SAĞLIK SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE İŞ TATMİNLERİNE YÖNELİK LİTERATÜR İNCELEMESİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 80 - 100, 31.12.2020

Ahmet Songur , Duygu Yaman

Öz

Günümüz ilaç sektöründe var olan yoğun rekabet ortamı, bu sektörde faaliyette bulunan örgütlerin daha nitelikli iş görenlere olan ihtiyacını da arttırmaktadır. Bu çerçevede nitelikli işgücünün örgütte kalmasını sağlamaya çalışmak ve bu doğrultuda izlenecek politikalar, ilaç firmalarının, sağlık sektörünün öncelikleri haline gelmiştir. İş gören devir hızını düşük seviyede tutmak, çalışanları memnun ederek satışları arttırmak ve olumlu bir örgüt kültürü yaratmak amacı ile örgütsel bağlılık geliştirmek son derece önemlidir. Bu sayede yeni işçi alımları azalacak ve personel eğitimine harcanacak olan ücret minimum seviyede tutulmuş olacaktır.
Bu çalışmada ilaç sektöründe faaliyet gösteren çalışanlara yönelik örgütsel bağlılık, iş tatmini, örgütsel adalet, iş doyumu ve etik iklim gibi konular üzerine yapılmış olan çalışmalara yer verilmiş ve bu kavramların birbirleri ile olan ilişkilerinin incelendiği çalışmalara yönelik literatür taraması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

örgütsel bağlılık, örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık, etik iklim, sağlık sektörü

