Pandemi Sürecinde Sağlık Çalışanlarında Koronavirüs Fobisi ve Tükenmişlik

Yıl 2024, , 1 - 11, 30.04.2024

Burcu Bayrak Kahraman , Aysun Acun , Erhan Arıkan , Nilgün Çevik , Arzu Dahil

https://doi.org/10.54803/sauhsd.1264207

Öz

Amaç: Pandemi sürecinde sağlık çalışanları çok yüksek risk grubunda yer almakta ve süreçten en çok etkilenen grubu oluşturmaktadır. Bu çalışma pandemi sürecinde sağlık çalışanlarında koronavirüs fobisini ve tükenmişliği belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma Haziran-Aralık 2021 tarihleri arasında 337 sağlık çalışanı ile yürütülmüştür. Araştırma verileri Tanıtıcı Özellikler Formu, Koronavirüs 19 Fobisi Ölçeği ve Koronavirüs Tükenmişlik Ölçeği ile toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan sağlık çalışanlarının yaş ortalaması 31.7± 8,5, %69.97’si kadın, %45.7’si hemşiredir. Sağlık çalışanlarının Koronavirüs Fobisi ölçeği ortalama puanı 49.46±15.83, Koronavirüs Tükenmişlik Ölçeği ortalama puanı ise 25.65±10.50 olarak saptanmıştır. Sağlık Çalışanlarının Koronavirüs Fobisi ölçeği ile Koronavirüs Tükenmişlik Ölçeği arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır (P<0.05). Kadınlarda koronavirüs fobisi ve tükenmişliğin yüksek olduğu (P<0.05), kronik hastalığı olan, aile bireyleri covid tanısı almayan ve acil serviste çalışan sağlık çalışanlarında koronavirüs fobisinin (P<0.05), yoğun bakımda çalışanlarda ise tükenmişliğin daha yüksek olduğu saptanmıştır (P<0.05). Ayrıca koronavirüs fobisi ve tükenmişliğin hemşirelerde doktorlardan daha fazla olduğu belirlenmiştir (P<0.05).
Sonuç: Sağlık çalışanlarının koronavirüs fobisi ve tükenmişlik düzeylerinin düşük düzeyde olduğu, fobi düzeyi arttıkça tükenmişliğin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Koronavirüs, Fobi, Tükenmişlik, Sağlık Çalışanları

Coronavirus phobia and burnout in healthcare workers during the pandemic process

Öz

Aim: During the pandemic process, healthcare workers are in a very high-risk group and constitute the group most affected by the process. This study was conducted to determine coronavirus phobia and burnout in healthcare workers during the pandemic process.
Method: This descriptive study was conducted with 337 healthcare workers between June and December 2021. Research data were collected using the Descriptive Characteristics Form, the Coronavirus 19 Phobia Scale, and the Coronavirus Burnout Scale.
Results: The mean age of participants in the study was 31.7±8.5; 69.97% of them were female, and 45.7% of them were nurses. The mean score of the Coronavirus Phobia Scale of the healthcare professionals was 49.46±15.83, and the mean score of the Coronavirus Burnout Scale was determined as 25.65±10.50. It was concluded that there was a statistically significant positive correlation between the Coronavirus Phobia Scale of healthcare workers and the Coronavirus Burnout Scale (p<0.05). It was determined that coronavirus phobia and burnout were higher in women and in those who worked in the intensive care unit. Coronavirus phobia was higher in healthcare workers who had chronic diseases and whose family members were not diagnosed with COVID-19 (p<0.05). In addition, it was determined that coronavirus phobia and burnout were higher in nurses in doctors (p<0.05).
Conclusion: It was concluded that the coronavirus phobia and burnout levels of healthcare workers were low, and the burnout increased as the phobia level increased.

