“Gönül Coğrafyamız”a Dönüş mü? Adalet ve Kalkınma Partisi Dönemi’nde Coğrafya ve Kimlik İlişkisinin Yeniden Tanımlanması

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 14, 14 - 42, 28.05.2021

Adem Bölükbaşı

https://doi.org/10.25306/skad.928454

Cited By: 1

Öz

Bu makale Adalet ve Kalkınma Partisi’nin siyasi söylemlerinde coğrafya ve kimlik ilişkisinin nasıl yeniden tanımlandığı sorununu ele almaktadır. Bu amaçla öncelikle bu yeniden tanımlamanın teorik zeminin oluşturan fikrî çerçeve ve bu genel çerçevenin temelinde yer alan İslamcı, milliyetçi ve muhafazakâr bakış açısı irdelenmiştir. Öte yandan bu perspektifin yönlendirdiği uygulamalarla bu konudaki söylemin pratiğe nasıl yansıdığı ele alınmıştır. Son olarak da coğrafya ve kimlik ilişkisinin yeniden tanımlanmasının sonucunda “Gönül Coğrafyamız” olarak tarif edilen yeni coğrafya tasavvurunun nasıl bir kimlik anlayışını ortaya çıkardığı irdelenmiştir. Bu konuda örnek olay olarak, AK Parti döneminde değiştirilen Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi müfredatında “Gönül Coğrafyamız” başlığı altında yer alan ders içeriği incelenmiş ve bunun üzerinden AK Parti döneminde coğrafya ve kimlik ilişkisine dair genel fikrî çerçevenin ve uygulamaların ders içeriğine nasıl yansıtıldığı ve böylece coğrafya ve kimlik ilişkisinin nasıl yeniden tanımlandığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Adalet ve Kalkınma Partisi, Coğrafya, Kimlik, Laiklik, Eğitim Politikaları

