HATA TÜRLERİ VE ETKİLERİ ANALİZİ (FMEA) VE SAĞLIK ALANINDA UYGULAMALARI

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 26 - 39, 31.07.2023

Aynur Toraman , Betül Gökkaya

Öz

Hata Türleri ve Etkileri Analizi (FMEA), sistem, tasarım, süreç ve hizmette potansiyel hataları ve nedenlerini tanımlayarak düzeltici ve önleyici faaliyetler ile hataların ortaya çıkma olasılığını azaltmayı ya da tamamen ortadan kaldırmayı hedefleyen bir tekniktir. Potansiyel hata türlerinin belirlenmesi ve olasılık, şiddet ve saptanabilirlik derecelerine göre hata türlerinin sınıflandırılması için kullanılmaktadır. Hata Türleri ve Etkileri Analizi, uygulanması kolay, proaktif nitelikli ve sistematik bir kalite iyileştirme tekniğidir.
Hata Türleri ve Etkileri Analizi üretim sonrası kontrole değil, erken evrede önleyici faaliyetler geliştirerek hataları önlemeye odaklanır. Daha çok savunma, otomotiv ve uzay sektörlerinde kullanılan Hata Türleri ve Etkileri Analizi’nin, son yıllarda sağlık sektöründeki kullanım oranında bir artış yaşanmıştır. Hata Türleri ve Etkileri Analizi hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanması için kullanılan önemli bir yöntem haline gelmiştir. Sağlık hizmeti sunumunda meydana gelebilecek potansiyel bir hata, küçük hasarlara neden olabileceği gibi dönüşü olmayan sonuçlara da neden olabilmektedir. Bu yüzden Hata Türleri ve Etkileri Analizi, sağlık hizmeti sunumunda oluşabilecek tehlikeler karşısında strateji belirleyebilmek için uygulama alanı bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hata Türleri ve Etkileri Analizi, Sağlık Hizmeti, Risk Değerlendirme

Destekleyen Kurum

Desteksiz

Proje Numarası

Proje değil

Kaynakça

• Akgün, S. (2017). Hata türleri ve etkileri analizi metodu ve sağlık hizmeti uygulamaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(1), 1-8.
• Aksay, K., Orhan, F. ve Kurutkan, M. (2012). Sağlık hizmetlerinde bir risk yönetimi tekniği olarak FMEA: Laboratuvar sürecine yönelik bir uygulama. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 4(2), 121-142.
• Arslan, N. ve Kılıç Delice, E. (2021). HTEA Tabanlı KEMIRA-M Yöntemi ile Sağlık Sektöründe Risk Değerlendirme. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Özel Sayı 28, 853-862.
• Aydan, M. ve Kaya, S. (2017). Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA): Üniversite Hastanesinde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 475-502.
• Aydın, G., Gökçe , Ö., Erbeyin, H., Arslan, S., İlbay, E., Aycan, İ., Gürhan, M., Atik, F., Döşeme, G., Erdem, H. ve Soylu, D. (2013). İlaç Uygulama Hataları: Bir Hastanede HTEA Tekniği Kullanılarak Yürütülen Sistem İyileştirme Çalışması. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 5(1), 17-41.
• Aydınlı, C. (2010). Sağlık kuruluşlarında risk değerlendirme ve bir üniversite hastanesinde risk azaltma çalışması [Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Chanamool, N., & Neanne, T. (2016). Fuzzy FMEA application to improve decision-making process in an emergency department. Applied Soft Computing, 43, 441-453.
• Chiozza, M. L., & Ponzetti, C. (2009). FMEA: a model for reducing medical errors. Clinica Chimica Acta, 404(1), 75-78.
• Çevik, O. ve Aran, G. (2009). Kalite iyileştirme sürecinde hata türü etkileri analizi (Fmea)* ve piston üretiminde bir uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(16), 241-265.
• Dağsuyu, C., Göçmen, E., Narlı, M., & Kokangül, A. (2016). Classical and fuzzy FMEA risk analysis in a sterilization unit. Computers & Industrial Engineering, 101, 286-294.
• Derosier, J., Stalhandske, E., Bagian, J. P., & Nudell, T. (2002). Using health care failure mode and effect analysis™: the VA National Center for Patient Safety’s prospective risk analysis system. Using health care failure mode and effect analysis™: the VA National Center for PaThe Joint Commission Journal on Quality Improvement, 28(5), 248-267.
• FMEA.(2021). FMEA. fmea.com.tr: https://www.fmea.com.tr/tr/ adresinden 5 Aralık 2022 tarihinde alınmıştır.
• Liu, H.-C. (2019). Improved FMEA methods for proactive healthcare risk analysis. Singapore: Springer.
• Narlı, M. (2021). Yenidoğan Bebek Transport Ambulansı Risk Analizi: HTEA Yöntemi ile Bir Uygulama. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 145-162.
• Soykan , Y., Kurnaz , N. ve Kayık , M. (2014). Sağlik işletmelerinde hata türü ve etkileri analizi ile bulaşici hastalik risklerinin derecelendirilmesi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 172-183.
• Stamatis, D. (2003). Failure Mode and Effect Analysis: FMEA from Theory to Execution (2. Baskı). Milwaukee: Quality Press.
• Stamatis, D. H. (2019). Risk management using failure mode and effect analysis (FMEA). Milwaukee, Wisconsin: Quality Press.
• Şahin, M. E. ve Topaloğlu, İ. (2021). Endüstri 4.0’ın İş Sağlığı ve Güvenliğine Katkıları ve Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) Risk Değerlendirme Metoduyla Ambulansta Bir İnceleme. Takvim-i Vekayi, 9(2), 66-94.
• Xu, Z., Lee, S., Albani, D., Dobbins, D., Ellis, R. J., Biswas, T., Machtay, M., & Podder, T. K. (2019). Evaluating radiotherapy treatment delay using Failure Mode and Effects Analysis (FMEA). Radiotherapy and Oncology, 137,102-109.
• Yılmaz, B. (2000). Hata Türü ve Etki Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), 133-150.