Comparison of Siyar Narratives in Sahīhain and Sīrat Ibn Hishām in Terms of Methodology

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 22, 310 - 333, 15.06.2019

Üzeyir Durmuş

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.550427

Cited By: 1

Öz

Ibn Hishām’s al Sīrat al nabawiyyah is the
most ancient and sacred work of the siyar area. Bukhārī and Muslim’s al Jāmiʿ
al sahīh are the most widely accepted books of the science of hadith. Sahīhain
is a very important source for the scientific knowledge of siyar with its
comprehensive content. Apart from those repeated, Sahīhain, which contains
around 1500 narrations, offers a wide database of knowledge to siyar. Sīrat and
Sahīhain both contain similarities and differences in terms of content and
method. In this article, the mentioned works are compared in terms of the
methods related to the sanad and the matn. According to methodology in terms of sanad;
sanady and sanad-less riwayats, common and different ruwat, thiqat and daif ruwāt
and unknown ruwāt; on the other hand in terms of methodology concerning the
article there will be comparisons providing the integrity of the subject,
delineation of the dates related with the matter, evaluation about the text and
telling random riwayats. Thus, the similarities and differences between Ibn
Hishām’s al Sīrat al nabawiyyah and Bukhārī and Muslim’s Sahīhain were tried to
be revealed.

Anahtar Kelimeler

Hadīth, Siyar, al Sīrat al nabawiyyah, al Jâmiʿ al ṣaḥīḥ, Ṣaḥīḥain

Sahîhayn ve Sîret-i İbn Hişâm’daki Siyer Rivâyetlerinin Yöntem Bakımından Mukayesesi

Öz

İbn Hişâm’ın es-Sîretü’n-nebeviyye’si siyer alanının en
kadim ve muteber eseridir. Buhârî ve Müslim’in el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’leri ise hadis bilim dalının en çok
kabul gören kitaplarıdır. Ṣaḥîḥayn, câmiʿ içeriğiyle
siyer ilmi açısından da oldukça önemli bir kaynaktır. Mükerrerler hâriç Hz.
Peygamber’in hayatıyla ilgili 1500 civarında rivâyet içeren Ṣaḥîḥayn siyer
ilmine geniş bir veri tabanı sunmaktadır. Sîre ve Ṣaḥîḥayn hem içerik
hem yöntem bakımından benzerlik ve farklılıklar içermektedir. Bu makâlede,
bahsi geçen eserler, sened ve metinle ilgili olarak ihtivâ ettikleri yöntemler
açısından mukâyese edilmiş; senedle ilgili olarak tercih edilen yöntemler
bağlamında senedli ve senedsiz rivayetler, ortak ve farklı râviler, sika ve
zayıf raviler ile mübhem râviler konularında; metinle ilgili olarak uygulanan yöntemler
bağlamında ise konu bütünlüğünü sağlama, olayların tarihlerini belirtme,
metinle ilgili değerlendirme yapma ile mükerrer rivâyetlerde bulunma gibi mevzularda
mukâyeseler yapılmak sûretiyle İbn Hişâm’ın Sîre’si ile Buhârî ve Müslim
tarafından kaleme alınan Ṣaḥîḥayn arasında bulunan bir takım benzerlik
ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hadis, siyer, es-Sîretü’n-nebeviyye, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ, Ṣaḥîḥayn

