Ateşin Göçü Belgeselinin Sinematografik Analizi

Yıl 2025, Sayı: 36, 85 - 104, 27.06.2025

Kurtuluş Özgen

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1672213

Öz

Ateşin Göçü (1989) belgeseli, 1985-89 yılları arasında Emlak Bank sponsorluğunda gerçekleştirilen 12 bölümlük Eski Evler Eski Ustalar belgesel dizisi içinde Hasan Özgen’in yapıp yönettiği dört belgeselden biridir. Doğu Anadolu Bölgesinin (Malatya, Erzincan, Erzurum, Kars, Ağrı, Van, Bitlis) geleneksel mimarisi, kültürü ve yaşantısı üzerine odaklanan belgesel Özgen’in özgün belgesel üslubunun tipik bir örneğidir. Ateşin Göçü şiirsel üslubu ile öne çıkar. Filmin şiirselliği metin, müzik ve görüntü rejimi üzerine bina edilmiştir. Belgesel Bill Nichols’ın betimleyici olarak tanımladığı biçem özelliklerini kısmen taşımakla birlikte deneme filme yakın duran bir özdüşünümselliği ve şiirselliği de içerir. Bu çalışmada nitel araştırma yaklaşımıyla belgeselin sinematografik analizi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Belgesel Sineması , Ateşin Göçü , Hasan Özgen , Sinematografi

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y. (1998). Türk Arkeolojik Belgesel Filmleri ve Süha Arın’ın Arkeolojik Belgesel Filmleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Aytekin, H. (2013). Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Belgesel Sinema, Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aytekin, H. (2017). Hasan Özgen’in “Kültürel Hümanizma” Dönemindeki Belgesel Filmleri Üzerine Bir İnceleme. H.Ş. Şanlıdağ (Ed.), Şehrin Görsel Belleği Hasan Özgen (1. Baskı s. 205-235). Milas Belediyesi Kültür Yayınları.
• Büker, S. (1985). Sinemada Anlam Yaratma, 2. Basım, İstanbul, Hayalbaz Yayınları.
• Demirkol, M. (2021, Aralık 14). Tarihin Yaşadığı Milas İlçemiz. Özgür Milas Gazetesi. http://mobil.ozgurmilas.com/yazarlar/mufit-demirkol/tarihin-yasadigi-milas-ilcemiz/114/
• Guba, E. G. and Lincoln, Y. S. (1994). Competing Paradigms İn Qualitative Research. Handbook of Qualitative Research, 2(105), 163-194.
• Kalebek, Ö (2025, Şubat 03). Kişisel İletişim [Mülakat].
• Kıraç, R. (2008). (Ed: Kutay, U.) Estetik Üstüne Meltem. Belgesel Sinema. İstanbul: Belgesel Sinemacılar Meslek Birliği Yayını.
• Kunduracıoğlu, H.A. (2017) Hasan Özgen’in Tanıklığı s. 253-260. Şehrin Görsel Belleği Hasan Özgen Kitabı Ed. Halim Şafak Şanlıdağ . Milas Belediyesi Kültür Yayınları
• Nichols, B. (2017). Belgesel Sinemaya Giriş. (D. Eruçman, çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Özgen, H. (2008), Belgesel Sinema ve Taşı Atan İlk Adam!. Ü. Topaloğlu (ed.) Belgesel Sinema. (s. 227-233). İstanbul: BSB Belgesel Sinema Sahipleri Meslek Birliği Yayını.
• Özgen, H. (1990). Ateşin Göçü Belgeseli Tanıtım Yazısı s.59. 3. Ankara Film Festivali Kataloğu
• Özgen, H. (2025, Ocak 05). Kişisel İletişim [Mülakat].
• Özgen, H. (2015, Eylül 02). Kişisel İletişim [Mülakat].
• Özgen, H. (1989) Ateşin Göçü Belgeseli. Yapım MTV A.Ş.
• Özgen, K. (2020). Suha Arın Filmografyasında Aykırı Bir Belgesel Tahtacı Fatma (1979): Sinematografik Analiz. Etkileşim Dergisi 5. Sayı Nisan 2020. ISSN: 2636-7955
• Özgen, K. (2017). HD Video Teknolojisinin Türk Belgesel Sinemasına Etkisi: (Dijital) Sinematografinin Keşfi. (Sanatta Yeterlilik Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Seale, C. (1999). Quality in Qualitative Research. Qualitative Inquiry, 5(4), 465-478.