Afetlerde Kimliklendirme ve Kahramanmaraş Depremlerinde Kullanılan Yöntemler

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 1011 - 1032, 30.11.2024

Pınar Kurt , Sevil Cengiz

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1462922

Öz

Afetlerde, ölümlerin fazla ve imkânların sınırlı olması, naaşlarda oluşan bozulmalar kim-liklendirmeyi güçleştirir. Afet kurbanlarının kimliklendirilmesinde parmak izi, DNA analizi ve dental analiz kullanılır. Bu yöntemlerin güvenirliği, yöntemin maliyeti ve uygulanabil-irliği de önemlidir. Yöntemlere ait yeterli, güvenli alt yapının ve veri tabanının bulunması gerekir. Bireylerin ölüm öncesi kayıtlarının tutulması yöntemlerin uygulanmasını etkin kılar. Maliyet ve uygulanabilirlik açısından parmak izi analizleri ve dental analizler daha avantajlı yöntemlerdir. DNA analizi ise güvenirliği yüksek ve kesin sonuca götürmesinin yanında yüksek maliyetli ve uygulanması daha zordur. Türkiye de parmak izi kayıtları yeterli düzeyde tutulmakla birlikte dental kayıtlar ve DNA kayıtları ile ilgili sorunlar mevcuttur. Yaşanan Kahramanmaraş depremlerinde kimliklendirme öncelikli olarak görsel teşhis ve parmak izi ile yapıldı, yapılamadığı durumlarda ise DNA analizleri ile yapıldı, yakını olmayanlarda DNA örnekleri alınarak defin işlemleri gerçekleştirildi. Ülkemizde sıkılıkla afetlerin yaşanıyor olması da öncelikle multidisipliner çalışmalar ile ölüm öncesi tüm halkın kayıtlarının tutulması ile afet durumunda etkin kimliklendirme çalışmalarının yapılmasını sağlar

Anahtar Kelimeler

Afet, Dental analiz, DNA analizi, Kimliklendirme, Parmak izi

IDENTIFICATION IN DISASTERS AND METHODS USED IN KAHRAMANMARAS EARTHQUAKES

Öz

In disasters, high number of deaths, limited facilities and deterioration of the bodies make identification difficult. Fingerprints, DNA analysis and dental analysis are used in the iden-tification of disaster victims. The reliability, cost and applicability of these methods are also important. Adequate and secure infrastructure and database must be available for the methods. Keeping pre-mortem records of individuals makes the application of the methods effective. Fingerprint analyses and dental analyses are more advantageous methods in terms of cost and applicability. DNA analyses, on the other hand, are more costly and more difficult to apply, although they have high reliability and lead to a definite result. Although fingerprint records are adequately kept in Turkey, there are problems with dental and DNA records. In the Kahramanmaraş earthquakes, identification was made primarily by visual identification and fingerprints, and in cases where it could not be done, DNA analyses were performed, and DNA samples were taken from those who had no relatives and burial procedures were carried out. The fact that disasters are frequently experienced in our country ensures that effective identification studies are carried out in case of disaster by keeping the records of the whole population before death with multidisciplinary studies.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Dental analysis, DNA analysis, Identification, Fingerprint.

