GÖRSEL TASARIMDA İNSAN YARATICILIĞI VE YAPAY ZEKANIN KESİŞİMİ

Yıl 2023, Sayı: 4, 18 - 29, 31.03.2023

Deniz Yeşim Taluğ , Begüm Eken

https://doi.org/10.5152/ArtIcon.2023.1256114

Cited By: 3

Öz

Geçtiğimiz birkaç yıl içinde, yapay zeka (YZ) teknolojisi sanat ve görsel tasarım gibi yaratıcı alanlara gün geçtikçe daha fazla nüfus etmektedir. Bu durum, YZ tarafından üretilen işlerin özgünlüğü, üretkenliği ve işlevselliği hakkında tartışmalara ve sorulara yol açmıştır. Bu makalenin amacı, YZ'nin yaratıcılık için bir araç olarak potansiyelini ve bunun sanat ve tasarım alanındaki etkilerini araştırmaktır. Örnek tasarım incelemeleri ve literatür taraması yöntemleri ile araştırma tasarımcılara ve sanatçılara YZ’yi çalışmalarına nasıl dahil edecekleri konusunda rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Makale, YZ ve yaratıcılık arasındaki ilişkiyi araştırmakta ve YZ ile görsel tasarımın birleşimi yoluyla tasarımın geleceğine dair öngörüler sunmaktadır. Ayrıca, yaratıcı süreci korumak için YZ'yi dikkatli kullanmanın önemini vurgulanmaktadır. Bu alandaki araştırmalar, YZ'nin gelecekteki sanat ve tasarım uygulamalarında kullanımını anlamak, desteklemek ve yaratıcılık, üretkenlik, özgünlük ve hız açısından potansiyelini değerlendirmek için çok önemlidir. Bu makale, YZ'nin mevcut yeteneklerini keşfetmek ve insan yaratıcılığının geleceği için bir durum ortaya koymak amacıyla görsel tasarım, YZ ve insan yaratıcılığının kesişimine yönelik bir akademik araştırma görevi görmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tasarım, Görsel İletişim, Yapay Zekâ, Yaratıcılık

