Komplikasyonlu ve Komplikasyonsuz Tip 2 Diyabetik Hastalarda Antioksidanlar ve Lipid Peroksidasyon Durumu

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 4, 602 - 611, 16.12.2019

Yalçın Hacıoğlu Nurten Bahtiyar

https://doi.org/10.31832/smj.562457

Öz

Amaç: Çalışmamızda Tip 2
diabetes mellitus (T2DM) hastalığına
bağlı vasküler komplikasyon gelişiminde malondialdehit
(MDA), katalaz (KAT), süperoksit
dismutaz (SOD) ve glutatyon (GSH) düzeylerinde olası rollerinin incelenmesi
amaçlandı.

Gereç
ve Yöntem: Çalışmaya
T2DM'li 70 hasta (T2DM grubu) ve 30 sağlıklı birey (Kontrol grubu) dahil
edildi. Hastalar iki gruba ayrıldı: vasküler komplikasyonlu (Komp (+) T2DM
grubu, n: 35) ve vasküler komplikasyon olmayan (Komp (-) T2DM grubu, n: 35).
Tüm bireylerin plazma MDA, CAT, SOD ve GSH düzeyleri ölçüldü.

Bulgular: MDA ve KAT
düzeylerinin T2DM, Komp (-) T2DM, ve Komp (+) T2DM gruplarında  kontrol grubuna göre arttığı görüldü (tümü
için p<0,001). Ayrıca Komp (+) T2DM grubunun 
MDA  ve KAT düzeyleri, Komp (-)
T2DM grubuna göre artmış olduğu gözlemlendi ( sırasıyla p<0,01,
p<0,001). SOD düzeylerinin T2DM, Komp (-) T2DM, ve Komp (+) T2DM gruplarında  kontrol grubuna göre,  Komp (+) T2DM grubunda Komp (-) T2DM grubuna
göre azaldığı görüldü (sırasıyla p<0,001, p<0,01, p<0,001, p<0,01).
T2DM ve Komp (+) T2DM gruplarının 
kontrol grubuna göre plazma GSH değerlerinin düşük olduğu bulundu (sırasıyla p<0,05, p<0,01).

Komplikasyon
gelişimine göre belirteçler arasındaki ilişki incelendiğinde; Komp (+) T2DM grubunda Açlık kan şekeri (AKŞ) ile
HbA1c ve MDA; HbA1c ile MDA; SOD ile KAT arasında pozitif korelasyon olduğu,
AKŞ ile SOD, KAT ve GSH; HbA1c ile SOD, KAT ve GSH; MDA ile SOD ve KAT; SOD ile
KAT arasında negatif bir korelasyon olduğu dikkati çekti.

Sonuç:
Çalışmamızın bulguları incelediğimiz
oksidatif stres belirteçlerinin T2DM patogenezinde ve vasküler komplikasyon
gelişiminde yer aldığını göstermektedir. T2DM hastalığı patogenezi ve progresyonunda oksidan seviyelerin rolünü ve ilişkili
mekanizmaların belirlenmesi için ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Tip 2 Diabetes Mellitus, Vasküler Komplikasyon, MDA, KAT, SOD

