ÇOCUK DOSTU OTELLER: KAVRAMSAL BİR İNCELEME (CHILDREN FRIENDLY HOTELS: A CONCEPTUAL STUDY)

Yıl 2019, Sayı: 3, 63 - 76, 25.06.2019

Muharrem Tuna Başak Özyurt Asena Kurt

Öz

İnsanlar seyahat kararlarında; kişilik, yaşam biçimi, algılama, yaş, cinsiyet, gelir, medeni durum, aile yapısı, kültür gibi faktörleri dikkate almaktadırlar. Çocuklu aileler de tatil planları yaparken, gidecekleri konaklama işletmelerinin hem kendileri hem de çocukları için uygun tatil yeri ve konaklama işletmesi olması için çaba göstermektedirler (Emir ve Pekyaman, 2010). Dolayısıyla, çocuklar ve çocukların beklentileri ailelerin tatil satın alma kararlarında belirleyici rol oynamaktadır.  Ekonomik ve sosyal koşullarda yaşanan değişim, kentleşme ve bireylerin eğitim seviyesinin yükselmesi, ailelerin çocukları ile daha iyi diyalog kurmalarını sağlamıştır. Ancak yoğun çalışma ve zaman yetersizliği nedeniyle çocuklarla geçirilen sürenin giderek azalması aileleri farklı arayışlara yönlendirmiştir. Çocukları ile daha fazla vakit geçirmek isteyen aileler, tüketim kararlarında hem kendilerine hem de çocuklarına en yüksek faydayı sağlayacak şekilde karar almaya başlamışlardır (Flurry, 2004; Rose, Boush ve Shoham, 2002, akt: Yılmaz, 2007). Bu gelişmeler doğrultusunda, satın alma ve karar verme mekanizmasındaki artan etkileri nedeniyle çocuklar, büyük işletmelerin en önemli hedef pazarlarından birini oluşturmaktadırlar.  Aileler hem kendi başına bir tüketici birimi, hem de tüketim kararlarını etkileyen bir unsur olarak ele alınmaktadır (Odabaşı ve Barış, 2007: 67). Bu nedenle başta çocuklar olmak üzere, ailelerin satın alma kararlarını etkileyen faktörler, son yıllarda en önemli araştırma alanlarından biri haline gelmiş ve çocukların, ailelerin satın alma kararlarına etkisi konusunda pek çok araştırma yapılmıştır (Mangleburg, 1990; Fallon ve Bowles, 1998; Story ve French, 2004; akt: Odabaşı ve Barış, 2007). Bu araştırmalarda özellikle gıda, oyuncak, okul malzemesi ve kıyafet alımında, çocukların ailenin satın alma kararlarını büyük ölçüde etkilediği vurgulanmaktadır.  Çocuklu aileler tatil kararını çocuklarının ihtiyaçlarına göre vermektedirler. Burada belirleyici olan bir diğer nokta ise çocukların yaşlarıdır (Swarbrooke ve Horner, 1999, akt: Yılmaz, 2007). Çocuklarının yaş grubuna en uygun olan hizmet sunan otelleri tercih etmektedirler. Çocuklu aileler, gün içinde neredeyse konaklama ücretine yaklaşan ekstra harcamalardan kurtulma isteklerinden dolayı ‚her şey dahil sistemi (HDS)’yi tercih etmektedirler. Otel işletmelerinde hedef pazar olarak belirlenen aileler HDS uygulamalarına önemli bir yön vermiş, amaçlar bu ailelerin tatille ilgili istekleriyle uyumlu hale getirilmiş ve bu yolla kârlılığı arttırma hedeflenmiştir (Ahipaşaoğlu, 2001).  Turistlerin tatil kararlarında gidecekleri konaklama işletmelerinin sundukları hizmetlere yönelik doğru bilgiye ulaşması oldukça önemlidir. Bu konuda hizmet kriterleri ve standartları önemli rol oynarlar. Çocuklu ailelerin tatil kararlarında ve konaklama tercihlerinde belirleyici rolü olan çocukların beklenti ve ihtiyaçları konaklama tesisleri tarafından göz önünde bulundurulmalıdır. Bu konuda geliştirilecek standartlar hem turistlere hem de konaklama işletmelerine katkı sağlayıcı bir araç olabilecektir. Bu nedenle çalışmada belirtilen ihtiyaçlar doğrultusunda ulusal bir standardın oluşturulması büyük önem taşımaktadır.  
 

