Burdur İli Karasal ve İç Su Ekosistem Çeşitliliği, Koruma ve İzleme Çalışmaları

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 2, 12 - 43, 31.12.2014

Hasan Özçelik , İlker Çinbilgel , Belkıs Muca , Ahmet Koca , İbrahim Tavuç , Özlem Bebekli

Öz

Main purpose of this study, it is to be a model for the projects about “Biodiversity Monitoring Works in Terrestrial and Aquatical Ecosystems” which will be applied by TR. Ministry of Forestry and Water Affairs. A habitats in need of protection, endemic taxa of Burdur province, and their danger categories according to the IUCN were determined in this study. Monitoring plans of species, populations and ecosystems have been revealed. According to the distribution area size in the province; Maquis, Steppe and dry meadows, Forest, Aquatic areas, Rocks or rocky areas, Wetlands, Meadows and marshes, Mountain debrisorrubbles (Scree), Waterfront (Riparian) and Gallery forests with Snow patchand dolines (seasonal wetlands and grasslands) including vegetation formations are seen floristic richness, endemism, and for the maintenance of the ecosystem, we were identified 18 areas for priority protection, and three areas have been proposed national park. Within the province boundaries, there are 1250 vascular plant taxa. Approximately 450 endemics of them. The big genera and families included the most taxa and endemics in the province: Families; Fabaceae, Asteraceae, Lamiaceae, Rosaceae, Caryophyllaceae, Genera; Astragalus, Verbascum, Centaurea, Salvia and Silene

Anahtar Kelimeler

Ecosystems, EUNIS habitat types, Flora, Vegetation, Monitoring plans

Burdur İli Karasal ve İç Su Ekosistem Çeşitliliği, Koruma ve İzleme Çalışmaları

Öz

Özet: Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin tüm illerinde uygulanacak “Karasal ve İç Su Ekosistemleri Biyolojik Çeşitlilik İzleme İşi” konulu projelere bir örnek olmaktır. Çalışmada, Burdur ilinin florası, vejetasyonu, EUNIS habitat tipleri, korunması gereken önemli habitatlar, endemik taksonları, IUCN 'e göre endemik ve bitkilerin tehlike katogorileri belirlenmiş; tür, populasyon ve ekosistemleri izleme planları ortaya konulmuştur. İlde yayılış alanı büyüklüğüne göre Maki, Step ve Bozkır (kuru çayırlar), Orman, Sucul alanlar, Kaya ve kayalık alanlar, Sulak alan, Nemli çayır ve bataklıklar, Dağ döküntü veya molozları (Scree), Su kenarı (Riperyan ve Galeri ormanları) ile Kar yaması ve dolinler (Mevsimsel sulak alan ve çayırlar) olmak üzere çeşitli vejetasyon formasyonları görülmektedir. Floristik zenginlik, endemizm ve ekosistemin devamlılığı açısından korumada öncelikli 18 alan belirlenmiş, bunlardan 3 alanın milli park olması önerilmiştir. İl sınırları içerisinde yetişen yaklaşık olarak 450'ü endemik olmak üzere 1250 iletim demetli bitki taksonu bulunmaktadır. En çok cins, tür ve türaltı takson ile endemik ihtiva eden
Familyalar; Fabaceae, Asteraceae, Lamiaceae, Rosaceae, Caryophyllaceae,
Cinsler ise; Astragalus, Verbascum, Centaurea, Salvia ve Silene'dir.

Anahtar Kelimeler: Ekosistem, EUNIS habitat tipleri, Flora, Vejetasyon, İzleme planı, Koruma Statüleri, Biyolojik Çeşitlilik, Bitki coğrafyası, Burdur.