Kaynakça

• Akin, Ö., & Akin, C. (1996). Frames of reference in architectural design: Analysing the hyperacclamation (A-h-a-!). Design Studies, 17(4), 341–361. [CrossRef]000 24-5)
• Al, B. (2019). Generatif sanat kavramı ve görsel sanatlarda sayısal yaratıcılık. Tasarım Enformatiği Dergisi, 78–91.
• Alexander, C. (1964). Notes on the synthesis of form (vol. 5). Harvard University Press.
• Amabile, T. M. (1996). Creativity and innovation in organizations (vol. 5) Harvard Business School.
• Artut, S. (2019). Yapay Zekâ Olgusunun Güncel Sanat Çalışmalarındaki Açılımlar. İnsan ve İnsan Bilim Kültür Sanat ve Düşünce Dergisi, 6(22), 767–783.
• Aslan, A. E. (2001). Kavram Boyutunda yaratıcılık. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 2(16), 15–21.
• Aslıhan, Ü. N. A. L., & KILINÇ, İ. (2020). Yapay zekâ işletme yönetimi ilişkisi üzerine bir değerlendirme. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6(1), 51–78.
• Becer, E. (2015). İletişim ve grafik tasarım. Dost Kitabevi Yayınları.
• Binbir, S. (2021). Pazarlama Çalişmalarinda yapay zekâ Kullanimi üzerine Betimleyici bir Çalişma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(3), 314–328.
• Boden, M. A. (2004). The creative mind: Myths and mechanisms. Routledge.
• Bodur, C. (2010). Görsel anlatımda dijital yaklaşımlar (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). Hacettepe
• Brown, N. I. (2018). Artificial authors: Case for copyright in computergenerated works. Columbia Science and Technology Law Review 20(1), 1–41.
• Brown, T. (2009). Change by design: How design thinking transforms organizations and inspires innovation. Harper Business.
• Brown, T., Mann, B., Ryder, N., Subbiah, M., Kaplan, J. D., Dhariwal, P., ... & Amodei, D. (2020). Language models are few-shot learners. Advances in Neural Information Processing Systems, 33, 1877–1901.
• Brown, T., Mann, B., Ryder, N., Subbiah, M., Kaplan, J. D., Dhariwal, P., ... & Amodei, D. (2020). Language models are few-shot learners. Advances in Neural Information Processing Systems, 33, 1877–1901.
• Brute markasının üzüm bağının bulunduğu yerdeki hava durumuna gerçek zamanlı etkileşimi ile oluşturulan benzersiz ambalaj tasarımları.
• https ://ww w.pat rik-h uebne r.com /work /brut e-dat a-dri ven-w inebrand/ (Erişim: 08.01.2023).
• Cohen, P. (2016). Harold Cohen and AARON. Ai Magazine, 37(4), 63–66. [CrossRef] Cohn, G. (2018). AI art at Christie’s sells for $432,500. New York Times, 25.
• Çokokumuş, B. (2012). Dijital ortamda kültür ve sanat. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 1(3).
• Denicola, R. C. (2016). Ex machina: copyright protection for computer generated works. Rutgers UL Rev., 69, 251.
• Do, E. Y., & Gross, M. D. (2001). Gross, M.D. Artificial Intelligence Review, 15(1/2), 135–149. [CrossRef]
• Dörner, D. (1999). Approaching design thinking research. Design Studies, 20(5), 407–415. [CrossRef]000 23-X)
• Eisentraut, R. (1999). Styles of problem solving and their influence on the design process. Design Studies, 20(5), 431–437. [CrossRef]000 16-2)
• Gartenhaus, A. R. (2000). Yaratıcı Düşünme ve Müzeler. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama merkezi Yayınları.
• Hadımlı, Gönül. (2022). Birinci olan yapay zekâ sanat eseri sanatçıları kızdırdı. https ://di gital age.c om.tr /biri nci-o lan-y apay- zeka- sanat -eser isan atcil ari-k izdir di/ (Erişim: 10.11.2022).
• İncearık, M. (2012). Grafik tasarım Rehberi. Kod Lab.
• Jennings, K. E. (2010). Developing creativity: Artificial barriers in artificial intelligence. Minds and Machines, 20(4), 489–501. [CrossRef]
• Jones, J. C. (1992). Design methods. John Wiley & Sons.
• Kapır, B. (2021). Yapay zekâ Eksenli Algoritmatik toplum (F. Zengin, & B.
• Kapır, Dü) (ss. 59–102). Yapay Zekâ ve Medya.
• Karabulut, B. (2021). Yapay zekâ Bağlaminda yaraticilik ve görsel Tasarimin geleceği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1516–1539.
• Karaşahinoğlu, Ş. (2020). Yapay zekânın grafik tasarım alanında kullanım örneklerinin ve gelecekteki olası rolünün incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(3), 612–626.
• Karras, T., Laine, S., & Aila, T. (2019). A style-based generator architecture for generative adversarial networks. In Proceedings of the IEEE/CVF conference on computer vision and pattern recognition (pp. 4401–4410).
• Kelley, T., & Littman, J. (2001). The art of innovation: Lessons in creativity from IDEO, America’s leading design firm. Random House.
