Effect of Nitrogen Doses on Grain Yield and Yield Components of Sweet Sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum)

Yıl 2008, Cilt: 22 Sayı: 46, 36 - 42, 25.12.2008

Necdet Akgün Ramazan Acar

Öz

This research was conducted at the experimental field of the Faculty of Agriculture, Selçuk University in 2002 and 2003 for determination the effects of four nitrogen doses on grain yield and yield components of a sweet sorghum. A Bulgarian sweet sorghum variety (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) was used as material and four nitrogen doses (7.5, 12, 15 and 18 kg da-1) applied in the experiment. According to the results of the research; nitrogen doses constituted significant differences for grain yield, leaf number per plant, kernel weight per panicle, kernel/ panicle ratio per plant, kernel number per panicle, stem number per m2, plant height and stem diameter per plant in 2002 and for grain yield, kernel weight per panicle, kernel/panicle ratio per plant, kernel number per panicle, stem number per m2 and plant height in 2003. Differences determined were not significant for stem weight per plant and 1000 kernel weight in 2002 and leaf number per plant, stem weight per plant, 1000 kernel weight and stem diameter per plant in 2003. The values obtained in 2002 and 2003 ranged between 966.00 -1073.00 kg.da-1, 608.00 - 681.00 kg.da-1 in grain yield; 9.03 - 9.80, 9.30 - 9.60 in leaf number per plant; 516.70 - 563.00 g, 255.00 - 275.00 g in stem weight per plant; 67.00 - 83.00 g, 41.00 - 52.70 g in kernel weight per panicle; 63.70 - 68.70 %, 63.00 -68.30 % in kernel/panicle ratio per plant; 2784.00 - 3367.00, 1703.00 - 2135.00 in kernel number per panicle; 24.07 - 24.75 g, 24.50 - 24.70 g in 1000 kernel weight; 26.70 - 35.70, 28.00 - 32.00 in stem number per m2; 235.30 - 241.10 cm, 200.30 - 224.30 cm in plant height and 2.12 - 2.35 cm, 1.83 - 1.93 cm in stem diameter per plant, respectively. The results revealed that increases in investigated traits due to nitrogen doses were significant up to 15 kg N da-1 and not significant at 18 kg N da-1.

Anahtar Kelimeler

Sweet sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum), nitrogen doses, grain yield

Şeker Koca Darısı (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum)’nın Dane Verim ve Verim Öğelerine Farklı Azot Dozlarının Etkisi

Öz

Araştırma 2002 ve 2003 yıllarında Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında, bir şe-ker koca darısına uygulanan 4 farklı azot seviyelerinin dane verimi ve verim öğelerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak; Bulgaristan’ın Deliorman Bölgesi’nden temin edilen bir şeker koca darısı (Sorghum bicolor (L.) Moench var. saccharatum) kullanılmış ve dört farklı azot (7.5, 12, 15 ve 18 kg da-1) dozu uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ele alınan özelliklerde azot dozları 2002 yılında dane verimi, bitki yaprak sayısı, salkım dane ağırlı-ğı, dane/salkım oranı, salkım dane sayısı, m2’de sap sayısı, bitki boyu ve bitki sap çapı yönünden önemli farklılıklar oluşturmuştur. 2003 yılında ise dane verimi, salkım dane ağırlığı, dane/salkım oranı, salkım dane sayısı, m2’de sap sayısı ve bitki boyu yönünden önemli farklılıklar oluşmuştur. 2002 yılında bitki sap ağırlığı ve bin dane ağırlığı yönünden, 2003 yılında ise bitki yaprak sayısı, bitki sap ağırlığı, bin dane ağırlığı ve bitki sap çapı yönünden belirlenen farklılıklar önemsiz bulunmuştur. Araştırmada şeker koca darısı çeşidinde azot dozu uygulamalarından elde edilen 2002 ve 2003 verileri; dane verimleri değerleri sırasıyla 966.00 ile 1073.00 kg.da-1 ve 608.00 ile 681.00 kg.da-1 arasında, bitki yaprak sayısı değerleri 9.03 ile 9.80 adet ve 9.30 ile 9.60 adet arasında, bitki sap ağırlığı değerleri 516.70 ile 563.00 g ve 255.00 ile 275.00 g arasında, salkım dane ağırlığı değerleri 67.00 ile 83.00 g ve 41.00 ile 52.70 g arasında, dane/salkım oranı değerleri % 63.70 ile 68.70 ve % 63.00 ile 68.30 arasında, salkım dane sayısı değerleri 2784.00 ile 3367.00 adet ve 1703.00 ile 2135.00 adet arasında, bin dane ağırlığı değerleri 24.07 ile 24.75 g ve 24.50 ile 24.70 g arasında, m2’de sap sayısı değerleri 26.70 ile 35.70 adet ve 28.00 ile 32.00 adet arasında, bitki boyu değerleri 235.30 ile 241.10 cm ve 200.30 ile 224.30 cm arasında ve bitki sap çapı değerleri 2.12 ile 2.35 cm ve 1.83 ile 1.93 cm arasında değişmiştir. Bu sonuçlara göre, Konya koşullarında farklı azot dozlarının dane verim ve verim öğelerine etkisini saptamak amacıyla yetiştirilen bir şeker koca darısı çeşidinde doz etkisinin 15 kg N da-1 gübre dozuna kadar önemli, 18 kg N da-1 gübre dozunun etkisi ise önemsiz olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şeker koca darısı (Sorghum saccharatum (L.) Moench), azot dozları, dane verimi