ANTALYA ETNOGRAFYA MÜZESİNDE SERGİLENEN ÇALGILARIN ÖZELLİKLERİ VE YÖREDEKİ KULLANILMA DURUMLARI

Yıl 2024, , 163 - 193, 21.03.2024

Hazan Kurtaslan , Deniz Berk Aldut

https://doi.org/10.17753/sosekev.1412461

Cited By: 1

Öz

Kültürün bir yansıması olan yöresel çalgılar, halk kültürünün önemli ögelerindendir. Köklü geçmişe sahip olan bu çalgılar, yörelere göre farklılaşmakta iken bu aynı zamanda kültürün zenginleşmesi anlamına da gelmektedir. Bir kültür mirası olan halk çalgılarının örnekleri kişisel arşivlerde saklanmakta ya da etnografya müzelerinde sergilenmek suretiyle korunmaktadır. Antalya şehrinde bulunan Etnografya Müzesinde yöreye ait Türk halk müziği çalgıları sergilenmekte ve aynı zamanda müzede korunmaktadır. Antalya Etnografya Müzesinde nefesli çalgılardan ahşap ve pirinç kaval, ahşap zurna, kamış ve kemik düdük, kamış sipsi; yaylı çalgılardan kabak kemane, ahşap-deri kemençe; mızraplı (tezeneli) telli çalgılardan bağlama; vurmalı çalgılardan davul olmak üzere 8 tane yöreye ait çalgı sergilenmektedir. Müzede sergilenen çalgıların özelliklerinin ve yöredeki kullanılma durumlarına yönelik bilgilerin ortaya konulması araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışma Antalya Etnografya Müzesinde sergilenen çalgıların bu yöreye has olması bakımından önemlidir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fiziksel (fiziki, görsel) artifaktların incelendiği kültür analizi deseni kullanılmıştır. Fiziksel artifaktlar; kültürün içerisinde kullanılan araç gereçler, işin yapılma şekli, iş yapılırken kullanılan yöntem ve teknikleri ifade etmektedir. Antalya yöresinde kullanılan çalgılar o yörenin aynı zamanda halk kültürünü de yansıtmaktadır. Araştırma kapsamında tespit edilen çalgılar, yöre kültürünü yansıtan bir araç olarak; ritüellerde, halk oyunlarında ya da diğer etkinliklerde eğlence amacıyla ve belli tekniklere göre kullanılmaktadır. Veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmış, betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemesi kullanılmıştır. Antalya Etnografya Müzesinde 8 çalgının sergilendiği tespit edilmiştir. Bu çalgıların Orta Asya kökenli oldukları, çalgıların yapımında kemik ve çeşitli ağaçların kullanıldığı, yörede kına, gelin alma, düğün, asker uğurlama, şenlik ve festival gibi etkinliklerde kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler ışığında müzede sergilenen çalgılara yönelik detaylı açıklamaların olduğu broşürlerin hazırlanması ve ziyaretçilere sunulması fikri ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antalya etnografya müzesi, Yöresel çalgılar, Sipsi, Kabak kemane, Davul

Characteristics and Usage of Instruments Exhibited at the Antalya Ethnography Museum and Their Cultural Significance

Öz

Regional instruments, as reflections of culture, play a significant role in folk culture. With a rich history, these instruments vary across regions, contributing to the diversity of culture. Examples of folk instruments, considered cultural heritage, are preserved in personal archives or displayed in ethnography museums. The Ethnography Museum in Antalya showcases and preserves Turkish folk music instruments specific to the region. The museum features a variety of instruments, including woodwind and brass instruments like the wooden and brass flute, wooden reed, reed and bone whistle, and reed mouthpiece; string instruments like the gourd fiddle and wooden-skin fiddle; and percussion instruments like the drum, totaling eight instruments unique to the region. This research aims to uncover the characteristics of these exhibited instruments and their usage in the local context. The study is important because the instruments exhibited in the Antalya Ethnography Museum belong to this region. In this study, a cultural analysis pattern, examining physical (tangible, visual) artifacts, was employed as a qualitative research method. Physical artifacts represent tools, techniques, and methods used within a culture. The instruments used in Antalya reflect not only the region's musical culture but also its overall folk culture. The identified instruments in the research serve as cultural tools in rituals, folk dances, and other events for entertainment purposes, following specific techniques. Data were collected through document analysis and analyzed through descriptive analysis. Criterion sampling, one of the purposeful sampling methods, was used in the study. It was determined that the Antalya Ethnography Museum exhibits eight instruments, with Central Asian origins. The study revealed that these instruments are made using bone and various types of wood, and they are used in local events such as henna nights, bride fetching, weddings, military send-offs, festivals, and celebrations. In the light of the data obtained in the study, the idea of preparing brochures with detailed explanations about the instruments exhibited in the museum and presenting them to visitors emerged.