Anahtar Kelimeler

Coronavirus, Phobia, Burnout, Healthcare worker

Kaynakça

• Prazeres F, Passos L, Simões JA, Simões P, Martins C, Teixeira A. COVID-19-Related Fear and Anxiety: Spiritual-Religious Coping in Healthcare Workers in Portugal. Int. J. Environ. Res. Public Health 2021;18(1): 220.
• Lasalvia A, Amaddeo F, Porru S, Carta A, Tardivo S, Bovo C, Ruggeri M,Bonetto, C. Levels of burn-out among healthcare workers during the COVID-19 pandemic and their associated factors: a cross-sectional study in a tertiary hospital of a highly burdened area of north-east Italy. BMJ open, 2021;11(1):e045127.
• Alnazly E, Khraisat OM, Al-Bashaireh AM, Bryant CL. Anxiety, depression, stress, fear and social support during COVID-19 pandemic among Jordanian healthcare workers. Plos one, 2021;16(3):e0247679.
• García-Reyna B, Castillo-García GD, Barbosa-Camacho FJ, Cervantes-Cardona GA, Cervantes-Pérez E, Torres-Mendoza BM, Fuentes-Orozco C, Pintor-Belmontes KJ, Guzmán-Ramírez BG, Bernal-Hernández A, González-Ojeda A, Cervantes-Guevara, G. Fear of COVID-19 Scale for hospital staff in regional hospitals in Mexico: A brief report. International journal of mental health and addiction, 2022;20(2):895-906.
• Arpacıoğlu S, Baltalı Z, Ünübol B. COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Cukurova Medical Journal, 2021;46(1):88-100.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim tarihi: 13.3.2023 Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Tözün M, Babaoğlu AB. Fobiler ve sağlıklı yaşam davranışları: Bir halk sağlığı bakışı. Family Practice & Palliative Care, 2016;1(1):24-26.
• Arpaci I, Karataş K, Baloğlu M. The development and initial tests for the psychometric properties of the COVID-19 Phobia Scale (C19P-S). Personality and individual differences, 2020;164(2020):110108.
• Khasne RW, Dhakulkar BS, Mahajan HC, Kulkarni AP. Burnout among healthcare workers during COVID-19 pandemic in India: results of a questionnaire-based survey. Indian journal of critical care medicine: peer-reviewed, official publication of Indian Society of Critical Care Medicine, 2020;24(8):664.
• Alsulimani LK. Farhat AM, Borah RA, AlKhalifah JA, Alyaseen SM, Alghamdi SM, Bajnaid MJ. Health care worker burnout during the COVID-19 pandemic: a cross-sectional survey study in Saudi Arabia. Saudi medical journal, 2021;42(3):306.
• Kırılmaz H, Yorgun S, Atasoy A. Sağlık çalışanlarında psikososyal risk faktörlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 2016;2(Special Issue 1):66-82.
• Yıldırım M, Solmaz F. COVID-19 burnout, COVID-19 stress and resilience: Initial psychometric properties of COVID-19 Burnout Scale. Death Studies, 2022;46(3):524-532.
• Da Silva Neto RM, Benjamim CJR, de Medeiros Carvalho PM, Neto MLR. Psychological effects caused by the COVID-19 pandemic in health professionals: a systematic review with meta-analysis. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 2021;104(2021): 110062.
• Çayır Yılmaz M, Uysal N. Klinisyen Hemşirelerde COVID-19 Korkusu ve Mesleğe Bağlılık Düzeyinin Belirlenmesi Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi,2021;4(3):316-325.
• Oktay Arslan B, Batum Ö, Varol Y, Şenel E, Uçar ZZ. COVID-19 phobia in healthcare workers; a cross-sectional study from a pandemic hospital. Tuberk Toraks, 2021;69(2):207-216.
• Hu D, Kong Y, Li W, Han Q, Zhang X, Zhu LX, Wan SW, Liuc Z, Shenc Q, Yangc J, He HG, Zhu J. Frontline nurses’ burnout, anxiety, depression, and fear statuses and their associated factors during the COVID-19 outbreak in Wuhan, China: A large-scale cross-sectional study. EClinicalMedicine, 2020;24(2020):100424.
• Abdelghani M, El-Gohary HM, Fouad E, Hassan MS. Addressing the relationship between perceived fear of COVID-19 virus infection and emergence of burnout symptoms in a sample of Egyptian physicians during COVID-19 pandemic: a cross-sectional study. Middle East Current Psychiatry, 2020;27(2020):1-9.
• Demir C, Töreyin Z, Demir A. Her yönüyle COVİD-19. İçinde: Sağlık Çalışanlarında COVİD-19: Meslek hastalığı mı, iş kazası mı? İtil O, Ergur G, Köktürk N, Havlucu Y, Akgün M, (eds.), Ankara: Türk Toraks Derneği COVİD-19 E-Kitapları, Haziran, 2020.
• Yakut E, Özlem K, Güngör Y. Sağlık Personelinin Covid-19 korkusu ile tükenmişliği arasındaki ilişkide aşırı iş yükü ve algılanan sosyal desteğin etkisinin yapısal eşitlik modeliyle belirlenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 2020;24(83),241-262.
• Çalışkan E, Kargın M. The relationship between coronavirus 19 fear and occupational fatigue, burnout and recovery levels in healthcare professionals in Turkey. Archives of Environmental & Occupational Health, 2022;77(9):711-720.
• Ali A, Abbas S, Khan AA, Khan AS, Farid A, Rauf MT. Health Risk Factors among Doctors, Psychologists and Nurses of Pakistan during COVID-19 Pandemic. The Journal of Psychology, 2022;156(4):278-294.
• Karadem FB, Demirdaş A, Işık Ü, Kılıç F. Investigation of the psychiatric factors that determine the fear of COVID‐19 in healthcare workers and hospital staff in a university hospital in Turkey. Journal of Community Psychology.2021;7:1-13.
• Toksoy CK, Demiral GZ, Demirbaş H, Acar H, Börü ÜT. Covid-19 Pandemisinde Bir üniversite hastanesinde doktor ve hemşirelerde tükenmişlik sendromu. Kocatepe Tıp Dergisi, 2023;24(Ocak):15-20.
• Tekın SS, Yarar F, Tekin F. Fear, Burnout, and Health Profile in Healthcare Professionals Contacting Patients with COVID-19: A Comparative Study. Gevher Nesıbe Journal Of Medıcal And Health Scıences, 2022;7(20):169-175.
• Taşdemir Mecit BB, Opak SŞ, Yıldırım ÖD, Sıvacı RG. COVID-19 Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan ve Çalışmayan Sağlık Personelinde Tükenmişlik Düzeyi. JARSS, 2022;30(2):84-88.
• Sasangohar F, Jones SL, Masud FN, Vahidy FS, Kash BA. Provider burnout and fatigue during the COVID-19 pandemic: lessons learned from a high-volume intensive care unit. Anesthesia and analgesia. 2020; 131(1):106-111.
• Guttormson JL, Calkins K, McAndrew N, Fitzgerald J, Losurdo H, Loonsfoot D. Critical care nurses’ experiences during the COVID-19 pandemic: a US national survey. American journal of critical care,2022;31(2):96-103.
• Sakaoğlu HH, Orbatu D, Emiroglu M, Çakır Ö. Covid-19 salgını sırasında sağlık çalışanlarında spielberger durumluk ve sürekli kaygı düzeyi: Tepecik hastanesi örneği. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 2020;30(2):1-9.