Biodiversity Protection and Monitoring Affairs
in Terrestrial and Aquatical Ecosytems of Burdur Province

Abstract: Main purpose of this study, it is to be a model for the projects about “Biodiversity Monitoring Works in Terrestrial and Aquatical Ecosystems” which will be applied by TR. Ministry of Forestry and Water Affairs. A habitats in need of protection, endemic taxa of Burdur province, and their danger categories according to the IUCN were determined in this study. Monitoring plans of species, populations and ecosystems have been revealed. According to the distribution area size in the province; Maquis, Steppe and dry meadows, Forest, Aquatic areas, Rocks or rocky areas, Wetlands, Meadows and marshes, Mountain debrisorrubbles (Scree), Waterfront (Riparian) and Gallery forests with Snow patchand dolines (seasonal wetlands and grasslands) including vegetation formations are seen floristic richness, endemism, and for the maintenance of the ecosystem, we were identified 18 areas for priority protection, and three areas have been proposed national park. Within the province boundaries, there are 1250 vascular plant taxa. Approximately 450 endemics of them. The big genera and families included the most taxa and endemics in the province:
Families; Fabaceae, Asteraceae, Lamiaceae, Rosaceae, Caryophyllaceae,
Genera; Astragalus, Verbascum, Centaurea, Salvia and Silene.

Keywords: Ecosystems, EUNIS habitat types, Flora, Vegetation, Monitoring plans, Conservation Status, Biodiversity, Phytogeography, Burdur.

