Concepts of Social Reform, Social Peace, Family and Individual in the Views of Frédéric Le Play and Their Socio-Historical and Intellectual Basis

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 604 - 642, 31.05.2023

Sinan Vardar

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1284242

Öz

Frédéric Le Play (1806-1882) was an important social scientist who pioneered the establishment of scientific working groups. In his studies, he examined the types of society, family and individual. In his works, he tried to understand the social problems of the period in which he lived and to find solutions to these problems. He advocated social peace, evolutionary changes instead of revolution, and social harmony among individuals so that the revolutionary movements in the 19th century would not lead to destruction and brutality.

The concepts of réforme sociale [social reform], paix sociale [social peace], famille [family] and individu [individual] in Le Play's social views are important. Because these concepts are based on social, historical and intellectual foundations and are key elements of Le Play's social views. The analysis of these concepts will contribute to the understanding of Le Play's views on society, family and the individual.

In our study, we will analyze the content and social, historical and intellectual origins of these concepts of Le Play. We will investigate the social and historical conditions that prepared the 19th century conjuncture that influenced Le Play's views and the intellectual sources of these views.

Anahtar Kelimeler

Frédéric Le Play, social reform, social peace, individual, family

SOSYO-TARİHSEL VE DÜŞÜNSEL KÖKENLERİ BAĞLAMINDA FRÉDÉRİC LE PLAY’NİN GÖRÜŞLERİNDE SOSYAL REFORM, SOSYAL BARIŞ, AİLE VE BİREY KAVRAMLARI

Öz

Frédéric Le Play (1806-1882) yürüttüğü sosyolojik çalışmalar, kurulmasına öncülük ettiği bilimsel çalışma grupları ve kent yaşamına ilişkin saptamaları bağlamında önemli bir bilim insanıdır. Çalışmaları boyunca yaşadığı dönemin sosyal sorunlarını anlamaya ve bu sorunlara çözümler getirmeye çalışmıştır. 19. yüzyılda yaşanan sosyal hareketliliğin yıkım ve vahşete yol açmaması adına sosyal barışın sağlanması gerektiğini savunmuş, devrimsel dönüşümleri değil evrimsel değişimleri önermiş, sosyal uyumun önemini vurgulamıştır.

Le Play’nin bu yöndeki sosyal görüşlerinin anlaşılabilmesi için kullandığı réforme sociale [sosyal reform], paix sociale [sosyal barış], famille [aile] ve individu [birey] kavramlarının anlaşılması önemlidir. Zira sosyal, tarihsel ve düşünsel temellere dayanan bu kavramlar, Le Play’nin sosyal görüşlerinin kilit unsurlarıdır. Bu kavramların çözümlenmesi de Le Play’nin topluma, aileye ve bireye yönelik görüşlerinin anlaşılmasına katkıda bulunacaktır.

Çalışmamızda, sosyo-tarihsel ve düşünsel kökenleri bağlamında, Le Play’nin bu kavramlarını çözümlemeye çalışacağız. Le Play’nin görüşlerini etkileyen 19. yüzyıl konjonktürünü hazırlayan sosyal ve tarihsel koşulları değerlendirecek; bu görüşlerin düşünsel kaynaklarını soruşturacağız.