A LITERATURE REVIEW FOR ORGANIZATIONAL COMMITMENT AND JOB SATISFACTION OF HEALTHCARE SECTOR EMPLOYEES

Öz

Kaynakça

• Adams, J. S., (1965), “Inequity in Social Exchange”, Advances in Experimental Social Psychology, 2: 267-299
• Allen, N. J. and Meyer J. P., (1990), “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63:1-18.
• Alnıaçık, E., Pamuk M. ve Alnıaçık Ü., (2020), “Kurumsal İmajın Bağlılık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 6(4): 43-52.
• Ay, Ü., Kılıç K. C. ve Biçer M., (2009), “İlaç ve Sigorta Sektörlerinde Çalışan Satış Elemanlarının İş Davranışlarının Örgütsel Etik İklim ile İlişkisi Üzerine Bir Çalışma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 57-71.
• Becker, H. S., (1960), “Notes on the Concept of Commitment”, American Journal of Sociology, 66(1): 32-40. Bektaşoğlu, A. ve Şengün H., (2020), “Sağlık Sektöründe Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Aydın Sağlık Dergisi, 6(2): 155-182.
• Bolat, O. ve Bolat T., (2008), “Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19): 75-94.
• Buchanan, B., (1974), “Building Organizational Commitment: The Socialization of Managers in Work Organizations”, Administrative Science Quarterly, 19(4): 533-546.
• Büte, M., (2011), “Algılanan Örgüt İkliminin Etik Olmayan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2): 103-122. Çalışkan, A. ve Özkan H., (2020), “Örgütsel Bağlılığın Tükenmişliğe Etkisi İş Tatmininin Aracılık Rolü Mersin İli Kamu Hastaneleri Hemşirelerine Yönelik Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1):1 80-194.
• Çankaya, M., (2020), “Örgütsel Güvenin Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(107): 185-204. Demirel, Y. ve Seçkin Z., (2011), “Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Bilig, 56(1): 99-119.
• Demirel, Y., (2008), “Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 15(2): 179-194.
• Efeoğlu, E. İ. ve İplik E., (2011), “Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik İlaç Sektöründe Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3): 343-360.
• Efeoğlu, E. İ. ve Özgen H., (2007), “İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2): 237-254.
• Eisenberger, R., Fasolo, P. and Davis-Lamastro V., (1990), “Perceived Organizational Support and Employee Diligence, Commitment and Innovation”, Journal of Applied Psychology, 75:51-59
• Eren, S, S. ve Hayatoğlu Ö., (2011), “Etik İklimin Satış Elemanlarının İş Tutumlarına ve İş Performanslarına Etkisi: İlaç Sektöründe Bir Uygulama”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14): 109-128.
• Erer, B. ve İraz R., (2018), “Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi: Hemşirelere Yönelik Bir Araştırma”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’ 18): 47-51.
• Greenberg, J., (1987), “A Taxonomy of Organizational Justice Theories”, The Academy of Management Review, 12(1): 9-22.
• Homans, G. C., (1961), Social Behavior and its Elementary Forms, New York: Harcourt, Brace and World. Işık, O., Uğurluoğlu Ö. ve Akbolat M., (2012), “Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2): 254-265.
• İçerli, L., (2010), “Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1): 67-92.
• İyigün, Ö. N. ve Çetin C., (2012), “Psikolojik Kontratın Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisi ve İlaç Sektöründe Bir Araştırma”, Öneri Dergisi, 10(37): 15-29.
• İyigün, Ö. N., (2012), “Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21): 49-64.
• Judge, T. A. and Colquitt, J. A., (2004), “Organizational Justice and Stress: The Mediating Role of Work–Family Conflict”, Journal of Applied Psychology, 89(3): 395-404.
• Karcıoğlu, F., Gövez E. ve Kâhya C., (2011), “Yöneticilerin İletişim Tarzı ve Kullandıkları Çatışma Yönetim Stili Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1): 327-340.
• Koç, H., (2009), “Örgütsel Bağlılık ve Sadakat İlişkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28): 200-211.
• Korkmaz H. G. ve Bozkurt S., (2018), “Örgütsel Adalet ile Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin Demografik Değişkenler Bağlamında İncelenmesi ve Hastane Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (20): 233-252.
• Lamsa, A. M. and Savolainen, T., (2000). “The Nature of Managerial Commitment to Strategic Change”, Leadership & Organization Development Journal, 21(6): 297-306.
• Meyer, J. P. and Allen N. J., (1991), “A Three-component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, 1(1): 61-89.
• Meyer, J. P. and Allen N. J., (1997), Commitment in the Workplace: Theory, Research, and
• Mosadeghrad A. M., Ferlie E., and Rosenberg D., (2008), “A Study on the Relationship Between Job Satisfaction, Organisational Commitment and Turnover Intention Among Hospital Employees”, Health Services Management Research, 21(1): 211-227.
• Mowday, R. T., Steers R. M. and Porter, L. W., (1979), “The Measurement of Organizational Commitment”, Journal of Vocational Behavior, 14(2): 224-247.
• Naus, A. J. A. M., (2007), Organizational Cynicism: On the Nature, Antecedents, and Consequences of Employee Cynicism Toward the Employing Organization. Maastricht University Press.
• Organ, W. D., (1988), Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington: Lexington Books.
• Özdemir H. Ö., (2020), “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Algılarının Örgütsel Adalet Algıları ile Diğer Faktörlerden Yordanması”, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2): 172-181.
• Özdevecioğlu M., (2003), “Algılanan Örgütsel Destek ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2): 113-130.
• Özutku H., (2008), “Örgüte Duygusal, Devamlılık ve Normatif Bağlılık ile İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2): 79-97.
• Pierde J. L. and Dunham, R. B., (1987), “Organizational Commitment: Pre-Employment propensity and Initial Work Experiences”, Journal of Management, 13(1): 163-178.
• Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine J. B. and Bachrach D. G., (2000), “Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research”, Journal of Management, 26(3): 513-563.
• Polat S. ve Celep C., (2008), “Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (54)54: 307-331.
• Schneider, B. ve Snyder, R.A., (1975), “Some Relationship Between Job Satisfaction and Organizational Climate”, Journal of Applied Psychology, 60, 318-328.
• Schwepker, C. H., (2001), “Ethical Climate’s Relationship to Job Satisfaction Organizational Commitment and Turnover Intention in the Salesforce”, Journal of Business Research, 54(1): 39-52.
• Şencan, N. S., Aydıntan B. ve Yeğenoğlu S., (2017), “Türk İlaç Sanayinde Çalışan Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumlarına Yönelik Bir Araştırma”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2): 117-148.
• Taner, B. ve Elgün R. F., (2015), “Çalışanların Etik İklim Algılarının Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1): 99-114.
• Turunç, Ö. ve Çelik M., (2010), “Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi”, Yönetim ve Ekonomi, 17(2): 183-206.
• Üngüren, E., Cengiz, F. ve Algür S., (2009), “İş Tatmini ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Konaklama İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27): 36-56
• Ünver, H., Derya Aksoy Y. ve Uçar T., (2020), “Doğumhanede Çalışan Ebelerde İşe Bağlı Gerginlik Düzeyi ile Tükenmişlik, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Düzeyleri Arasındaki İlişki”, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(3): 893-905.
• Varol, F., (2017), “Çalışanların Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminlerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Olan Etkisi: İlaç Sektörü Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; (38): 200-208.
• Victor, B. and Cullen J. B., (1988), “The Organizational Bases of Ethical Work Climates” Administrative Science Quarterly, 33(1): 101-125.
• Walster, E., Berscheid, E., and Walster, G. W., (1973), “New Directions in Equity Research”, Journal of Personality and Social Psychology, 25(2): 151-176.
• Wimbush, C. James, Shepard M. J. ve Markham E. S., (1997), “An Empirical Examination of The Multidimensionality of Ethical Climate in Organizations”, Journal of Business Ethics, 16: 67-97.
• Yapraklı, Ş. ve Yılmaz M. K., (2007), “Çalışanların İş Stresi Algılarının İş Tatminleri Üzerindeki Etkisi: Erzurum’da İlaç Mümessilleri Üzerinde Bir Saha Araştırması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1): 155-183
• Yılmaz, T. ve Yenihan B., (2014), “İş Doyumu ve Kurumsal Bağlılık, Türk İlaç Sektöründe Bir Alan Araştırması”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, (3)6, 200-218.