Estetik Varoluş ve Umutsuzluk: Le Feu follet

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 15, 134 - 151, 27.06.2023

İrfan Yalçın

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1170098

Öz

Estetik varoluş ve umutsuzluk Soren Kierkegaard’ın felsefesinin temel kavramlarındandır. Kierkegaard, umutsuzluk kavramına Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, estetik varoluş kavramına ise Ya/Ya Da başlıklı metinlerinde yer vermiştir. Kierkegaard, birbiriyle bağlantılı olan bu iki kavramı kişinin gündelik yaşamı ve benliği ile ilişkilendirmiştir. Filozof, umutsuzluğu kendi benliğine yabancılaşmış kişi bağlamında tanımlamıştır. Estetik varoluş aşamasında yer alan kişinin sorumluluktan kaçan, hayatını haz ve eğlence peşinde harcayan bir umutsuz olduğunu öne sürmüştür.
Bu çalışmanın amacı Le Feu follet (Bataklık Ateşi, Louis Malle, 1963) filminin, Soren Kierkegaard’ın estetik varoluş ve umutsuzluk kavramlarından hareketle incelemesini yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, öncelikle Kierkegaard’ın estetik varoluş ve umutsuzluk kavramları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ardından film, tematik analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Çözümleme sonucunda, filmin baş karakterinin hayatının önemli bir kısmını haz ve eğlence peşinde tüketen bir estet olduğu gözlenmiştir. Çalışmada filmin baş karakterinin kendi benliğine yabancılaşmış durumda olduğu bu nedenle de umutsuz durumda olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kierkegaard, Estetik Varoluş, Umutsuzluk, Le Feu follet, Louis Malle

Kaynakça

• Akdemir, F. (2019). Kierkegaard’ın Felsefesinde Varoluşun Aşamaları ve İnanan Bir Varlık Olarak İnsan. Felsefe Dünyası Dergisi (70), 127-150.
• Barrett, W. (2016). İrrasyonel İnsan (Çev. S. Özer.). Ankara: Hece Yayınları.
• Buckland, W. & Elsaesser, T. (2002). From Thematic Criticism to Deconstructive Analysis. In Buckland, W. & Elsaesser, T. (Eds.), Studying Contemporary American Film: A Guide to Movie Analysis. London: Arnold.
• Caputo, J. D. (2008). How to Read Kierkegaard. New York: W. W. Norton & Company.
• Cauly, O. (2006). Kierkegaard (Çev. I. Ergüden). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Cox, D. & Levine, M. (2018). Filmle Düşünmek: Felsefe Yapmak ve Film İzlemek (Çev. O. Orhangazi). Ankara: Ütopya Yayınevi. Evans, C. S. (2009). Kierkegaard an Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
• French, P. (1993). Malle on Malle. London: Faber and Faber.
• Frey, H. (2004). Louis Malle. Manchester: Manchester University Press.
• Gardiner, P. (2002). Kierkegaard a Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Gödelek, K. (2008). Kierkegaard’ın İnsan Görüşü. The Journal of International Social Research, 1(5), 357-371.
• Gürdal, G. & Manav, F. (2013). Kierkegaard: Birey ve Varoluş Üzerine. Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Kabadayı, L. (2013). Film Eleştirisi Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kierkegaard, S. (2017). Ölümcül Hastalık Umutsuzluk (Çev. M. M. Yakupoğlu). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kierkegaard, S. (2020). Ya/ Ya Da (Çev. N. Beier). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Koç, E. (2016). Soren Kierkegaard Felsefesinde “Umutsuzluktam Umuda/İmana.” Özne Felsefe Bilim ve Sanat Yazıları, (25), 173-190.
• Kovacs, A. (2015). Modernizmi Seyretmek: Avrupa Sanat Sineması 1950-1980 (Çev. E. Yılmaz.). Ankara: Deki Yayınları.
• Mutlu, B. (2017). Kierkegaard’da Estetik’in Yeri ve Sınırları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 623-650.
• Orr, J. (1997). Sinema ve Modernlik. (Çev. A. Bahçıvan). İstanbul: Ark Yayınları.
• Oruç, Y. (2022). Soren Kierkegaard’ta Varoluş, Kendilik ve Hakikat. ETÜ Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 59-80.
• Quefféléan, A. (Yapımcı), Malle, A. (Yönetmen). (1963). Le feu follet (Sinema Filmi). Fransa: Nouvelles Éditions de Films, Arco Film.
• Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Solomon, R. C. (2021). Akılcılıktan Varoluşçuluğa: Varoluşçular ve 19. Yüzyıldaki Kökleri (Çev. R. Kuldaşlı,). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Southern, N. C. & Weissberger, J. (2006). Le Feu follet (The Fire Within) – 1963 Falling into The Gray Void. In Southern, N. C. & Weissberger, J. (Eds.), The Films of Louis Malle: A Critical Analysis (pp. 79-89). North Carolina: Mcfarland & Company.
• Şimşon, E. (2020). Sunuş. Ya/Ya Da, içinde (7-38). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Talay, Z. (2016). Macintyre ve Kierkegaard’da Benlik Anlayışı. Özne Felsefe Bilim ve Sanat Yazıları, (25), 57-64.
• Taşdelen, V. (2017). Benlik ve Varoluş: Kierkegaard Felsefesi Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Hece Yayınları.
• Türkyılmaz, Ç. (2016). Bunalım Çağı: Kierkegaard Marx Nietzsche. Ankara: Bibliotech Yayınları.
• Udoff, Y. (1964). Le feu follet. Film Quarterly, 18(1), 48-49.
• Wartenberg, T. (2007). Thinking on Screen: Film as Philosophy. London: Routledge.
• Wartenberg, T. (2009). Film as Philosophy. In P. Livingstone & C. Plantiga (Eds.), The Routledge Companion to Philosophy and Film (pp. 549-559). London: Routledge.
• Watts, M. (2003). Kierkegaard. Oxford: Oneworld Publications.
• Yaman, Y. (2015). Varoluş Başlangıcı: Soren Kierkegaard. A. K. Çüçen (Ed.), Varoluş Filozofları (s. 71-108). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Yaman, Y. (2020). Benliğin Ölümcül Hastalığı: Umutsuzluk. Doğu Batı (92), 61-88.