• Kizilaslan, N., & Kozlu, D. (2021). Teknolojinin ve dijitalleşmenin geleneksel Türk sanatlarına yansımaları. Medeniyet Sanat Dergisi, 7(1), 105–126. [CrossRef]
• Kolodner, J. L., & Wills, L. M. (1996). Powers of observation in creative design. Design Studies, 17(4), 385–416. [CrossRef]000 21-X)
• Levy, P. (2018). “Pierre Lévy takipçilerimizden yapay zekâ üzerine gelen soruları cevaplıyor” https ://ww w.you tube. com/w atch? v=VP3 g60nE 1-c&f eatur e=you tu.be , (Erişim: 28.12.2022).
• Lloyd, P. (2019). You make it and you try it out: Seeds of design discipline futures. Design Studies, 65, 167–181. [CrossRef]
• Lloyd, P., & Scott, P. (1994). Discovering the design problem. Design Studies, 15(2), 125–140. [CrossRef]9002 0-5)
• Luger, G. F. (2009). Artificial intelligence. Structures and strategies for complex problem solving. Addison Wesley.
• Luger, G. F., & Stubblefield, W. A. (1998). Artificial intelligence: Structures and strategies for complex problem solving. Addison Wesley Longman.
• Lupton, E. D. T., & Lupton, E. (2011). Graphic design thinking: Beyond brainstorming. Princeton Architectural Press.
• McCorduck, P., & Cfe, C. (2004). Machines who think: A personal inquiry into the history and prospects of artificial intelligence. CRC Press. McLuhan, M. (2014). Gutenberg Galaksisi: Tipografik İnsanın Oluşumu (3. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
• McNeill, N. B. (1972). Colour and colour terminology. Journal of Linguistics, 8(1), 21–33. [CrossRef]
• Melting Memories, Refik Anadol, 2018. Yapay Zekâ Algoritması Üretimi Örneği. https ://ww w.pil evnel i.com /tr/e xhibi tions /17-r efik- anadoleriyen- h atira lar-p ilevn eli-d olapd ere/w orks/ (Erişim: 08.01.2023).
• Mordvintsev, A., Olah, C., & Tyka, M. (2015). Deepdream-a code example for visualizing neural networks (vol. 5, p. 2). Google Research. Nabiyev, V. (2016). Yapay Zekâ. Seçkin Yayıncılık.
• Nagai, Y., & Noguchi, H. (2003). An experimental study on the design thinking process started from difficult keywords: Modeling the thinking process of creative design. Journal of Engineering Design, 14(4), 429–437. [CrossRef]
• Neisser, U., Boodoo, G., Bouchard Jr., T. J., Boykin, A. W., Brody, N., Ceci, S. J., Halpern, D. F., Loehlin, J. C., Perloff, R., Sternberg, R. J., & Urbina, S. (1996). Intelligence: Knowns and unknowns. American Psychologist, 51(2), 77–101. [CrossRef]
• Nilsson, N. J. (2010). Yapay Zekâ Geçmişi ve Geleceği (M. Doğan, Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. Nilsson, N. J., & Nilsson, N. J. (1998). Artificial intelligence: A new synthesis. Morgan Kaufmann.
• Norman, D., & A. (2013). The design of everyday things. The MIT Press. Oi markasının YZ kullanılarak oluşturulan etkileşimli ve hareketli logosu. https ://ww w.dez een.c om/20 16/04 /15/w olff- olins -logo -tele comscompa ny-oi -morp hs-in -resp onse- to-so unds/ (Erişim: 05.01.2023).
• Önlü, N. (2010). Tasarımda yaratıcılık ve İşlevsellik tekstil Tasarımındaki Konumu. Atatürk Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1).
• OpenAI, (2021). https ://op enai. com/a pi/ (Erişim: 22.08.2022).
• Oppermann, L., Boden, A., Hofmann, B., Prinz, W., & Decker, S. (2019).
• Beyond HCI and CSCW: Challenges and useful practices towards a human-centred vision of AI and IA. In Proceedings of the Halfway to the Future Symposium (pp. 1–5). [CrossRef]
• Paschen, U., Pitt, C., & Kietzmann, J. (2020). Artificial intelligence: Building blocks and an innovation typology. Business Horizons, 63(2), 147–155. [CrossRef]
• Pirim, H. (2006). Yapay Zekâ. Journal of Yaşar University, 1(1), 81–93.
• Radford, A., Kim, J. W., Hallacy, C., Ramesh, A., Goh, G., Agarwal, S., ... & Sutskever, I. (2021). Learning transferable visual models from natural language supervision. In International Conference on Machine Learning (pp. 8748–8763). PMLR.
• Radical Seasonality, Helena Sarin, 2018. https ://ww w.art nome. com/n ews/2 018/1 1/14/ helen a-sar in-wh y-big ger-i snt-a lways -bett er-wi th-ga ns-an d-ai- art (Erişim: 05.01.2023).
• Raisch, S., & Krakowski, S. (2021). Artificial intelligence and management: The autom ation –augm entat ion paradox. Academy of Management Review, 46(1), 192–210. [CrossRef]
• Ramalho, A. (2017). Will robots rule the (artistic) world? A proposed model for the legal status of creations by artificial intelligence systems. SSRN Electronic Journal. [CrossRef]
• Ramalho, A. (2017). Will robots rule the (artistic) world? A proposed model for the legal status of creations by artificial intelligence systems, Journal of Internet Law. 21(1), 12–25. [CrossRef]
• Ramesh, A., Pavlov, M., Goh, G., Gray, S., Voss, C., Radford, A., ... & Sutskever, I. (2021). Zero-shot text-to-image generation. In International Conference on Machine Learning (pp. 8821–8831). PMLR.
• Ravid, S. Y., & Liu, X. (2017). When artificial intelligence systems produce inventions: An alternative model for patent law at the 3a era. Cardozo Law Review, 39, 2215.
• Rollo, M. (2008). Yaratma cesareti (Çeviren: Alper Oysal). Metis Yayınları, İstanbul.
• Rombach, R., Blattmann, A., Lorenz, D., Esser, P., & Ommer, B. (2022). High-resolution image synthesis with latent diffusion models. In Proceedings of the IEEE/CVF conference on computer vision and pattern recognition (pp. 10674–10685). [CrossRef]
• Ruiz-Arellano, A. E., Mejía-Medina, D. A., Castillo-Topete, V. H., Fong-Mata, M. B., Hernández-Torres, E. L., Rodríguez-Valenzuela, P., & Berra-Ruiz, E. (2022). Addressing the use of artificial intelligence tools in the design of visual persuasive discourses. Designs, 6(6), 124. [CrossRef]
• Russell, S., & Norvig, P. (2010). Artificial intelligence: A modern approach. USA: Prentice Hall Series.
• Sağlamtimur, Z. (2010). Dijital sanat. Anadolu üniversitesi sosyal bilimler dergisi. Cilt.10(3). Samurçay, N. (1983). Zekâ ve yaratıcılık. Eğitim ve Bilim, 8(45).
• San, G. (1979). Yaraticilik iki düsünme biçimi ve çocuğun yaraticilik egitimi. Ankara Üniversitesi Egitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Ankara, 12, 1–4.
• Sawyer, R. K. (2011). Explaining creativity: The science of human innovation. Oxford: Oxford university press.
• Schon, D. A. (1984). The Reflective PfaCtioner: Flow Professionals Thint in Action.
• Schwab, K., & Samans, R. (2016). The future of jobs: Employment, skills and workforce strategy for the fourth Industrial Revolution. Global Challenge Insight Report. Geneva: World Economic Forum.
• Şen, E., & Atiker, B. (2020). Grafik tasarım uygulamalarında yeni bir aktör: Yapay zekâ. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(63), 3946–3957.
• Sezer, S. (2015). Grafik tasarımın kitle iletişimindeki rolü. İstanbul Arel üniversitesi, sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Shute, V. J., & Becker, B. J. (2010). Innovative assessment for the 21st century. New York, NY: Springer-Verlag.
• Singer, U., Polyak, A., Hayes, T., Yin, X., An, J., Zhang, S., Hu, Q., Yang, H., Ashual, O., Gafni, O., et al. (2022). Make-a-video: Text-to-video generation without text- video data. arXiv preprint arXiv:2209.14792 Sternberg, R. J. (1999). Successful intelligence: Finding a balance. Trends in Cognitive Sciences, 3(11), 436–442. [CrossRef]013 91-1) .
• Svedman, M. (2019). Artificial creativity: A case against copyright for AIcreated visual artwork. IP Theory, 9, 1.
• Tasarım Odaklı Düşünme yönteminin aşamaları. Lupton, E. D. T., & Lupton, E. (2011). Graphic design thinking: Beyond brainstorming. Princeton Architectural Press. (Erişim: 10.11.2022).
• Tekin, A. (2018). Yapay zeka kullanımının sanata etkileri. Kent Akademisi, 11(4), 692–702.
• Thomson, E. M. (1994). Alms for oblivion: The history of women in early American graphic design. Design Issues, 10(2), 27–48. [CrossRef]
• Toprak, A. (2020). Yapay zekâ Algoritmalarinin dijital Enstalasyona Dönüşmesi. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli e-Dergisi, 14, 47–59.
• Toptaş, R. (2022). Türkiye’de dijital sanat, Sanatçıları ve Eserleri hakkında bir araştırma. Star Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 3(5), 170–186.
• Tucker, Emma. (2016). Wolff Olins’ logo for Oi morphs in response to sounds. https ://ww w.dez een.c om/20 16/04 /15/w olff- olins -logo -tele coms- compa ny-oi -morp hs-in -resp onse- to-so unds/ Erişim:
• Tunalı, İ (2004). Tasarım Felsefesine Giriş. İkinci Baskı, İstanbul: Yapı Yayın. Vaswani,A.,Shazeer,N.,Parmar,N.,Uszkoreit,J.,Jones,L.,Gomez,A.
• N.,Kaiser, Ł., & Polosukhin, I. (2017). Attention is all you need. Advances in neural information processing systems. arXiv preprint arXiv:1706.03762.
• Von der Weth, R. (1999). Design instinct? The development of individual strategies. Design Studies, 20(5), 453–463. [CrossRef]000 21-6) .
• Weiner, R. (2000). Creativity and beyond: Cultures, values, and change. SUNY Press.
• Weizenbaum, J. (1976). Computer power and human reason: From judgment to calculation.
• Wilson, H. J., & Daugherty, P. R. (2018). Collaborative intelligence: Humans and AI are joining forces. Harvard Business Review, 96(4), 114–123.