Anahtar Kelimeler

Antalya ethnography museum, Regional instruments, Mouthpiece, Gourd fiddle, Drum

Kaynakça

• Açın, S. Y. (1998). Türk halk müziği sazlarından bağlama ve kemane’nin son yapım teknikleri (Tez No. 72169) [Sanatta yeterlik tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Akın, H. (2021, Eylül 14). Sipsi ve cura ile teke zortlatması [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=EDmYTVoh4SQ adresinden 02.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Aksoy, B. (1994). Avrupalı gezginlerin gözüyle osmanlılarda musıki (2. baskı). Pan.
• Akyıldız, G. S. (2015). Burdur Yöresi Türk Halk Müziği’nin Tür, Ezgisel, Şiirsel, Ritimsel Yapı ve Çalgı Türleri Açısından İncelenmesi. (Proje No. SOBAG 114K085). https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/614715/burdur-yoresi-turk-halk-muziginin-tur-ezgisel-siirsel-ve-ritimsel-yapi-ve-calgi-turleri-acisindan-incelenmesi adresinden 02.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Akyol, A. (2017). Kabak kemanenin dünü bugünü ve yarını. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi 3(1), 163-181. https://doi.org/10.22252/ijca.337011
• Anadolu Renkleri (2022, Temmuz 7). Koyunu suya indirme havası ve çoban kavalı- burdurlu mehmet bedel [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Z92xfDiqoiE adresinden 12.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Anadolu Renkleri (2024, Ocak 26). Aşan bilir karlı dağın ardını- Sultan Bacı- Yeşilbayır Köyü [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=8aKAXi9jcg4 adresinden 12.11.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Antalyabbtv (2024, Şubat 23). Sevda türküleri konseri [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=wyME1jKSkkU&ab_channel=ANTALYABBTV adresinden 25.02.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Atabeyli, N. K. (1940). Teke (Antalya) yürükleri hakkında notlar. Türk Arkeoloji Dergisi, (4), 227-238.
• Atasoy, M. U. (2013). Ülkemizde müzik eğitimi anabilim dallarında geleneksel nefesli çalgılarımızdan kaval'ın yeri ve önemi. Erciyes İletişim Dergisi, 3(2), 88-98.
• Atmaca, E., & Güzel, Ö. (2023). Kumluca (Antalya) ağzından derleme sözlüğü’ne katkılar. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (57), 287-314. https://doi.org/10.21563/sutad.1285182
• Ayazlı, Ö., & Taşkıran, H. İ. (2022). Eski Türkçe ‘sıpızgu’ üzerine bazı gözlemler. International Journal of Old Uyghur Studies, 4(1), 1-20.
• Aydın, A. (2020). Osmanlı belgeleri ışığında zurna ve zurnazenler. Eurasian Journal of Music and Dance, (17), 256-276. https://doi.org/10.31722/ejmd.846865
• Ayyıldız, S. (2013). Teke yöresi yörük türkmen müzik kültüründe yerel çok seslilik özellikleri (Tez No. 331913) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bayat, H. B. (2019). Tahtacı düğünlerinde semah dönmek: Antalya ili manavgat ilçesi kalemler köyü örneği (Tez No. 552304) [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Baykara, T. (2021). Türk kültürü. Post.
• Becerikli, S. Y. (1999). Örgüt kültürü oluşumunda örgüt içi iletişimin rolü departmanlı mağazacılık sektöründe halkla ilişkiler açısından bir değerlendirme; beğendik a.ş. örneği (Tez No. 81757) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Beşkaza TV (2017, Ağustos 23). Dünya sipsi şampiyonu hüseyin demir [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=ebOupNPOM_s adresinden 12.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Biçer, B. E. (2019). Üç telli klasik kemençenin ıklık, tırnak kemane ve yörük kemençesiyle mukayesesi. H. Yücel, S. T. Oter, (Ed.). Müzik kültürüne dair çeşitli görüşler – II. (ss.69-79). Eğitim Kitapevi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. (9. baskı). Pegem.
• Çelik, Ö. (2009). Türk dünyası’nda üç yaylı çalgı: kılkobız, kamança ve kabak kemane üzerinde bir inceleme (Tez No. 241405) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, Ö. (2017). Kitle iletişim araçları sayesinde yerelden ulusala taşınan bir çalgı: Kabak kemane. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 17(1), 155-166.
