Suriyeli Öğrenciler İçin Görevlendirilen PICTES Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Bursa Örneği

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 24 - 45, 30.06.2020

Rüyam Küçüksüleymanoğlu , Ayşegül Kurt

Öz

Suriyeli çocukların eğitim ihtiyacının karşılanması ve okullarda
karşılaştıkları dil probleminin çözülmesi adına Avrupa Birliği desteği ile
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından başlatılan PICTES projesi, öğretmen istihdamı
için yeni bir alan olmuştur. Bu çalışmanın amacı, PICTES öğretmenlerinin
tükenmişlik düzeyini; branş, okul türü ve öğrenci sayısı değişkenlerini göz
önüne alarak belirlemektir. Bu bağlamda Bursa’da görev yapan 148 PICTES
öğretmenine Maslach Tükenmişlik ölçeği uygulanmış ve  17 öğretmenle 
yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Çalışmada nicel ve nitel
veriler eş zamanlı toplanmıştır. Önce nicel aşama ile ilgili analizler, Kruskal-Wallis-H
testi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ardından katılımcıların tükenmişlikle
ilgili sıraladıkları nitel veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda PICTES öğretmenlerinin duygusal tükenme alt boyutunda orta, duyarsızlaşma
alt boyutunda yüksek, kişisel başarısızlık alt boyutunda  ise yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadığı
saptanmıştır. Bu çalışmanın henüz meslekleşme sürecinde olan yabancı uyruklu
öğrenci eğitimine ve bu yönde yapılan eğitim planlamalarına katkı sağlayacağı
düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

PICTES, Suriyeli Öğrenciler

Kaynakça

• Akçamete, G., Kaner, S. & Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik iş doyumu ve kişilik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Avcı, Ü. ve Seferoğlu, S.S. (2011) “Bilgi Toplumunda Öğretmenin Tükenmişliği: Teknoloji Kullanımı ve Tükenmişliği Önlemeye Yönelik Alınabilecek Önlemler”, Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9: 13-26. Bulut, S., Kanat Soysal & Ö., Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğretmeni olmak: Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1210-1238.Büyükikiz, K., Çangal, Ö. (2016). Suriyeli Misafir Öğrencilere Türkçe Öğretimi Projesi Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1414-1430.Cemaloğlu, N. ve Şahin, D. E. (2007) “Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 2: 465-484. Çelikkaleli, Ö. (2011) “Yetişkin Eğitimcisi Öğretmenlerin Tükenmişlik ve Mesleki Yetkinliklerinin İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi SBE Dergisi, 4: 13-26.Çoban Sural, Ü., Gürel Arı, T. (2017). Göçmen Çocuklara Türkçe Eğitimi Veren Öğretmenlerin Aldıkları Hizmet İçi Eğitimin Değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5 (4), 996-1009.De Wit, H., & Altbach, P. G. (2016). The Syrian refugee crisis and higher education. International Higher Education, 84, 9–10.Ergin, C., (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Envanterinin Uygulanması.7.Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı. Psikologlar Derneği Yayınları: Ankara.Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/download/article-file/319194GİGM (2019). Göç istatistikleri. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. http://www.goc.gov.tr/icerik/goc-istatistikleri_363_378
• Göktuna-Yaylacı, Serpil, H. ve Yaylacı, A.F. (2017). Paydaşların Gözünden Mülteci Ve Sığınmacılarda Eğitim: Eskişehir Örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 11(22) 101-117. Habertürk (2018). 6 bin 200 PICTES'li öğretmen kadro bekliyor. https://www.haberturk.com/6-bin-200-pictes-li-ogretmen-kadro-bekliyor-1821870 (Erişim tarihi: 05.05.2019).Kahraman, S. (2018). Eğitim hakkının korunması açısından PICTES Projesinin değerlendirilmesi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Karakale, S. ve S. Canpolat, (2008) “Tükenmişlik Düzeyi Yüksek İlköğretim Öğretmenlerinin Öğrencilere Yaklaşım Biçimlerinin İncelenmesi”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 147: 106-120. Kiremit, R.F., Akpınar, Ü., & Tüfekçi-Akcan, A. (2018). Suriyeli öğrencilerin okula uyumları hakkında öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2139-2149. doi:10.24106/kefdergi.428598Küçüksüleymanoğlu, R. (2007). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeyleri. Eğitim Araştırmaları Dergisi. 7(28), 101-112.Maslach, C., & Jackson S., (1981). The Measurement of Experienced Burnout, Journal of Occupational Behavior, Vol.2, No. 2.MEB (2019). Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonun Desteklenmesi Projesi. Milli Eğitim Bakanlığı. https://pictes.meb.gov.tr/izlemeMebpersonel (2019). PICTES öğretmenleri Eğitim-İş’i Ziyaret Etti. http://www.mebpersonel.com/sendikalar/pictes-ogretmenleri-egitim-is-i-ziyaret-etti-h227929.html (Erişim tarihi: 05.05.2019).Mercan-Uzun, E., & Bütün, E. (2016) Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1, 72-83.Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.Özer, Y. Y., Komşuoğlu, A., & Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(37), 185- 219.Sarıtaş, E., Şahin, Ü., & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.Seydi A. R., (2013). Türkiye’deki Suriyeli Akademisyen ve Eğitimcilerin Görüşlerine Göre Suriye’deki Çatışmaların Suriyelilerin Eğitim Sürecine Yansımaları, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 30, s.217-241.Tatar, M., & Horenczyk, G. (2003). Diversity-related burnout among teachers. Teaching and Teacher Education, 19, 397–408.Tüzün, I. (2017). Türkiye‟de Mülteci Çocukların Eğitim Hakkını ve Karşılıklı Uyumunu Destekleyen Yaklaşımlar, Politikalar ve Uygulamalar. Avrupa Liberal Forumu (ELF).UNHCR. (2009). Education Strategy: 2010–2012UNICEF. (2013). Suriyeli Gençler Kayıp Kuşak Olmamak İçin Türkçe Öğreniyor. http://unicef.org.tr/basinmerkezidetay.aspx?id=2388 adresinden 23 Ağustos 2016 tarihinde alınmıştır.Yaşar-Ekici, F . (2017). Mesleki tükenmişlik açısından okul öncesi öğretmenlerinin değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (2), 425-446. DOI: 10.18506/anemon.289246Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.