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Otel, Turizm

Kaynakça

• Ahıpaşaoğlu, S. (2018). Neden Çocuk Dostu Turizm? (Davetli Konuşmacıların Sunumları). I. Uluslararası Çocuk Dostu Turizm Kongresi. Bildiri Özetleri Kitabı, 13-137. Akşit Aşık, N. (2019).
• Çocuklu ailelerin restoran seçimlerini etkileyen faktörler: İzmir’de bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 150-168.
• Aymankuy, Y.ve Ceylan, U. (2013). Ailelerin turistik ürün satın alma karar surecinde çocukların rolü (Yerli turistler üzerinde bir araştırma). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 105-122.
• Bieger, T. ve Laesser, C. (2002). Market segmentation by motivation: The case of Switzerland. Journal of Travel Research, 41(1), 3-29.
• Coltman, M. M. (1989). Tourism marketing. New York: Van Nostrand Reinhold. Çakırer Özservet, Y. (2015). Çocuk dostu belediyecilik. İller ve Belediyeler Dergisi, 38-43.
• Çakırer Özservet, Y. ve Boz, S. (2015). Çocuk dostu esenler ve yerel yönetim ilişkisi. Herkes için dost Esenler. İstanbul: Esenler Belediyesi Şehir Düşünce Merkezi Şehir Yayınları.
• Çeti, B. ve Atay, L. (2017). Deneyime dayalı temalı bir konaklama işletmesi: Botel. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 1(1), 1-11.
• Çokişler, N. ve Türker, A. (2015). Doğu Karadeniz bölgesinin yerli turist profili ve pazar bölümlendirmede kullanımı. Karadeniz Araştırmaları, 44, 33-57.
• Emir, O ve Pekyaman, A. (2010). Çocuklu ailelerin otel işletmesi seçiminde etkili olan faktörler: Afyonkarahisar’da bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi, 17(2), 159-181.
• Guneri, B., Yurt, O., Kaplan, M. D., ve Delen, M. (2009). The influence of children on family purchasing decisions in Turkey. Asian Journal of Marketing, 2(1), 20-32.
• Güven, Ö. Z., Beydilli, E. T., Ceylan, U. ve Bütün, S.(2017, 1-3 Kasım). Çocuk dostu otel kavramı üzerine bir araştırma. 3. Turzim Şurası, 3. Turizm Şûrası Tebliğler Kitabı, Cilt-1, 631,641.
• Horelli, L. (2007). Constructing a theoretical framework for environmental child-friendliness. Children, Youth and Environments, 17(4), 267-292.
• Horelli, L. (1998). Creating child friendly environments: Case studies on children’s participation in three European countries. Childhood, 5(2), 225-239.
• Ishaque, A. ve Tufail, M. (2014). Influence of children on family purchase decision: Empirical evidence from Pakistan. International Review of Management and Business Research, 3(1), 162-173.
• İçöz, O. (2001). Turizm işletmelerinde pazarlama, ilkeler ve uygulamalar. (2. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kaypak, Ş. ve Uçar, A. (2018). Çocuk haklarının gerçekleşmesi açısından çocuk dostu kentler. International Journal of Academic Value Studies, 4(18),17-29.
• Konuş, U. (2004). Pazar bölümlendirmede farklı kriter ve analiz yaklaşımlarının yeri: Finans sektöründe bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kotler, P., Bowen, J., ve Makens, J. (1999). Marketing for hospitality and tourism. (2. Baskı). New Jersey: Prentice Hall.
• Mazman İtik, Ü., Çelebi, İ. ve Çakmak Sel, B. (2018). Bir konaklama işletmesinin ‚çocuk dostu otel‛ olarak düzenlenmesinde maliyet analizi: Sivas ilinde bir otel uygulaması. I.Uluslararası Çocuk Dostu Turizm Kongresi. Bildiri Özetleri Kitabı, 13-137.