Anahtar Kelimeler

Ekosistem, EUNIS habitat tipleri, Flora, Vejetasyon, İzleme planı, Koruma

Kaynakça

• Adıgüzel, N., Reeves, R.D. 2012. Important serpentine areas of Turkey and distribution patterns of serpentine endemics and nickel accumulators. Bocconea 24: 7-17.
• Akçiçek, E., 2010. A new subspecies of Stachys cretica (section Eriostomum, Lamiaceae) from Turkey, Turk J Bot., 34: 131-136.
• Akçiçek, E., Vural, M., Açık, L., Çelebi, A., 2005. Notes on Campanula argaea group
• (Campanulaceae) in Turkey and related species, Annales Botanici Fennici, 42: 405-410. Akman, Y., 1995. Türkiye Orman Vejetasyonu, Ankara Üniv. Fen Fakültesi Botanik Ana Bilim Dalı, 450 s., Ankara.
• Akman, Y., Barbero, M., Quezel, P., 1978. Contribution a l‟étude de lavégétation forestiére d‟Anatolie méditerranéenne, Pyhtocoenologia, 5 (1): 1-79.
• Akman, Y., Barbero, M. et Quezel, P. 1979a. Contribution a l‟étude de lavégétation forestiére d‟Anatolie méditerranéenne, Pyhtocoenologia, 5 (2): 189-276.
• Akman, Y., Barbero, M., Quezel, P., 1979b. Contribution a l‟étude de lavégétation forestiére d‟Anatolie méditerranéenne, Pyhtocoenologia, 5 (3): 277-346.
• Akman, Y., Ketenoğlu, O., 1986. The Climate and Vegetation of Turkey, Proceedings of the Royal
• Society of Edinburgh, 89B, 123-134, Edinburgh. Akman, Y., Ketenoğlu, O., 1987. Vejetasyon Ekolojisi (Bitki Sosyolojisi), Ankara Üniversitesi Fen
• Fakültesi Yayın No: 146, Ankara. Akman, A., Ketenoğlu, O., Kurt, L., 1992. Fethiye-Marmaris ve Bucak çevrelerinde yetişen
• Liquidambar orientalis Mill. topluluklarının floristik yapısı, Doğa Tr. J. of Botany, 16: 273-286. Akman, Y., Ketenoğlu, O., Geven, F., 2001. Vejetasyon Ekolojisi ve Araştırma Metodları, 341 s., Ankara.
• Akman, Y., Quezel, P., Barbero, M., Ketenoglu, O., Aydoğdu, M., 1991. La végétation des steppes, pelouses écorchées et a xérophytes éepineux de l‟Antitaurus dans la partie sud-ouest de l‟Anatolie, Pyhtocoenologia, 19 (3): 391-428.
• Ataşlar, E., 2004. Morphological and Anatomical Investigations on the Saponaria kotschyi Boiss.
• (Caryophyllaceae), Turkish Journal of Botany, 28: 193-199. Ayaşlıgil, Y. 1987. Der Köprülü Kanyon National Park, Seine Vegetation und Ihre Beeinflussung durch der Menschen, 307 pp, Weihenstephan.
• Avcı, M., 2005. Burdur ili oranlarında koruma sorunları, 1. Burdur Semp., 16-19 Kasım 2005, Bildiriler, cilt 2, 1161-1167.
• Barbero, M., Chalabi, N., Nahal, I., Quezel, P., 1976. Les formations a coniféres méditerranéens en
• Syrie littorale, Ecologia Mediterranea, 2: 87-99. Barbero, M., Quezel, P.,1976. Les groupements forestiers de Gréce Centro-Méridionale, Ecologia Mediterranea, 2: 3-79.
• Bigazzi, M., Selvi, F., Hilger, H.H., 2004. Nonea pisidica (Boraginaceae), a new species from southwest Anatolia and its relationships inferred from karyology and cpDNA sequences, Plant Biosystems, Vol. 138 (2): 135-144.
• Braun-Blanquet, J., 1932. Plant Sociology(Translated by Fuller and Conard), USA.
• Braun-Blanquet, J. 1951. Pflanzensoziologie. Grundzüge der vegetationskunde, 631 pp, Wien.
• Braun-Blanquet, J. 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge der vegetationskunde, ed.3. Wien & New York.
• Celep, F., Doğan, M., Kahraman, A. 2010. Re-evaluated conservation status of Salvia (sage) in
• Turkey I: The Mediterranean and the Aegean geographic regions, Turkish Journal of Botany, 34: 201-2
• Çetik, A.R., 1973. Vejetasyon Bilimi, Ülkemiz Matbaası, Ankara.
• Çetik, A.R., 1985. İç Anadolu‟nun Vejetasyonu ve Ekolojisi, Selçuk Üniversitesi Basımevi, 496 s., Konya.
• Çetin, A., Erdoğan, N., Genç, H., 2013. Flora of the Burdur lake surroundings (Türkiye), Biological [
• Diversity and Conservation, 6, 2: 55-76. Çetin, E., Şenol, S.G., Seçmen, Ö., 2007. Flora of Rahat Mountain (Burdur, Turkey), Turk J Bot., 31: 225-2
• Çetin, E., Seçmen, Ö., 2008. Flora of Boncuk Mountains (Burdur-Mugla, Turkey), International