Kaynakça

• Ahmad, F. (1995). Modern Türkiye’nin Oluşumu. Y. Alogan (Çev.) İstanbul: Sarmal Yayınları.
• Akıllı, E. (2013). Türkiye’de Devlet Kimliği ve Dış Politika. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aktürk, Ş. (2013). Türkiye’nin Kimlikleri: Din, Dil, Etnisite, Milliyet, Devlet ve Medeniyet. İstanbul: Etkileşim Yayınları.
• Altaş, N. ve Köylü M. (2019). Din Eğitimi. İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Atay, F.R. (2012). Batış Yılları. İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Atsız, H. N. (2015). Makaleler III. İstanbul: İrfan Yayınevi.
• Ayata, A. ve Yücel, G. (2015). Yeni Küresel Düzende Türk Dış Politikasının Kimlik Arayışı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bektaş, A., Pesen, M. N., Özyurt, S., Özüdoğru, F. (2018). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı 9. Sınıf. Ankara: MEB Yayınları.
• Bilgin, O. (2018). Türk Milliyetçiliği ve Kemalizm Meselesi: Hegemonya, Asimilasyon, Mücadele. Akademik Hassasiyetler, 5(10), 331-360.
• Bora, T. (1998). Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çağan, K. (2008). Sezai Karakoç: Ulus-Devletten Büyük Bir Coğrafya Tasavvuruna. S. Acar ve V. Işık (Ed.). Şair ve Düşünür: Sezai Karakoç Sempozyumu Bildirileri içinde (ss. 261-282). İstanbul: Fatih Belediyesi Yayınları.
• Davutoğlu, A. (1990). The Impacts of Alternative Weltanschauungs on Political Theories: A Comparison of Tawhid and Ontological Proximity. Yayımlanmış Doktora Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Davutoğlu, A. (1994). Civilizational Transformation and Muslim World. Kuala Lumpur: Quill.
• Davutoğlu, A. (1996). İslâm Düşünce Geleneğinin Temelleri, Oluşum Süreci ve Yeniden Yorumlanması. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 1996(1), 1-44.
• Davutoğlu, A. (1997). Medeniyetlerin Ben-İdraki. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 1997(1), 1-53.
• Davutoğlu, A. (2001). Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu. İstanbul: Küre Yayınları.
• Davutoğlu, A. (2014a). Foreword. F. Dallmayr, M. A. Kayapınar, İ. Yaylacı (Ed.). Civilizations and World Order içinde (ss. vii-xii). Lexington Books.
• Davutoğlu, A. (2014b). The Formative Parameters of Civilizations. F. Dallmayr, M. A. Kayapınar, İ. Yaylacı (Ed.). Civilizations and World Order içinde (ss. 73-97). Lexington Books.
• Davutoğlu, A. (2016). Medeniyetler ve Şehirler. İstanbul: Küre Yayınları.
• Dışişleri Bakanlığı (2011). Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu’nun IV. Büyükelçiler Konferansı vesilesiyle Trakya Üniversitesi Balkan Kongre Merkezi’nde Yaptığı Konuşma, 29 Aralık 2011, Edirne. http://www.mfa.gov.tr/disisleri-bakani-sayin-ahmet-davutoglu_nun-iv_-buyukelciler-konferansi-vesilesiyle-trakya-universitesi-balkan-kongre-merkezi_nde.tr.mfa adresinden 11.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Ekşi, M. (2016). The Rise and Fall of Soft Power in Turkish Foreign Policy During JDP. Lambert Academic Publishing.
• Ekşi, A., Yapıcı, A., Özbay, E., Akgül, M. (2014). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı 10. Sınıf. Ankara: MEB Yayınları.
• Ergil, D. (2013). Önsöz. M. Kılıç (Der.). Türk Sorunu içinde (ss. 13-17) İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Gençkal Eroler, E. (2017). Türkiye’de Eğitim Politikalarında Ulus ve Vatandaş İnşası (2002-2016). Yayımlanmış Doktora Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Güngör, E. (2007). Türk Kültürü ve Milliyetçilik. Ötüken Neşriyat: İstanbul.
• Huntington, S. P. (1993). The Clash of Civilizations. Foreign Affairs, 72(3), 22-49.
• Huntington, S. P. (1996). The Clash of Civilizations and The Remaking of World Order. Simon & Schuster.
• Hürriyet. (2016). Cumhurbaşkanı Erdoğan: Tarihimizi 1919’dan başlatan tarih anlayışını reddediyorum. http://www.hurriyet.com.tr/cumhurbaskani- erdogan-tarihimizi-1919dan-baslatan-tarih-anlayisini-reddediyorum-40096961 adresinden 22.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Kakışım, C. (2016). Nihal Atsız’ın Kemalizm Eleştirisi ve Bu Eleştirinin Nedensel Çözümlemesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 2624-2639.
• Karakoç, S. (2011). Dirilişin Çevresinde. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2012). Çıkış Yolu II: Medeniyetimizin Dirilişi. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Mardin, Ş. (1991). Türkiye’de Din ve Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (1995). Din ve İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• MEB (2018). 21. Yüzyıl Becerileri Bağlamında Anadolu İmam Hatip Liseleri ve İmam Hatip Ortaokullarında Yeni Dönem. Ankara: Din Öğretimi Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Mevzuat.gov.tr. (1982). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat? MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 adresinden 02.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Milliyet. (2016). Ak Parti 15. Kuruluş Yıldönümünü Kutluyor. http://www.milliyet.com.tr/ak-parti-15-kurulus-yil-donumunu-siyaset- 2294874/ adresinden 25.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Özkan, B. (2009). The Social Construction of Turkish Vatan: Geography and Foreign Policy. Unpublished Dissertation Thesis. Tufts University.
• Özkan, B. (2014). Turkey, Davutoglu and the Idea of Pan-Islamism. Survival: Global Politics and Strategy, 56(4), 119-140.
• Özkan, B. (2015). Yeni-Osmanlıcılık ve Pan-İslamcılık. E. Haspolat ve D. Yıldırım (Der). Türkiye’de Yeni Siyasal Akımlar – 1980 sonrası içinde (ss. 405-458). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Pınarbaşı ve Özdemir (2019). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı 11. Sınıf. Ankara: Dikey Yayıncılık.
• Stark, R. ve Bainbridge W. S. (1985). The Future of Religion: Secularization, Revival, and Cult Formation. Berkeley: University of California Press.
• Şan, M. K. (2012). Baskıcı Bir Laiklik Modeli Olarak Türk Laikliğinin Anatomisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(2), 29-54.
• Şentürk, R. (2014). Açık Medeniyet: Çok Medeniyetli Toplum ve Dünyaya Doğru. İstanbul: İz Yayıncılık.
• TCCB. (2016). Bursa Toplu Açılış Töreninde Yaptıkları Konuşma. http://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/55747/bursa-toplu-acilis-toreninde- yaptiklari-konusma.html adresinden 22.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• TCCB. (2017a). Milletimizle Aramıza Terör Örgütleri Giremeyecek. http://www.tccb.gov.tr/haberler/410/74567/milletimizle-aramiza-teror- orgutleri-giremeyecek.html adresinden 25.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• TCCB. (2017b). Malazgirt Zaferi, Milletimize Yeni Bir Vatan ve İstikbal Kazandırdı. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/83267/malazgirt-zaferi-milletimize-yeni-bir-vatan-ve-istikbal-kazandirdi adresinden 20.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Tunaya, T. Z. (1998). İslâmcılık Cereyanı I. İstanbul: Yeni Gün Haber Ajansı Yayıncılık.
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2002). Beşerî Coğrafya: İnsan-Kültür-Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Türkan, A., Şahan, R., Meydan A., Türker, A. S. (2015). Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı 9. Sınıf. Ankara: MEB Yayınları.
• Türköne, M. (2014). Siyasî İdeoloji Olarak İslâmcılığın Doğuşu. İstanbul: Etkileşim Yayınları.
• Yavuz, M. H. (2020). Nostalgia for The Empire: The Politics of Neo-Ottomanism. Oxford University Press.
• Yeni Şafak. (2014). Aklı Olan Bu Çağrıya Uyar. http://www.yenisafak.com/yazarlar/detayscroll/55339?n=1 adresinden 20.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Yıldız, A. (2016). “Ne Mutlu Türküm Diyebilene”: Türk Ulusal Kimliğinin Etno-Seküler Sınırları (1919-1938). İstanbul: İletişim Yayınları.