartışmalar. Ankara:Sevinç Matbaası.
• Ertürk, M. (2000). Yönetim ve organizasyon.İstanbul:Beta Yayınları.
• Fleetwood,K.L.(1987).The conflict management styles and strategies of educational manager (Masters thesis). Faculty of the University of Delaware. http://www.udel.edu/communication/web/thesisfiles/fleetwoodthesis. pdf.
• Ghaffar, A.(2010).Conflict in schools: Itscauses&managementstrategies. Journal of Managerial Sciences, 3(2). http://www.qurtuba.edu.pk/jms/default_files/JMS/3_2/05_ghaffar.pdf
• Gümüşeli, A. İ.(1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenleri ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri (Doktora Tezi).Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güney, S. (2006).Davranış bilimleri (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Hakvoort,I. (2010). The conflict pyramid: A holistic approach to structuring conflict resolution in schools. Journal of Peace Education, 7(2), 157-169.
• İpek, C. (2003). Örgütsel çatışma ve çatışma yönetiminde uygulanabilecek
• örgüt geliştirme aracıları.Yönetimde çağdaş yaklaşımlar(Editörler: Cevat
• Elma &Kamile Demir).Ankara:Anı Yayıncılık.
• Kara, İ.(1995). Orta dereceli okullarda görevli okul yöneticilerinin örgütsel çatışmaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karip, E. (2003).Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Korkmaz, M. (1994). Örgütlerde çatışma ve nedenleri (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçel, T.(1989). İşletme Yöneticiliği. İstanbul:Yön Ajans.
• Lang, M.(2009). Conflict management: A gapin business education curricula. Journal of Educationfor Business, 84(4), 240-245.
• Özkalp, E. & Kırel, Ç.(2001). Örgütsel Davranış (6. Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Ders Kitapları Yayını.
• Stanley,C.A. &. Algert, N.E.(2007). An exploratory study of the conflict management styles of department heads in a research university setting. Innovative High Education, 32:49–65.
• Solmuş, T. (2001). Örgütlerde kişilerarası-gruplararası çatışmalar. Türk Psikiyatri Bülteni, Sayı:20.
• Tanrıverdi, M.(2008). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan çatışma yönetimi stilleri ile öğretmenlerin okul iklimi algıları arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tengilimoğlu, D. (1991). Kişilerarası çatışma ve çatışmaya teşhis modelleri. Amme İdare Dergisi, 24 (2),123-144.
• Uğurlu, F. (2001). İlköğretim okulu müdürlerinin çatışma yönetme stilleri (İzmir Metropol Alanı Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ural, A. (1997). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerle aralarındaki çatışmaları yönetme yöntemleri (Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şeker, M.(2010). İstanbul’da yaşam kalitesi araştırması.İstanbul Ticaret Odası, Yayın no: 2010-103. http://www.ito.org.tr/itoyayin/0023050.pdf
• Şimşek, Ş.(1998). Yönetim ve organizasyon. Konya: Damla Ofset Matbaacılık ve T.A.Ş.