Kaynakça

• Aşıkkutlu, Emin. “Mübhem”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 31: 436-437. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Aydınlı, Abdullah. “Muallak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30: 309-310. Ankara: TDV Yayınları, 2005.
• Bilen, Mehmet. İbn Hacer’in Buhârî Savunusu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
• Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Kâhire: Dârü’l-hadîs, 2011.
• Çakan, İsmail Lütfi. Hadis Edebiyatı. 9. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2011.
• Dalgın, Nihat. “İbn Lehîa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1999, 20: 158-159. Ankara: TDV Yayınları.
• Demirel, Harun Reşit. “İbn Hacer’in Takrîbü’t-Tehzîb’de Buhâri’nin Bid’at Ehli Olmakla Cerh Edilen Râvîlerinden Bahsetmesi ve Hedyü’s-Sârî (Mukaddime)deki Müdafaası”. Ekev Akademi Dergisi 2/3 (Kasım 2000): 29-59.
• Eser, Mithat. “Eseri Günümüze Ulaşan İlk Siyer Müellifi İbn İshâk’ın Güvenilirliği”. İSTEM 7/13 (2009): 261-280.
• Fayda, Mustafa. “İbn İshak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20: 93-96. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
• Fayda, Mustafa. “İbn Hişâm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20: 71-73. Ankara: TDV Yayınları, 1999).
• Fidan, Şakir. İbn İshâk ve es-Sîra’sındaki Hadislerin Tahrici ve Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2009.
• Güler, Zekeriya. “Buhârî ve el-Câmiü’s-Sahîh Üzerine”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/7 (2015): 1-24.
• Halebî, Ali b. Hasen. Taġlîḳu’t-taʿlîḳ ʿalâ ṣaḥîḥi Müslim. Riyâd: Dârü’l-Hicre, 1991.
• Hatipoğlu, Mehmet Saîd. “Müslüman Âlimlerin Buhârî ve Müslim’e Yönelik Eleştirileri”. İslami Araştırmalar Dergisi 10/1-2-3-4 (1997): 1-14.
• İbn Abdilber, Yûsuf b. Abdullâh. el-Ecvibetü’l-müstevʿabe ʿani’l-es’ileti’l-müstaġrabe min Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. Thk. Amr Abdülmünim Selîm. Kâhire: Dârü İbni’l-Kayyım, 2005.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî. Fetḥu’l-Bârî şerḥu Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. Beyrût: Dârü’l- ma’rife, 1379.
• İbn Hacer Ahmed b. Ali el-Askalânî. en-Nüket ʿalâ Kitâbi İbni’ṣ-Ṣalâḥ. 1. Baskı. Medîne: İmâdetü’l-bahsi’l-ilmî, 1984.
• İbn Hacer Ahmed b. Ali el-Askalânî. Taġlîḳu’t-taʿlîḳ ʿalâ ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 1. Baskı. Ammân: Dârü Ammâr, 1405.
• İbn Hişâm, Abdülmelik b. Hişâm. es-Sîretü’n-Nebeviyye. Thk. Cemâl Sâbit, Muhammed Mahmûd, Seyyid İbrâhîm. Kâhire: Dârü’l-hadîs, 2006.
• İbn İshâk, Muhammed b. İshâk. Kitâbü’l-Mübtede’ ve’l-mebʿas ve ve’l-meġâzî. Thk. Süheyl Zekkâr. Beyrût: Dârü’l-fikr, 1998.
• Kandemir, Yaşar. “el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ” (Buhârî). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7: 114-123. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
• Köktaş, Yavuz. Günümüz Hadis Problemleri. 3. Baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.
• Köktaş, Yavuz. “Müslim’in Sahîh’ine Yapılan En Eski Tenkid: Ebü’l-Fadl el-Herevî’nin İlelu’l-Ehâdîs fî Kitâbi’s-Sahîh li-Müslim Adlı Eserinin Takdim ve Tercümesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 5/3 (2005): 29-56.
• Müslim, Müslim b. el-Haccâc. Sahîhu Müslim. Nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrût: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2011.
• Naim, Ahmed. Hadis Usûlü -Tecrîd Mukaddimesi-. İstanbul: Ravza Yayınları, 2009.
• Polat, Selahaddin. “Buhârî’nin Sahîh’ine Yapılan Bazı Tenkidlerin Değerlendirilmesi”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4 (1990): 237-255.
• Robson, James. “İbn İshâk’ın İsnad Kullanışı 1”. Trc. Talat Koçyiğit. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10 (1962).
• Suyûtî, Abdurrahmân b. Ebû Bekr. Tedrîbü’r-râvî şerḥu Taḳrîbi’n-Nevevî. Medîne: Dârü Taybe, ts.
• Süheylî, Ebü’l-Kâsım Abdurrahmân b. Abdullâh. er-Ravżu’l-Unüf fî şerḥi’s-Sîreti’n-nebeviyye li İbn Hişâm. Beyrût: Dârü ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 2000.
• Tekineş, Ayhan. “Hadis ve Tarih: Metodolojik Bir Karşılaştırma”. Hadis Tetkikleri Dergisi, 2/2 (2004): 7-38.
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ (Sünenü’t-Tirmizî). Beyrût: Mustâfâ el-Bâbî el-Halebî, ts.
• Uğur, Mücteba. Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1992.
• http://www.riyadhalelm.com/researches/3/69_albani_bokhari.pdf