Anahtar Kelimeler

Frédéric Le Play, sosyal reform, sosyal barış, birey, aile

Kaynakça

• Akkaya Kia, R. (2019). Prens Sabahaddin. İstanbul: Der Yayınları.
• Anderson, J. M. (2007). Daily Life During the French Revolution. Connecticut & Londra: Greenwood Press.
• Arendt, H. (1997). Şiddet Üzerine. (B. Peker, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Beiser, F. C. (2018). Aydınlanma, Devrim ve Romantizm: Modern Alman Politik Düşünce-sinin Doğuşu, 1790-1800. (A. Önal, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Benjamin, W. (1969). Illuminations: Essays and Reflections. (H. Zohn, Çev.). New York: Schocken Book.
• Blanning, T. C. W. (1998). The French Revolution: Class War or Culture Clash?. Hamps-hire: Macmillan Press.
• Brooke, M. Z. (1970). Le Play: Engineer and Social Scentist: The Life and Work of Frédéric Le Play. Londra: Longman.
• Burke, E. (2019). Fransız Devrimi Üzerine Düşünceler, 1790. (A. Özcan, Çev.). İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Cevizci, A. (2009). Felsefe Tarihi: Thales’ten Baudrillard’a. İstanbul: Say Yayınları.
• Comte, A. (1964). Pozitif Felsefe Dersleri. (Ü. Meriç, Çev.). İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, II(XIX), 213-258.
• Comte, A. (2009). A General View of Positivism. Cambridge: Cambridge University Press.
• Cunliffe, M. (1974). The Age of Expansion, 1848-1917. Massachuetts: G. & C. Merriam Company, Publishers.
• David, M. G. (1902). Séances générales: Discours de M. Gaston David. Kolektif (Ed.) için-de, La Réforme sociale (c. IV, s. 5-21). Paris: Secrétariat de la société d'économie sociale.
• Descartes, R. (1998). Usu Doğru Yönetmek ve Gerçeği Bilimlerde Aramak İçin Yöntem Üzerine Söylem (1637). A. Yardımlı, (Çev. & Ed.) içinde, Descartes – Söylem, Spi-noza – İnceleme, Leibniz – Monadoloji (s. 7-55). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Davies, N. (2006). Avrupa Tarihi. (B. Çığman, E. Topçugil, K. Emiroğlu & S. Kaya, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Fındıkoğlu, Z. F. (1962). Le Play Mektebi ve Prens Sabahaddin. İstanbul: Türkiye Harsî ve İçtimaî Araştırmalar Derneği.
• Fletcher, R. (1969). Frédéric Le Play. T. Raison (Ed.) içinde, The Founding Fathers of So-cial Sciences (s. 51-58). Maryland: Penguin Books.
• Freyer, H. (2014). Sanayi Çağı. (B. Akarsu & H. Batuhan, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Furet, F. (2013). Devrim’in Yorumu: Fransız Devrimi’ne Üç Yaklaşım Biçimi. (A. Kuyaş, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Gane, M. (2006). Auguste Comte. Londra & New York: Routledge.
• Geier, M. (2009). Kant’ın Dünyası. (E. Özbek, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hawthorn, G. (1987). Enlightenment and Despair: A History of Social Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
• Healy, S. M. E. (1947). Le Play’s Contribution to Sociology: His Method. The American Catholic Sociological Review, 8(2), 97-110.
• Herbertson, D. (1950). The Life of Frédéric Le Play. Herefordshire: Le Play House Press.
• Heywood, A. (2010). Siyasî İdeolojiler. (A. K. Bayram, Ö. Tüfekçi, H. İnaç, Ş. Akın, B. Kalkan, Çev.). Ankara: Adres Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2003). Devrim Çağı, 1789-1848. (B. S. Şener, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2009). Fransız Devrimi’ne Bakış: İki Yüzyıl Sonra Marseillaise’in Yankıları. (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kant, I. (2021). Ebedî Barış Üzerine Felsefi Bir Tasarı. (C. Yeşilçayır, Çev.). Ankara: Fol Kitap.
• Kolektif. (1903). L’École des Roches. Paris: Librairie de Paris.
• Koselleck, R. (2007). İlerleme. (M. Özdemir, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Koselleck, R. (2009). Kavramlar Tarihi: Politik ve Sosyal Dilin Semantiği ve Pragmatiği Üzerine Araştırmalar. (A. Dirim, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kropotkin, P. (1971). Kropotkin’s Revolutionary Pamphlets: A Collection of Writings by Peter Kropotkin. (R. N. Baldwin, Ed.). New York: Dover Publications, Inc.
• Kropotkin, P. (2005). Anarşi: Felsefesi-İdeali. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Kaos Yayınları.
• Laursen, J. C. (1989). Michel de Montaigne and the Politics of Skepticism. Historical Reflections, 16(1), 99-133.
• Le Play, F. (1872). The Organization of Labor in Accordance with Custom and the Law of the Decalogue with a Summary of Comparative Observations: Upon Good and Evil in the Regime of Labor, the Causes of Evils Existing at the Present Time, and the Means Required to Effect Reform; with Objections and Answers, Difficulties and Solutions. (G. Emerson, Çev.). Philadelphia: Claxton, Remsen & Haffelfinger.
• Le Play, F. (1874). La réforme sociale en France [Cilt 1]. Tours: Alfred Mame et Fils, Libraires- Éditeurs.
• Le Play, F. (1982). On Family, Work, and Social Change. (C. B. Silver, Çev.). Chicago: The University of Chicago Press.