Kaynakça

• Adli Tıp Uzmanları Derneği. (2023). 06 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası deprem bölgesi raporu, 1-7. https://www.atud.org.tr/wp-content/uploads/2023/04/ATUD-gözlem-raporu.pdf 05.03.2023.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2023). 10 Eylül 2023. https://www.afad.gov.tr/kamuoyu-aciklamasi-basin-duyurusu,
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2023). 09 Kasım 2023. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu.
• Akıncıoğlu, N. U., Aslan, İ., & Doğan, Y. (2021). Afet kurbanlarının kimliklendirilmesinde kullanılan yöntemler ve ülkemizdeki durum. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 10(1), 217-238.
• Canpolat E., Yükseloğlu, E.H. (2018). Doğal afet yönetimi ve felaket kurbanlarının kimliklendirilmesi, Ishad 2018-page: 648-655.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC. (2005). Health concerns associated with disaster victim identification after a tsunami--Thailand, December 26, 2004-March 31, 2005. MMWR. Morbidity and mortality weekly report, 54(14), 349-352.
• Cordner, S. M., Woodford, N., & Bassed, R. (2011). Forensic aspects of the 2009 Victorian bushfires disaster. Forensic science international, 205(1-3), 2-7.
• Cordner, S. ve Ellingham, S. (2017). Two halves make a whole: both first responders and experts are needed for the management and identification of the dead in large disasters. Forensic Sci Int. 279:60–64.
• Çetli, E., Tatar, D. & Özkoçak, V. (2019). Adli bilimlerde DNA parmak izine adli genetik ve adli antropolojik Bakış", Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, c.8, sayı.4, ss.1545-1556.
• de Boer, H. H., Roberts, J., Delabarde, T., Mundorff, A. Z., & Blau, S. (2020). Disaster victim identification operations with fragmented, burnt, or commingled remains: experience-based recommendations. Forensic Sciences Research, 5(3), 191-201.
• Delannoy, Y., Delabarde, T., Plu, I., Legrand, L., Taccoen, M., Tracqui, A., & Ludes, B. (2019). Terrorist explosive belt attacks: specific patterns of bone traumas. International journal of legal medicine, 133, 565-569.
• Erdemir, C. (2015). 5. Tıp Hukuku Günleri: Savaş, mülteci ve felaket kurbanlarının kimliklendirilmesi, Prof. Dr. Hüseyin Cahit Özen anısına, 23-24 Ekim 2015, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Oditoryumu.
• Ferrara, M., Sessa, F., Rendine, M., Spagnolo, L., De Simone, S., Riezzo, I., ... & Maglietta, F. (2019). A multidisciplinary approach is mandatory to solve complex crimes: a case report. Egyptian journal of forensic sciences, 9, 1-7.
• Gawali, R. (2021). Genel diş hekimleri için adli odontoloji. Diş Araştırma ve İnceleme Dergisi , 8 (2),126. https://link.gale.com/apps/doc/A669232540/AONE?u=anon~63e9fc10&sid=googleScholar&xid=65e00c7b Graham, E. A. (2006). Disaster victim identification. Forensic science, medicine, and pathology, 2, 203-207.
• Hill, A.J., Hewson, I. & Lain, R. (2011). The role of the forensic odontologist in disaster victim identification: Lessons for management. Forensic Sci Int;205:44- 47.
• Internatıonal Crımınal Polıce Organızatıon. (2018). Interpol disaster victim identification (dvı)guide.File:///C:/Users/User/Downloads/18y1344%20e%20dvı_Guide%20(2).Pdf Erişim:15.02.2023 İyras, H. M. & Doğan, Y. (2015). Antik DNA çalışmaları ve karşılaşılan sorunlar . Antropoloji , (30) , 53-60 .
• James, H.E. (2005). “Thai tsunami victim identification- overview to date” The Journal of Forensic Odonto-Stomatology, Vol.23 No.1.
• Johnson, B. T., & Riemen, J. A. (2019). Digital capture of fingerprints in a disaster victim identification setting: a review and case study. Forensic sciences research, 4(4), 293-302.
• Kabklang, P., Riengrojpitak, S., & Suwansamrith, W. (2009). Latent fingerprint detection by various formulae of SPR on wet non-porous surfaces. J Sci Res Chula Univ, 34(2), 59-64.
• Kolude, B., Adeyemi, B. F., Taiwo, J. O., Sigbeku, O. F., & Eze, U. O. (2010). The role of forensic dentist following mass disaster. Annals of Ibadan Postgraduate Medicine, 8(2), 111-117.
• Marchi, E. (2004). Methods developed to identify victims of the World Trade Center disaster. American Laboratory, 36(6), 30-37.
• Moody, G. H., & Busuttil, A. (1994). Identification in the Lockerbie air disaster. The American journal of forensic medicine and pathology, 15(1), 63-69.
• Mundorff, A. Z. (2008). Anthropologist-directed triage: three distinct mass fatality events involving fragmentation of human remains. In Recovery, analysis, and identification of commingled human remains (pp. 123-144). Totowa, NJ: Humana Press.
• Park, D. K., Park, K. H., Ko, J. S., Kim, Y. S., Chung, N. E., Ahn, Y. W., & Han, S. H. (2009). The role of forensic anthropology in the examination of the Daegu subway disaster (2003, Korea). Journal of forensic sciences, 54(3), 513-518.
• Saferstain, R., (1998). An Introduction to Forensic Science, Criminalistics.12th Edition, USA, Prentice Hall Inc., 14: 147.
• Shekar, B. C., & Reddy, C. V. K. (2009). Role of dentist in person identification. Indian Journal of Dental Research, 20(3), 357.
• Tuğ, A., Alakoç, Y.D., Çetin, C.M. & Hancı, İ.H. (2002). Afet kurbanlarında kimlik tespiti. Adli Bilimler Dergisi, 1(2):11-12.
• Tuğ, A., & Yaşar, Z. F. (2006). Felaket kurbanlarının kimliklendirilmesi çalışmalarında dişhekimlerinin ve diş incelemelerinin önemi. Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Derg.(. Clinical Dentistry and Research), 30(4), 77-82.
• Torpet, L. A. (2005). DVI System International: software assisting in the Thai tsunami victim identification process. J. Forensic Odontostomatol, 23(1), 19-25.
• Valenzuela, A., Martin-De Las Heras, S., Marques, T., Expósito, N., & Bohoyo, J. M. (2000). The application of dental methods of identification to human burn victims in a mass disaster. International journal of legal medicine, 113, 236-239.
• Yıldıray, Z., & Hancı, HI. (2001). İnsanlarda kimlik tespiti. STED, 10(10), 375-377.
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5211&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/10/20221006-1.htm https://www.ttb.org.tr/eweb/adli/3.html