YENİ TOPLUMSAL HAREKETLERDE SOSYAL MEDYANIN ROLÜ: MAHSA AMİNİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 40 - 63, 30.12.2022

Ayşe Nur Asa

Öz

Anlık ileti paylaşma imkanı sağlayan, insanları kısa bir süre içerisinde hem sanal hem gerçek yaşamda bir araya getiren sosyal medya ağlarından biri olan Twitter, toplumsal hareketlerin oluşmasında büyük bir etki alanına sahiptir. Bireyler özellikle kültürel alana ve yaşamsal pratiklere odaklanarak taleplerini özgürce bu ağ üzerinden iletebilmektedir. 16 Eylül 2022’de İran’ın başkenti Tahran’da ölen Mahsa Amini için de halk sosyal medya üzerinden örgütlenerek protestolara başlamıştır ve bu protestolar sokak eylemine dönüşmüştür. Bu çalışmanın amacı da bu olay kapsamında yeni toplumsal hareketlerde siyasal iletişim ve örgütlenme konusunda bir sosyal medya mecrası olan Twitter’dan nasıl yararlanıldığını ortaya koymaktır. Bundan dolayı Mahsa Amini için atılan tweetler içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Hareketler, Mahsa Amini, Twitter

Kaynakça

• Balcı, Ş. ve Gölcü, A. (2020). The role and impacts of social media in social movements: Example of the Arab Spring. E. Karakoç ve O. Taydaş (Eds.), Toplumsal hareketler ve medya kavramlar, kuramlar ve tartışmalar (1. basım, ss. 221). Literatürk yayınları.
• Bhuiyayan, S. I. (2012). Social media and its effectiveness in the political reform movements in Egypt. Middle East Media Educator, 1(1),14-20.
• Çoban, F. (2014). Arap Baharı sürecinde sosyal medyanın siyasal direnişteki rolü. İnter Aktivist, 66-78.
• Çolak, Ç. (2016). Yeni toplumsal hareketlere ‘yeni’ niteliği kazandıran özellikler üzerine bir değerlendirme. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 529-537.
• D’anıerı, P., Ernst, C. & Kıer, E. (1990). New social movements in historical perspective. Comparative Politics, 22(4), 445-458.
• Demiroğlu, E. T. (2014). Yeni toplumsal hareketler: Bir literatür taraması. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(1), 133-144.
• Emre, P. Ö. (2013). Başka bir dünya için ağ atmak: Siber ortamda üç barış hareketi. http://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/Perrin%20O%CC%88G %CC%86U%CC%88N%20E MRE.pdf
• Giddens, A. (2005). Sosyoloji. (H. Özel, Çev.) Ayraç Yayınevi.
• Hira, İ. (2016). Yeni toplumsal hareketler: Politik öncelikten kimlik vurgusuna. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 11(1), 143-155.
• Howard, P. N. & Parks, M. M. (2011). The role of digital media. Journal of Democracy, 22(3), 35-48.
• Işık, G. (2012). Toplumsal hareketler: Tarih–Kuram ve kapsam. Gülcan Işık (Ed.), Toplumsal hareketler: Politikadan edebiyata, sanattan sinemaya, medyadan toplumsal algıya teorik ve pratik analizler ve yansımalar. (2.basım, ss. 1-44) Nobel Basım Yayın Dağıtım.
• Işık, G. (2013). Sanaldan sokağa toplumsal hareketler. (2. basım) Nobel Basım Yayım Dağıtım.
• İrak, H. (2022). Dijital aktivizm ve iran kadın hareketleri üzerine kavramsal bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 829-860.
• Koç, Firdevs (2017). Türkiye’de yeni toplumsal hareketlerin dönüşümünde sosyal medyanın rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15), 1567-1577.
• Korkmaz, A. (2012). Arap baharı sürecinde internet ve sosyal medyanın rolü. International Symposium on Language and Communication: Research Trends and Challenges (ISLC) 2147-2153.
• Kürkçü, D. D. (2017). Twitter kullanıcılarının cinsel istismar olaylarına verdikleri tepkiler: Kullanıcıların profili ve içerik analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 53-65.
• Lim, M (2012). Clicks, cabs, and coffee houses: Social media and oppositional movements in Egypt, 2004-2011. Journal of Communication, 62 (2), 231-248.
• Odine, M. (2013). Role of social media in the empowerment of Arab women. Global Media Journal, ss. 1-30.
• Sütçü, C.S. ve Aytekin, Ç. (2013). Sosyal medyada twitter konuşma diline ilişkin bir araştırma: Ortak hashtag kullanımı ile kullanıcı profili arasındaki ilişki. Book of Proceedings International Symposium on Language and Communication: Exploring Novelties, 4, 1863-1876.
• Tandoğan, Ş. M.(2021). İran’da kadın hareketleri: Beyaz Çarşamba Hareketi örneği. İran Çalışmaları Derneği, 5(2), 205-234.
• Telli, A.(2012). Mısır Devrimi’nde sosyal medyanın rolü. Bilge Strateji, 4(7), 65-91.
• Turanlı, E. ve Tahıry, K. (2022). Yeni toplumsal hareketler bağlamında bir dijital aktivizm örneği: Afganistan Kadın Hareketi Myredlıne. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi,19,116-143.
• Türk, G. D. (2013). Demokrasinin dördüncü kuvveti yeni medya teknolojileri. XVIII. Türkiye’de İnternet Konferansı, 9-11 Aralık. İstanbul, 55-60.