• Le Play, F. (2017). Seçilmiş Metinler. (A. K. Yılmaz, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Locke, J. (2014). Hükümet Üstüne İkinci Tez. (A. Doğan, Çev.). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Montaigne, M. de. (1993). The Complete Essays. (M. A. Screech, Çev.). Londra: Penguin Books.
• Moore Jr., B. (1989). Diktatörlüğün ve Demokrasinin Toplumsal Kökenleri: Çağdaş Dünyanın Yaratılmasında Soylunun ve Köylünün Rolü. (Ş. Tekeli & A. Şenel, Çev.). Ankara: V Yayınları.
• Morgan, W. (1815). Memoirs of the Life of The Rev. Richard Price, D.D. F.R.S.. Londra: Printed for R. Hunter.
• Mumford, L. (2007). Tarih Boyunca Kent: Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği. (G. Koca & T. Tosun, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nisbet, R. (1976). Sociology as an Art Form. Londra & Oxford & New York: Oxford University Press.
• Nisbet, R. (2005). Sosyoloji ve Din. A. Coşkun (Der. & Çev.) içinde, Din, Toplum ve Kültür: Din Sosyolojisi ve Antropolojisine Giriş (s. 53-76). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Oğuz, M. C. (2017). Liberalizmden Sosyal Reforma: Liberal Düşüncenin Entelektüel ve Kuramsal Dönüşümü. Ankara: LYKEION Yayınları.
• Périer, P. (1960). Le Play and His Followers: Over a Century of Archievement. International Science Sociale Journal, XII(1), 103-109.
• Porter, T. M. (2010). Reforming Vision: The Engineer Le Play Learns to Observe Society Sagely. L. Daston & E. Lunbeck (Ed.) içinde, Histories of Scientific Observation (s. 281-302). Chicago: University of Chicago Press.
• Price, R. (1991). Political Writings. (D. O. Thomas, Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Price, R. (2011). Observations on the Importance of the American Revolution, and the Means of Making it a Benefit to the World [1784]. 02 20, 2021 tarihinde The Online Library of Liberty: https://oll-resources.s3.us-east-2.amazonaws.com/oll3/store/titles/1788/Price_0894_EBk_v6.0.pdf adresinden alındı
• Ragon, M. (2010). Modern Mimarlık ve Şehircilik Tarihi. (M. A. Erginöz, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Reyhan, C. (2008). Türkiye’de Liberalizmin Kökenleri: Prens Sabahaddin (1877-1948). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Ritzer, G. (1996). Classical Sociological Theory. New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.
• Rothbard, M. N. (2009). Eşitlikçilik: Doğaya Karşı İsyan. (M. Acar, Çev.). Ankara: Liberte Yayınları.
• Samuelsson, K. (2018). Din ve İktisadî Faaliyet: Protestan Ahlâk, Kapitalizmin Yükselişi ve Bilginin Suistimali. (A. Uzun, Çev.). Ankara: Liberte Yayınları.
• Schlüter, G. (2020). The Concept of Reform in Polyglot European Enlightenment. S. Rich-ter, T. Maissen & M. Albertone (Ed.) içinde, Languages of Reform in the Eighteenth Century: When Europe Lost Its Fear of Change (s. 29-61). New York: Routledge.
• Scott, J. (2009). A Dictionary of Sociology. Oxford: Oxford University Press.
• Silver, C. B. (1982). Introduction. F. Le Play içinde, On Family, Work, and Social Change (Çev. C. B. Silver, s. 3-134). Chicago: The University of Chicago Press.
• Skocpol, T. (2004). Devletler ve Toplumsal Devrimler: Fransa, Rusya ve Çin’in Karşılaştırmalı Bir Çözümlemesi. (S. E. Türközü, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Smith, A. (2020). Milletlerin Zenginliği: Doğası ve Nedenleri Üzerine Bir İnceleme. (M. Acar, Çev.). İstanbul: Liberus Kitap.
• Spencer, H. (2009). First Principles. Cambridge: Cambridge University Press.
• Steinmetz, G. (2023). Concept-Quake: Toward a Historical Sociology of Social Science. D. Fass & G. Steinmetz (Ed.) içinde, The Social Sciences in the Looking Glass: Studies in the Production of Knowledge (s. 21-80). Durham & London: Duke University Press.
• Tönnies, F. (2001). Community and Civil Society. (J. Harris & M. Hollis, Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Turgot, A. R. J. (2011). The Turgot Collection: Writings, Speeches, and Letters of Anne Robert Jacques Turgot, Baron de Laune. (D. Gordon, Ed.). Alabama: Ludwig von Mises Institute.
• Ülken, H. Z. (1949). Sosyolojinin Dalları. Sosyoloji Dergisi, 4-5, 134-144.
• Vick, B. E. (2014). The Congress of Vienna: Power and Politics After Napoleon. Cambrid-ge: Harvard University Press.
• Vico, G. (2007). Yeni Bilim. (S. Önal, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Watts, V. O. (1992). Capitalism: Definition, Origin, and Dynamics. M. W. Hendrickson (Ed.) içinde, The Morality of Capitalism (s. 7-13). New York: The Foundation for Economic Education, Inc.
• Weber, M. (1999). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. (Z. Gürata, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Weyland, K. (2009). The Diffusion of Revolution: ‘1848’ in Europe and Latin America. International Organization, 63(3), 391-423.
• Wright, D. G. (1990). Revolution and Terror in France, 1789-1795. Londra & New York: Longman.
• Zimmerman, C. C. (1964). Le Play ve Sosyal İlimler Metodolojisi. (O. Arı, Çev.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları