İnternet Alan Adı Hakkının Hukuki Niteliğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 13 - 30, 13.07.2021

Sefer Oğuz

Öz

Alan adı, fiziksel bir mevcudiyeti bulunmayan marka, ticaret unvanı, işletme adı ve diğer tanıtma işaretleri gibi gayrimaddi malvarlığı hakkıdır. Bir sözcük veya harf veya rakam kombinasyonundan oluşan işaretin alan adı olarak tescil edilmesi,tescil edilen alan adının kullanılması konusunda tescil ettirene sözleşmeden doğan (nisbi) hak kazandırır. Ancak bu tescil, alan adı üzerinde birmülkiyet hakkı kazandırmaz. Alan adı mülkiyetinin kazanılması, söz konusu adın haklı olarak kullanılması veya alan adı olarak kullanılan işaret ile meşru bir bağlantısının bulunması şartına bağlıdır. Alan adı, haklı kullanılmasa veya meşru bağlantısı bulunmasa bile sonradan kullanım suretiyle ayırt edicilik kazandırılması halinde de mülkiyet hakkı kazandırabilir. Alan adı üzerinde mutlak ve sözleşme hakkı bir bütün olarak birlikte bulunur. Alan adı ekonomik değer taşıdığı için malvarlığı hakkı olarak kabul edilebilir. Bu nedenle alan adının devir ve temlik edilmesi mümkündür.

Nitekim, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Avrupa Birliği Adalet Divanının alan adının hukuki niteliği konusunda kararları bulunmaktadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi alan adı üzerindeki mutlak hakkın, Avrupa Topluluğu Adalet Divanı ise alan adı üzerindeki nisbi hakkın varlığını tespit etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alan Adı, Sözleşmeden Doğan Hak (Nısbi Hak), Mutlak Hak, Sahiplik

Kaynakça

• Akipek, J. G./ Akıntürk, T./ Ateş, D.: Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, Yenilenmiş 14. Bası, İstanbul 2018.
• Antalya, G.: Gelecekteki Hakta Tasarruf, Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına Armağan, İstanbul 2003, s. 545-548.
• Aslan, M.: Fikri Mülkiyet Haklarının Anonim Şirketlere Sermaye Olarak Getirilmesi, Ankara 2016.
• Bal, N.: İnternet Alan Adları ve İnternet Alan Adlarının Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, Y. 2013, S. 1-2, s. 315-351.
• Colston, C./, Galloway, J.: Modern Intellectual Law 3rd Edition, New York 2010.
• Gemalmaz, B.: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Mülkiyet Hakkı, 2. B, 2017.
• Kale, S.: Kale, Serdar; Domain Name, Alan Adlarının Haczi, Ankara 2013.
• Karaman, Z.: İnternet Alan Adı Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Ankara 2017.
• Kılıçoğlu, A.: Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 4. Bası, Ankara 2018.
• Komaitis, K.: The Current State of Domain Name Regulation: Domain Names as Second- Class Citizens in a Mark Dominated World, New York 2010.
• Köprülü, B.: Medeni Hukuk 2. Bası, İstanbul, 1984.
• Merges, P. Robert.: What Kind of Rights Are Intellectual Property Rights, The Oxfortd Handbook of Intellectual Rights ?, https://www.law.berkeley.edu/wp-content/uploads/2017/07/What- Kind-of-Rights-are-Intellectual-Property-Rights.pdf. 2017, s 3 (Erişim Tarihi: 25.02.2021).
• Nomer H. N.: Beklenen Haklar Üzerindeki Tasarrufların Sonuçları, İstanbul, 2002.
• Oğuz, S.: İnternet Alan Adı Haklarının Korunması 3. Bası, Ankara 2018.
• Poroy, R./Yasaman, H.: Ticari İşletme Hukuku, 18. Bası, İstanbul 2019.
• Rongstad, Ole-A.: Property Aspect of Intelecctual Property, New York 2018.
• Serozan, R.: Eşya Hukuku-I, 3.Bası, İstanbul 2014.
• Soysal, T.: İnternet Alan Adlarının “Hak” Niteliği ve AHİM’in Paeffngen/Almanya Kararı Çerçevesinde Alan Adları Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tesisi, Adalet Dergisi, Yıl 2016, S. 54, s. 1-24.
• Sungurbey, İ.: Ticaret Unvanının Korunmasına İlişkin Haksız Rekabetin Önlenmesi Davaları, Medeni Hukuk Eleştirileri, C. 5, İstanbul 1984, s. 128-152.
• Tekinalp, Ü.: Fikri Mülkiyet Hukuku, 4. Bası, İstanbul 2012.
• Topaloğlu, M.: İnternet Alan Adlarının Hukuki Koruması, PC Life, Nisan 2000, s. 214-215.
• Ülgen, H./ Helvacı, M./ Kendigelen, A./ Kaya, A./ Nomer Ertan, F.: Ticari İşletme Hukuku, 6. Bası, İstanbul 2019.
• Zorluoğlu, A.: Alan Adlarında Kötü Niyet Kavramı, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1), 2012, s. 67-84.
• Zumbansen, P.: Paving the Way for Cyberlaw: Two FCD Decisions on Domain Names, German Law Journal, Volume 2, Issue Member, 10, 2001, s. 1- 2.