• McKercher, B., Ho, P., Cros, D. H., ve Chow So-Ming, B. (2002). Activities-based segmentation of the cultural tourism market. Journal of Travel & Tourism Marketing, 12, 23-46.
• Mucuk, İ. (1997). Pazarlama ilkeleri. (7.Basım). İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Oluç, M. (2006). Temel pazarlama kavramları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Özen,S. (2009). Dünya turizminde tüketici tercihlerinde yaşanan değişimlerin konaklama işletmelerine yansımaları: Antalya’da temalı otel örnekleri. (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, İ., Atasoy, F. ve Arıkan, V. (2018). Antalya’daki çocuk dostu niteliğindeki otellerin çocuklu ailelere sunduğu rekreasyon faaliyetleri ve imkânlarına yönelik bir değerlendirme. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 2, 11.
• Sivri Gökmen, H. (2013). Çocuk Dostu Kent Üzerine Stratejiler. TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 821-830.
• Sherlekar, S. A., Prasad, K. N. ve Victor, S. J. S. (2010). Principles of marketing. Mumbai [India]: Himalaya Publishing House.
• Srnec, T., Lončarić, D. ve Perišić Prodan, M. (2016). Family vacation decision making process: Evidence from croatia. Turizm ve Ağırlama Endüstrisi Konferansı 2016. Bildiri Kitabı. 432-445.
• Taner, B. (2013). Konsept otellerde kurgu mekân ilişkisi. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• TDK, Türk Dil Kurumu (2019). www.tdk.gov.tr, Erişim: 05.05.2019.
• Topaloğlu, H. (2013). İç mekan tasarımında ‚tema kavramı‛ ve temalı otellerin mekan organizasyonu bakımından incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Tuğrul, B. (2017-10 Ocak). Çocuk dostu şehirler çalıştayı. 1. Toplantı Raporu Ek-2a.
• Uçar, E. (2006). Yaşam tarzına göre pazar bölümlendirme ve bireysel emeklilik sektörü üzerine bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• UNICEF Innocenti Araştırma Merkezi. (2004). Çocuk dostu şehirler kurmak eylem çerçevesi. Floransa: Çocuk Dostu Şehirler Uluslararası Sekretaryası.
• Yılmaz, A. (2007). Aile turizmine yönelik hizmet veren otel işletmelerinde hizmet kalitesi: Antalya bölgesinde Türk ve Alman turistlere yönelik bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Ying LO, K. P. (2010). Emotional design for hotel stay experiences: Research on guest emotions and design opportunities. (Doktora tezi). The Hong Kong Polytechnic University.
• Ward, C. (1977). The Child in the City. London: The Architectural Press.
• World Vision International ve IFRC Reference Centre for Psychosocial Support (2018). Operational Guidance for Child Friendly Spaces in Humanitarian Settings. Copenhagen, 6-66. Ulaşım adresi: https://resourcecentre.savethechildren.net/node/12029/pdf/operationalguidance-for-child-friendly-spaces-low-res.pdf (Erişim tarihi: 04.05.2019).
• Wu, M. Y., Wall, G., Zu, Y. ve Ying, T. (2019). Chinese children's family tourism experiences. Tourism Management Perspectives, 29, 166-175.
• http://cocukdostuturizm.org/assets/documents/publications/ICCTurizmBrosur-hll.pdf (Erişim tarihi: 05.05.2019)
• http://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html Çocuk Haklarına Dair Sözleşme: Birinci Kısım, Madde 1-20. Erişim tarihi: (05.05.2019)
• http://cocukdostuturizm.org/ Erişim tarihi: (05.05.2019)