• Journal of Botany 4 (2): 130-150. Çinbilgel, İ., Gökçeoğlu, M., 2010. The Vegetation of Altınbeşik Cavern National Park (İbradı- Akseki/Antalya-Turkey). A Synecological Study. Spanish Journal of Rural Development, 1 (2): 1
• Davis, P.H. (ed.). 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol: 1-9. Edinburgh Univ. Press.
• Davis, P.H., Mill, R.R., Tan, K., 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol: 10,
• Edinburgh Univ. Press. Doğan, M., Akaydın, G., 2007. Synopsis off Turkish Acantholimon Boiss. (Plumbaginaceae),
• Botanical Journal of the Linnean Society, 154: 397-419. Donner, J. Çolak, H.A. (ed.). 2007. Türkiye Bitkileri Yayılış Haritaları, Lazer Ofset ve Matbaacılık, Ankara.
• Dönmez, A.A. 2004., The Genus Crataegus L. (Rosaceae) with Special Reference to Hybridisation and Biodiversity in Turkey. Turkish Journal of Botany, 28: 29-37.
• Duman, H., Watson, F. 1999. Ekimia, a new genus of Umbelliferae, and two new taxa of Prangos
• Lindl. (Umbelliferae) from Southern Turkey, Edinb. J. Bot., 56(2): 199-209. Düşen, O.D., Sümbül, H., 2007. A Morphological Investigation of Colchicum L. (Liliaceae) Species in the Mediterranean Region in Turkey, Turk J Bot 31: 373-419.
• Dvořák, F., 1973. A study of the species Hesperis armena and related species, Phyton, 15(1-2): 107
• Eken, G., Bozdağ, M., İsfendiyaroğlu, S., Kılıç, D.T., Lise, Y., 2006. Türkiye Doğa Alanları I, II,
• Mas Matbaacılık A.Ş., Ankara. Ekici, M., Ekim, T., 2004. Revision of the Section Hololeuce Bunge of the Genus Astragalus L.
• (Leguminosae) in Turkey, Turk J Bot., 28: 307-347. Ekim, T., 2007. Türkiye‟nin Nadir Endemikleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., 2000. Türkiye Bitkileri
• Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları, 246 s., Ankara. Erol, O., Şik, L.,Kaya, H.B., Tanyolaç, B., Küçüker, O. 2011. Genetic diversity of Crocus antalyensis B. Mathew (Iridaceae) and new subspecies from southern Anatolia, Plant Syst Evol, 294: 281-287.
• Fakir, H., 2006. Flora of Bozburun Mountain and Its Environs (Antalya-Isparta-Burdur, Turkey), Turk J Bot., 30: 149-169.
• Fontaine, M., Aerts, R., Özkan, K., Mert, A., Gülsoy, S., Süel, H., Waelkens, M., Muys, B., 2007.
• Elevation and exposition rather than soil types determine communities and site suitability in Mediterranean mountain forests of southern Anatolia, Turkey, Forest Ecology and Management, 247 (1-3): 18-25. Göktürk, R.S., Sümbül, H. 2014. A taxonomic revision of the genus Cephalaria(Caprifoliaceae) in Turkey. Turk J Bot., 38: 927-968.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H.C., 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands,
• Vol: Edinburgh Univ. Press. Güner, A., 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi
• Yayınları, Flora Dizisi 1, 1290 s., İstanbul.
• Karataş, A., 2013. Burdur Gölü Havzası'nın biyotik özellikleri ile mermer ve taş ocaklarının Burdur
• Gölü ve ekosistem üzerine etkileri, Niğde Üniv. Fen Edb. Fakültesi Biyoloji Böl., www.dogadernegi.org Ketenoğlu, O., Tuğ, G.N., Bingöl, U., Geven, F., Kurt, L., Güney, K., 2010. Synopsis of syntaxonomy of Turkish forests, Journal of Environmental Biology, 31: 71-80.
• Kılınç, M., Kutbay, H.G., 2004. Bitki Ekolojisi, Palme yayıncılık, Ankara.
• Kurşun, Z., 2005. Burdur Kuşları ve Burdur Kuş Gözlemciliği, 1., Burdur Semp., 16-19 Kasım 2005, Bildiriler, cilt 2: 1615-1618.
• Kutluk, H., Aytuğ, B., 2004. Plants of Turkey Grid by Grid. Birlik Ofset Yayıncılık, Eskişehir.
• Özçelik, H., Tanrıverdi, F., Tel, A.Z. ve Fakir, H. 2006. Köprülü Kanyon Milli Parkı (Antalya- Isparta) Flora Envanter Çalışması, 3. Raporu, GEF-II Projesi, T.C. Çevre-Orman Bakanlığı,
• Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ankara. Özhatay, N., Kültür, Ş., Aksoy, N., 1999. Check-list of additional taxa to the supplement flora of
• Turkey II, Turkish Journal of Botany, 23: 151–170. Özhatay, N., Byfield, A., Atay, S., 2005. Türkiye‟nin 122 Önemli Bitki Alanı(ÖBA), WWF
