SINIF ÖĞRETMENLERİNİN DEĞERLER EĞİTİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİK ALGILARININ ARAŞTIRILMASI

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 2, 224 - 244

Ahmet Aydın , Bilal Yorulmaz

Öz

Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik öz yeterlik algılarını tespit etmektir. Genel amaç çerçevesinde oluşturulan alt sorular; sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik öz yeterliklerinin kıdem, cinsiyet, hizmetiçi eğitim alıp almama, üniversitede değerler eğitimi dersi alıp almama ve çocuk sahibi olup olmama değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığına yönelik sorulardır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim öğretim yılında İstanbul ili sınırları içerisinde görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklemi ise 130 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Sınıf öğretmenlerine uygulanan formda demografik bilgiler ve “Sınıf Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği” yer almaktadır. Veri analizlerinin yapılmasında SPSS programından yararlanılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik öz yeterlik algıları ölçeğinden elde edilen bulgulara göre üniversitede ders alıp almama değişkeninin ölçek geneli ve değerlendirme alt boyutunda, hizmetiçi eğitim alıp almama değişkeninin ise beş farklı alt boyutu ölçen öz yeterlik ölçeğinin dört farklı boyutunda (ölçek geneli, öğretmen davranışları, planlama-uygulama, değerlendirme) anlamlı düzeyde farklılıklar oluşturduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet, çocuk sahibi olup olmama ve kıdem değişkenlerinin ölçeğin herhangi bir alt boyutunda anlamlı düzeyde farklılık oluşturmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer , Değerler Eğitimi , Öz yeterlik , Sınıf Öğretmeni

Kaynakça

• Akpınar, B. Ve Özdaş, F. (2013). İlköğretimde değer eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri: nitel bir analiz. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 105-113.
• Aktepe, V., Yalçınkaya, E., Gündüz, M. ve Temur, M. (2020). Değerler eğitimi dersine yönelik sınıf eğitimi öğretmen adaylarının görüşleri. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 809-821.
• Altıntaş, M. E. (2016). Öğretmenler gözüyle değerler eğitimi (1.Baskı). d-eğitim Kitaplığı Yayıncılık. Aranlı, S., Akbulut Yamanoğlu, E., Yamanoğlu, S. & Yıldırım, E. (2023). Okulda Değerler Eğitimi.Journal Of Social, Humanities And Administrative Sciences 9(64), 2833-2837.
• Aydın, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik görüşleri (ısparta ili örneği)[Yüksek Lisans Tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Bayat, S. & Yazar, T. (2022). Development of primary school teachers' values educatıon self effıcıency scale: A valıdıty and relıabılıty study, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 23(3), 1975-1993,
• Bayırlı, H., Doruk, O. ve Tüfekci, A. (2020). Öğretmenlerin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri: Afyonkarahisar örneği. Egitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 8(3), 865-894.
• Baysal, N. (2013). Ortaokul Sosyal Bilgiler Derslerinde Değerler Eğitimi Uygulamalarının Öğretmenler Yönüyle Değerlendirilmesi[Yüksek Lisans Tezi]. Niğde Üniversitesi.
• Can, Ö. (2008). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri[Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Canbazoğlu Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Ed.), Karakter ve Değerler Eğitimi Güncel Yaklaşımlar (2.Baskı, 56-78) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çetinbaş, E. (2015). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik yeterliliklerinin incelenmesi[Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Demirel, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin karakter eğitimine ilişkin öz- yeterlilik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 9-36.
• Demirhan İşcan, C. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği [Yayımlanmamış
• doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Durmaz, M., ve Yorulmaz, B. (2022). Ödüllü Resimli Çocuk Kitaplarındaki Metin ve Görsellerin Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Ve Eğitim Dergisi, 4(7), 519-548.
• Ekin, A. İ. (2019). Öğretmenlerin değerler eğitimi öz yeterlilik algılarının incelenmesi[Yüksek Lisans Tezi]. Siirt Üniversitesi.
• Ekiz , S. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının değerler eğitimi ile ilgili yeterlilikleri ve sahip oldukları metaforlar[Yüksek Lisans Tezi]. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi.
• Engin, G., (2014). Türkçe ve beden eğitimi öğretim programları ile bütünleştirilmiş değerler eğitimi programının etkililiği[Yayımlanmamış doktora tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Hocaoğlu, N., & Akkaş Baysal, E. (2019). Nicel araştırma modelleri- desenleri. G. Ocak (Ed.), Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2.Baskı, 66-119) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karamustafaoğlu, S. ve Amanat, G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimi hakkındaki görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-15.
• Kıral, B., ve Dinçer, B. (2018). Sınıf Öğretmenliği 4. Sınıf Öğrencilerinin Değerler Eğitimine Bakış Açısı. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 9(1), 84-94.
• Koç, C. (2023). Değerler Eğitimine İlişkin Temel Kavramlar. C. Koç (Ed.), Karakter ve Değerler Eğitimi Güncel Yaklaşımlar (1.Baskı, 2-16) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Meydan, H. (2014) Okulda değerler eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 1(1), 93-108.
• Ocak, İ., & Olur, B. (2019). Bilimsel araştırma süreci: Giriş. G. Ocak (Ed.), Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2.Baskı, 3-61) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Onat Sayın, N. (2020). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin değerler eğitimi ile ilgili görüşleri (Merkezefendi ilçe örneği)[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Öz, G. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının empatik eğilim düzeylerinin değer öğretimi öz yeterlik algılarını
• yordayıcılığının incelenmesi[Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Şahin, T. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Değerler Eğitimi Öz-Yeterliliklerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul. Tekbıyık, A. (2023). İlişkisel araştırma yöntemi. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu (Ed.), Eğitimde araştırma
• yöntemleri(3.Baskı,164-178) içinde. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Türk, N., & Nalçacı, A. (2011). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Programında Verilen Değerleri Edinme Düzeyleri (Erzincan Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 39-56.
• Ulusoy, K ve Dilmaç B. (2020). Değerler Eğitimi (6.Baskı).Pegem Akademi Yayıncılık.
• UNESCO, Living values education overview: 2010, 17.02.2010 tarihinde >www.livingvalues.net< adresinden edinilmiştir.
• Yıldırım, İ. E. (2017). İstatistiksel Araştırma Yöntemleri (3.Baskı). Seçkin Yayıncılık