Uluslararası Türk Film Festivallerinde Afiş ve Kentsel İmgeler Üzerine Göstergebilimsel Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 92 - 117, 29.12.2021

Ebru Gülbuğ Erol Nurullah Özdemir

https://doi.org/10.54733/smar.1034740

Öz

21.yüzyılda afişler içeriği ifade etme, kitle üzerinde etki bırakma, izleyici çekme başta olmak üzere çeşitli amaçlara sahiptir. Türkiye’de düzenlenen ve yalnızca Türkiye’den değil yakın ve uzak çevreden de ilgi gören uluslararası film festivalleri, afişleri aracılığı ile dikkat çekme ve uluslararası arenada yer edinme çabası içindedir. Özellikle festival afişlerinde yerel imgelerden faydalanma, bu amaca hizmet etmektedir. Her yıl düzenlenen festivaller 2020 yılında Covid 19 salgını nedeniyle sekteye uğrasa da görsel imgelem ileriki yıllarda daha önemli bir boyutta devam edecek gibi görünmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de her yıl düzenlenen uluslararası film festivallerinin afişleri tanıtım rolü için yerel imgelerin kullanımı bağlamında ele alınmıştır. 2019 yılı içinde düzenlenen on bir farklı film festivaline ait afiş, yerel imgeleri barındırması açısından Fransız Dil ve Göstergebilimci Roland Barthes’ın göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak; düzanlam “dénotation” ve yananlam “connotation” kavramları referans alınarak incelenmiştir. Ayrıca araştırma dahilinde incelenen festival afişleri çalışmadaki bulgular ile birlikte değerlendirilmiştir. Ulaşılan bulgular ışığında, Türkiye’de gösterime giren film festivallerine ait afişlerin yerel imgeleri tercih ettiği ve bölgesel düzeyde tanıtıma katkı yaptığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinema Filmleri, Festival, Afiş, Tasarım, Algı

A Semiotic Study On Film Posters And Their Urban Images Of The International Turkish Film Festivals

Öz

In the 21st century, posters have various purposes such as expressing content, making an impact on the audience, and receving much more audience. It is in an effort to attract attention and gain a place in the international arena through the posters of international film festivals organized in Turkey and attracting attention not only from Turkey but also from near and far. Makinguse of local images, especially in festival posters, serves this purpose. Although the annual festivals are interrupted in 2020 due to the Covid 19 epidemic, it seems that the visual imagery will continue to a greater extent in the coming years. In this study, the posters of the international film festivals held every year in Turkey are discussed in the context of the use of local images for their promotional role. The posters of eleven different film festivals held in 2019 were examined in terms of containing local images, using the semiotic analysis method within the framework of the concepts of denotation and connotation of the French Language and Semiologist Roland Barthes. In addition, the festival posters examined within the scope of the study were evaluated together with the findings of the study. In the light of the findings, it was concluded that the posters designed for the film festivals screened in Turkey preferred local images and contributed to the promotion at the regional level.

Anahtar Kelimeler

Film, festival, poster, design, perception

Kaynakça

• Barthes, Roland., (1979). Göstergebilim İlkeleri, çev. Berke Vardar-Mehmet Rifat, Ankara: Kültür Bakanlığı
• Barthes, Roland., (1993), Göstergebilimsel Serüven, (1. Baskı), çev. Mehmet Rifat ve Sema Rifat, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Barthes, Roland., (2016), S/Z. Çev. Sündüz Öztürk Kasar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Becer, Emre., (2011). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost
• Bircan, Ufuk. “RolandBarthes ve Göstergebilim”,Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13/2015, 26, ss. 17-41.
• Eken, Begüm, “Teknoloji ile Birlikte Dönüşen Afişin İncelenmesi ve Kamusal Ekranlarda Etkileşimli Afiş Uygulamaları” Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Van Yüzüncü Yıl University The Journal of Social Sciences Institute, Yıl / Year: 2020 - Sayı / Issue: 47 Sayfa/Page: 157- 186.
• Fiske, John.,(2019). İletişim Çalışmalarına Giriş, Çev. Süleyman İrvan, Ankara: Pharmakon
• Gayret, Tuğba.,(2019). “1789 Sonrasından Günümüze Dans Temalı Afiş Tasarımları Üzerine Bir İnceleme”. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı. 37-50.
• Guiraud, Pierre (2016).Göstergebilim. Çev., Mehmet Yalçın. 3.Baskı. Ankara: İmge Kitabevi
• Kalkan Kocabay, Hasibe (2008) Tiyatroda Göstergebilim. 1. Basım. İstanbul: E Yayınları
• Kulakoğlu, Onur.,(2019). Günümüz Sinema Filmi Tanıtım Sürecinde Üretilen Film Afiş Türleri, Yüksek Lisans Tezi Yeni Medya Anasanat Dalı Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Muller-Brockmann, Josef & Muller-Brockmann., (2004). History of the Poster. Chicago: PhaidonPress.
• Sansarcı, Emin ve Ertan, Güler., (2016). Görsel Sanatlarda Anlam ve Algı. İstanbul: Alternatif.
• Sontag, Susan.,(1970). “Posters: Advertisement, Art, PoliticalArtifact, Commodity. The Art of Revolution: 96 Postersfrom Castro's Cuba 1959–1970”, xvii.: http://lookingfromsolitude.tumblr.com/post/40172195344/susan-sontagpostersadvertisement-art-political-artifacErişim Tarihi: 20.06.2021.
• Teker, Ulufer., (2009). Grafik Tasarım ve Reklam. İstanbul: Yorum Sanat
• Uçan, Hilmi (2006). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim, Hece Yayınları: Ankara.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı <https://sinema.ktb.gov.tr/TR-145428/turkiye39deki-uluslarasi-film-festivalleri.html> Erişim Tarihi: 17.06.2021.
• Anadolu Ajansı <https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/30-ankara-uluslarasi-film-festivalinin-afisi-belirlendi-/1405995> Erişim Tarihi: 17.06.2021.
• TDK Sözlük. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 7.10.2021