• Türkiye(Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul. Özhatay, N., Kültür, Ş., 2006. Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey III,
• Turkish Journal of Botany, 30: 281–316. Özhatay, N., Kültür, Ş., Aslan, S., 2009. Check-list of additional taxa to the supplement flora of
• Turkey IV, Turkish Journal of Botany, 33: 191–226. Özhatay, F.N., Kültür, Ş., Gürdal, M.B., 2011. Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey V, Turkish Journal of Botany, 35: 589–624.
• Özçelik, H., Balabanlı, C., 2005. Burdur İlinin Tıbbi ve Aromatik Bitkileri, 1. Burdur Semp., 16-19
• Kasım 2005, Bildiriler kitabı, cilt 2, 1127-1136.
• Özçelik, H., Çinbilgel, İ., Koca, A., Muca, B., 2014. Mermer Ocaklarının Burdur Florası Üzerine
• Etkileri, Ulusal Mermer ve Taş Ocakları Onarım teknikleri Sempozyumu, 18-20 Eylül 2014,
• Bildiriler Kitabı: s. 191-204. Öztürk, M., Çelik, A., Güvensen, A., Hamzaoğlu, E., 2008. Ecology of tertiary relict endemic
• Liquidambar orientalis Mill. Forests, Forest Ecology and Management, 256: 510-518. Palaz, F., 2006. Yanartaş Dağı (Kızılkaya-Korkuteli/Burdur-Antalya) Florası, Gazi Üniversitesi Fen
• Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 199 s., Ankara. Parolly, G., Nordt, B., 2002. A new chasmophytic species of Potentilla (Rosaceae) from S Anatolia, including some taxonomic remarks on P. subg. Fragariastrum in the E Mediterranean, Willdenowia, 32: 73-84.
• Parolly, G. 2004. The High Mountain Vegetation of Turkey - a State of the Art Report, Including a
• First Annotated Conspectus of the Major Syntaxa, Turkish Journal of Botany, 28: 39-63. Parolly, G., Eren, Ö. (ed.) 2006. Contributions to the flora of Turkey: 1, Willdenowia, 36: 837.
• Quezel, P., Barbero, M., Akman, Y., 1992. Typification de syntaxa décrits en région méditerranéenne orientale, Ecologia Mediterranea, XVIII: 81-87.
• Seçmen, Ö., 2004. Vejetasyon Bilgisi, Ege Üniv. Fen Fak., Teksirler Serisi No.: 113, İzmir.
• Sümbül, H., Öz, M., Erdoğan, A., Gökoğlu, M., Göktürk, R.S., Düşen, S., Düşen, Düşen, O., Aslan, A., Albayrak, T., Sert, H., Deniz, İ.G., Tufan, Ö., Kaya, Y., Tunç, M.R., Karaardıç, H. ve Uğurluay, H., 2005. Türkiye‟nin Doğa Rehberi, Mart Matbaası, 797 s., İstanbul.
• Şenol, S.G., Seçmen, Ö., Öztürk, B., Ganbany-Casals, M., 2011. Helichrysum unicapitatum
• (Asteraceae), a new species from Turkey, Ann. Bot. Fennici, 48: 145–154. Tekşen, M., Aytaç, Z., 2011. The revision of the genus Fritillaria L. (Liliaceae) in the Mediterranean region (Turkey), Turk J Bot., 35: 447-478.
• Uslu, T. 1977. A Plant Ecological and Sociological Research on the Dune and Maquis Vegetation between Mersin and Silifke. Fen Fakültesi Tebliğler Dergisi, Fen Fakültesi, 41-59, Ankara.
• Van Der Maarel, E. 2005. Vegetation ecology-an overview- In Van Der Maarel, E. (ed.). Vegetation Ecology, p 1-51.
• Vermoere, M., Thuyne, T.V., Six, S., Vanhecke, L., Waelkens, M., Paulissen, E., Smets, E., 2002.
• Late Holocene local vegetation dynamics in the marsh of Gravgaz (southwest Turkey), Journal of Paleolimnology, 27: 429-451. Vural, M., Dönmez, A.A., 2002. Two new taxa of Silene (Caryophyllaceae) from Turkey. Annales Botanici Fennici, 39: 153-158.
• Yayıntaş, A. 1992. C3 (Burdur) için yeni kayıtlar, Doğa Tr. J. of Botany, 16: 147-152.
• Yıldırım, M.Z., Bahadır, Koca, S., Kebapçı, Ü., Koşal Şahin, S., 2005. Yassıgüme köyü (Burdur- Türkiye) Civarı Fosil Mollusca Türleri, 1. Burdur Semp., 16-19 Kasım 2005, Bildiriler kitabı, cilt 2: 838-854.
• Yurdakulol, E., Öncel, I., Demirörs, M., Yıldız, A., Keles, Y., 1996. Ecological and syntaxonomic investigation of salt marshes vegetation in the vicinity of Burdur and Acigöl (Denizli/Turkey),
• Ecologia Mediterranea, 22 (1-2): 51-61. Diğer yazarların e-postaları: İlker Çinbilgel : [e-mail] Belkıs Muca : [e-mail] Ahmet Koca : [e-mail] İbrahim Tavuç : [e-mail] Özlem Bebekli :[e-mail]