Kişilik Özelliklerinin Spor Markası Tercih Nedenleri Üzerine Etkisinin Araştırılması

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 43 - 55, 28.04.2020

Emre Öztürk , Hakan Ünal , Abdurrahman Kepoğlu

Öz

Bu araştırma, kişilik özelliklerinin spor markası tercih nedenleri üzerine etkisinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmamızda, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde okumakta olan 205 erkek ve 95 kadın öğrenci olmak üzere 300 öğrenci çalışmamıza katılmıştır. Katılımcılara, araştırmacı tarafından gönüllülük esasına dayalı olarak Beş Faktör Kişilik Ölçeği ve Spor Marka Tercih Ölçeği uygulatılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 24.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak ortalama, standart sapma kullanılmıştır. Tekrarlı ölçümler arasındaki farkın belirlenmesinde eşleşmiş grup t-testi kullanılmıştır. Sonuç olarak, dışadönüklük, uyumluluk, sorumluluk, yeniliklere açık olma kişilik özelliklerinin spor markası tercihleri ile ilişkili olduğu, duygusal denge kişilik özelliğinin spor marka tercihi ile ilişkisi olmadığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beş Faktör Kişilik Kuramı, Spor Tüketicisi, Spor Endüstrisi, Marka Tercihi

Kaynakça

• Akdoğan, M.Ş., & Karaarslan, M.H. (2013). Tüketici yenilikçiliği. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 27(2).
• Arslan, E. (2017). Otel işletmelerinde kişilik özelliklerinin örgütsel bağlılık ve iş tatmini üzerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktuğlu, I.K. (2004). Marka yönetimi: güçlü ve başarılı markalar için temel ilkeler. İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• Baumgartner, H. (2002). Toward a personology of the consumer. Journal of consumer research, 29(2), 286–292. Blackwell, R.D., Miniard, P. W., & Engel, J. F. (2001). Consumer behavior, 9th Eds. New Youk: Harcourt.
• Chen, L. (2008). Research on emotional intelligence measurements and adaptive index of junior high school students. Bulletin of Education Psychology, 39(1), 61–82.
• Çetin, F. (2008). Kişilerarası ilişkilerde kendilik algısı, kontrol odağı ve kişilik yapısının çatışma çözme yaklaşımları üzerine etkileri: uygulamalı bir araştırma. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, S.A., & Şahin, B. (2018). Aşçıların beş faktör kişilik özellikleri ile bireysel inovasyon algısı ilişkisi (Five Factor. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 419, 447.
• Divanoğlu, S.U., ve Tuba, U. (2019). Kişilik özelliklerinin içgüdüsel satın alma davranışlarına yansıması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 215–234.
• Fraj, E., & Martinez, E. (2006) Influence of personality on ecological consumer behaviour, Journal of Consumer Behavior, 5,16-181.
• Goldberg, L.R. (1993). The structure of phenotypic personality traits. American psychologist, 48(1), 26.
• Göksu, F. (2010). Spor ürünlerine yönelik marka sadakati üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi|Istanbul University Faculty of Communication Journal, 1(39), 43-58.
• Heath, A.P., ve Scott, D. (1998). The self-concept and image congruence hypothesis: an empirical evaluation in the motor vehicle market. European Journal of Marketing, 32(11/12), 1110-1123.
• Heller, D., Judge, T., & Watson, D. (2002) the confounding role of personality and trait affectivity in the relationship between job and life satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 23, 815-835.
• Luthans, F. (2010). Organizational behavior: an evidence-based approach. McGraw-Hill/Irwin.
• McCrae, R.R. & Costa, P.T. (2003). Personality in adulthood: A five-factor theory perspective. Guilford Press.
• Mulyanegara, R.C., Tsarenko, Y. &Anderson, A. (2009). The Big Five and brand personality: Investigating the impact of consumer personality on preferences towards particular brand personality. Journal of Brand Management, 16(4), 234-247.
• Oktay, K. (2006). Kırgızistan’daki tüketicilerin giyim tercihleri üzerine bir araştırma, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1,198.
• Shank, M.D., & Langmeyer, L. (1994). Does personality influence brand image?. The Journal of psychology, 128(2), 157-164.
• Smith, M.A., & Canger, J.M. (2004). Effects of supervisor “big five” personality on subordinate attitudes. Journal of Business and Psychology, 18(4), 465-481.
• Tabak, A., Basım, N., Tatar, İ. & Çetin, F. (2010). İzlenim yönetimi taktiklerinde beş faktör kişilik özelliklerinin rolü: savunma sanayiinde bir araştırma, Ege Akademik Bakış, 10 (2), 539-557.
• Tozoğlu, E. (2009). Türkiye’ deki ve Amerika’ daki spor yüksekokulu öğrencilerinin spor ürünlerinde marka tercihini etkileyen faktörlerin araştırılması ve karşılaştırılması. Marmara Üniversitresi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı Doktora Tezi. İstanbul.
• Tuna, M., & Türkmen, F. (2013). Turizm işletmesi yöneticilerinin kişilik tiplerinin belirlenebilmesine yönelik bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 57, 68.
• Udo-Imeh, P.T. (2015). Influence of personality on the buying behaviour of undergraduate students in universities in cross river state, nigeria. International Journal Of Marketing Studies, 7(4), 64.
• Uzkurt, C. (2008). Pazarlamada değer yaratma aracı olarak yenilik yönetimi ve yenilikçi örgüt kültürü, Beta Basım Yayım Dağıtım, 1. Baskı, İstanbul.
• Ünal, H. (2019). Spor giyim markası tüketicilerinin kurumsal sosyal sorumluluk algısının marka denkliği unsurları üzerine etkisinin araştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(63), 1341-1350.
• Ünal, H. (2014). Üniversite öğrencilerinin bireysel yenilikçilik kategorilerinin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 4(11), 68-74.
• Villarejo-Ramos, Á.F., & Martín-Velicia, F.A. (2007). A proposed model for measuring the brand equity in sports organizations. Esic Market, 123, 63-83.
• Yıldırım, B.I. (2014). Çalışanların beş faktör kişilik özellikleri ile iş tatminleri arasındaki ilişki: Alanya’daki beş yıldızlı oteller üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Yılmazoğlu, D., & Topal, B. (2019). Tüketicilerin kişilik özellikleri ile demografik özellikleri ve plansız satın alma davranışı arasındaki ilişkilerin araştırılması: bir kozmetik mağazası örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(3), 199-218.