Kaynakça

• 1. Zemestani M, Rafraf M, Asghari-Jafarabadi M. Chamomile tea improves glycemic indices and antioxidants status in patients with type 2 diabetes mellitus. Nutrition 2016; 32(1): 66-72.
• 2. Çiftçi N. OKSİDATİF STRESİN KANSERDEKİ ROLÜ: ANTİOKSİDANLAR KANSER PROGRESYONUNUN YAKITI OLABİLİR Mİ? Ahi Evran Tıp Dergisi 2017; 1(1): 8-13.
• 3. Bhatia S, Shukla R, Madhu SV, Gambhir JK, Prabhu KM. Antioxidant status, lipid peroxidation and nitric oxide end products in patients of type 2 diabetes mellitus with nephropathy. Clinical biochemistry 2003; 36(7): 557-562.
• 4. Sundaram RK, Bhaskar A, Vijayalingam S, Viswanathan M, Mohan R, Shanmugasundaram KR. Antioxidant status and lipid peroxidation in type II diabetes mellitus with and without complications. Clinical Science 1996; 90(4): 255-260.
• 5. Sözmen EY, Sözmen B, Delen Y, Onat T. Catalase/superoxide dismutase (SOD) and catalase/paraoxonase (PON) ratios may implicate poor glycemic control. Archives of medical research 2001; 32(4): 283-287.
• 6. Jandrić-Balen M, Božikov V, Božikov J, Metelko Ž, Jandrić I, Romić Ž. Impact of glycemic control on antioxidant enzyme activity in patients with type 2 diabetes mellitus. Diabetologia croatica 2004; 33(4): 131.
• 7. Hisalkar P, Patne A, Fawade M, Karnik A. Evaluation of plasma superoxide dismutase and glutathione peroxidase in type 2 diabetic patients. Biology and medicine 2012; 4(2): 65.
• 8. Atli T, Keven K, Avci A, Kutlay S, Turkcapar N, Varli M et al. Oxidative stress and antioxidant status in elderly diabetes mellitus and glucose intolerance patients. Archives of gerontology and geriatrics 2004; 39(3): 269-275.
• 9. Kesavulu M, Rao BK, Giri R, Vijaya J, Subramanyam G, Apparao C. Lipid peroxidation and antioxidant enzyme status in Type 2 diabetics with coronary heart disease. Diabetes research and clinical practice 2001; 53(1): 33-39.
• 10. Kesavulu M, Giri R, Rao BK, Apparao C. Lipid peroxidation and antioxidant enzyme levels in type 2 diabetics with microvascular complications. 2000.
• 11. Mendez MM, Folgado J, Tormo C, Artero A, Ascaso M, Martinez-Hervás S et al. Altered glutathione system is associated with the presence of distal symmetric peripheral polyneuropathy in type 2 diabetic subjects. Journal of Diabetes and its Complications 2015; 29(7): 923-927.
• 12. Memısoğullari R, Taysı S, Bakan E, Capoglu I. Antioxidant status and lipid peroxidation in type II diabetes mellitus. Cell Biochemistry and Function: Cellular biochemistry and its modulation by active agents or disease 2003; 21(3): 291-296.
• 13. Association AD. 2. Classification and diagnosis of diabetes: standards of medical care in diabetes—2018. Diabetes care 2018; 41(Supplement 1): S13-S27.
• 14. Buege J, Aust S. Microsomal lipid peroxidation Methods Enzymol 52: 302–310. Find this article online 1978.
• 15. Beers RF, Sizer IW. A spectrophotometric method for measuring the breakdown of hydrogen peroxide by catalase. J Biol chem 1952; 195(1): 133-140.
• 16. Sun Y, Oberley LW, Li Y. A simple method for clinical assay of superoxide dismutase. Clinical chemistry 1988; 34(3): 497-500.
• 17. Beutler E. Improved method for the determination of blood glutathione. J. lab. clin. Med. 1963; 61: 882-888.
• 18. Pham-Huy LA, He H, Pham-Huy C. Free radicals, antioxidants in disease and health. International journal of biomedical science: IJBS 2008; 4(2): 89.
• 19. Lipinski B. Pathophysiology of oxidative stress in diabetes mellitus. Journal of Diabetes and its Complications 2001; 15(4): 203-210.
• 20. Maritim A, Sanders a, Watkins Iii J. Diabetes, oxidative stress, and antioxidants: a review. Journal of biochemical and molecular toxicology 2003; 17(1): 24-38.
• 21. Moussa S. Oxidative stress in diabetes mellitus. Romanian J biophys 2008; 18(3): 225-236.
• 22. Ayepola OR, Brooks NL, Oguntibeju OO. Oxidative stress and diabetic complications: the role of antioxidant vitamins and flavonoids. In: Antioxidant-Antidiabetic Agents and Human Health. IntechOpen, 2014.
• 23. Asmat U, Abad K, Ismail K. Diabetes mellitus and oxidative stress—a concise review. Saudi Pharmaceutical Journal 2016; 24(5): 547-553.
• 24. Khan AN, Khan RA, Ahmad M, Mushtaq N. Role of antioxidant in oxidative stress and diabetes mellitus. Journal of pharmacognosy and phytochemistry 2015; 3(6): 217-220.
• 25. Slatter D, Bolton C, Bailey A. The importance of lipid-derived malondialdehyde in diabetes mellitus. Diabetologia 2000; 43(5): 550-557.
• 26. Sailaja Y, Baskar R, Saralakumari D. The antioxidant status during maturation of reticulocytes to erythrocytes in type 2 diabetics. Free Radical Biology and Medicine 2003; 35(2): 133-139.
• 27. Fatani SH, Babakr AT, NourEldin EM, Almarzouki AA. Lipid peroxidation is associated with poor control of type-2 diabetes mellitus. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews 2016; 10(2): S64-S67.
• 28. Marhoffer W, Stein M, Maeser E, Federlin K. Impairment of polymorphonuclear leukocyte function and metabolic control of diabetes. Diabetes care 1992; 15(2): 256-260.
• 29. Rodríguez‐Carrizalez AD, Castellanos‐González JA, Martínez‐Romero EC, Miller‐Arrevillaga G, Villa‐Hernández D, Hernández‐Godínez PP et al. Oxidants, antioxidants and mitochondrial function in non‐proliferative diabetic retinopathy (在非增殖性糖尿病视网膜病变中的氧化剂, 抗氧化剂以及线粒体功能). Journal of diabetes 2014; 6(2): 167-175.
• 30. Takemoto K, Tanaka M, Iwata H, Nishihara R, Ishihara K, Wang D-H et al. Low catalase activity in blood is associated with the diabetes caused by alloxan. Clinica Chimica Acta 2009; 407(1-2): 43-46.
• 31. Tiwari BK, Pandey KB, Abidi A, Rizvi SI. Markers of oxidative stress during diabetes mellitus. Journal of biomarkers 2013; 2013.
• 32. Beyer W, Imlay J, Fridovich I. Superoxide dismutases. In: Progress in nucleic acid research and molecular biology, vol. 40. Elsevier, 1991, pp 221-253.
• 33. Srivatsan R, Das S, Gadde R, MANOJ KK, Taduri S, Rao N et al. Antioxidants and lipid peroxidation status in diabetic patients with and without complications. 2009.
• 34. Upadhya S, Shanbhag KK, Suneetha G, Balachandra Naidu M, Upadhya S. A study of hypoglycemic and antioxidant activity of Aegle marmelos in alloxan induced diabetic rats. Indian J Physiol Pharmacol 2004; 48(4): 476-480.
• 35. Aouacheri O, Saka S, Krim M, Messaadia A, Maidi I. The investigation of the oxidative stress-related parameters in type 2 diabetes mellitus. Canadian journal of diabetes 2015; 39(1): 44-49.