• Çelik, S. (2017). Türk kültüründe geçmişten günümüze “davul”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(8), 11-18.
• Çimrin, H. (2010). Kültür, sanat ve edebi hayat. A. K. Atılgan (Ed.), Dünden bugüne antalya içinde(ss. 359-380). Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. https://antalya.ktb.gov.tr/Eklenti/8701,dundenbuguneantalya-2cilt-8kultursanatedhayatpdf.pdf?0&_tag1=D0E46BD46BE1A38FBDE4C318910E8F244F9A41B8
• Çine, H. (1989). Burdur’dan damlalar folklor (halkbilim). Uyan.
• Dayıoğlu, E. (2014, Şubat 22). Antalya Elmalı yayla yöresel müzik topluluğu-cemilem- şu Dirmil’in çalgısı (emre dayıoğlu arşivi) Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=ZzG14vbEY84&ab_channel=EmreDay%C4%B1o%C4%9Flu2 adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dayıoğlu, E. (2015, Eylül 4). Bekir Levent-demirden kaval (emre dayıoğlu arşivi) [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=GO41xvNCfQU&ab_channel=EmreDayioglu adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dayıoğlu, E. (2016, Kasım 4). Antalya serikli abdallar 'cezayir' (kayıt: emre dayıoğlu) [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Ux5ekhGLDAM adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dayıoğlu, E. (2018, Ocak 14). Halit güzel '''çoban kavalı'' [emre dayıoğlu arşivi] [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=cLkYUEvEkCI adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dayıoğlu, E. (2018, Eylül 2). Antalya finike gelin alma havası [emre dayıoğlu arşivi] [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=cDcJN_s2Kg8 adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dayıoğlu, E. (2020, Ekim 22). Ali bedel - kara koyun [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=xdslvpZiyVc adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Demir, M., & Nacakcı, Z. (2016). Ortaokul müzik derslerinde, öğretmenlerin bağlama kullanmasına yönelik öğrenci görüşlerinin coğrafi bölgelere göre karşılaştırılması. Fine Arts, 11(4), 161-170.
• Demir, S. (2011). Türk halk müziğinde tür meselesi (Tez No. 306720) [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Doğan, C. (2015). Geleneksel halk müziği çalgılarından zurnanın tarihçesi eğitsel ve öğretsel süreçleri (Tez No. 407627) [Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Doğanyiğit, S., Şahin, C., Yiğiter, M. E., & Tüfekci, S. (2018). Bağlama yapımcılarının bağlama üretimine yönelik görüşleri. The Journal Of Internatıonal Socıal Research, 11(61), 467-478. Doğruel, F. (2023). İade-i-itibar: Kabak kemanenin tarihsel serüveni. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16(41), 314-330. https://doi.org/10.12981/mahder.1247375
• Ekinci, A. (2014). Tekeli’nin dilinden telinden 2. Burdur İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Erarslan, U. (2019). Mesleki müzik eğitim kurumlarında yürütülen Türk halk müziği üfleme çalgılar eğitiminin öğretim elemanları görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Tez No. 581944) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Erden, M. O. (2023). Kabak kemane eğitiminde açış çalışmalarının kullanım durumlarının incelenmesi (Tez No. 800352) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ergun, L. (2023). Yörüklerde müzik ve boğaz çalma. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (29), 39-53. https://doi.org/10.17484/yedi.1182199
• Eroğlu, T., (2017). Türk halk müziğinin Türkiye’deki coğrafî bölgelere göre temel özellikleri bakımından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(41), 513-527. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.12127
• Ertürk, S. (2014). Türk halk müziği geleneğinde kemik üflemeli çalgı çığırtma; Burdur il örneği (Tez No. 383653) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ertürk, S. (2022). Kemik üflemeli çalgı: Çığırtma. İksad.
• Evsen, F. (2018). Antalya yöresi Türk halk müziği ezgilerinin müzikal-edebi analizi ve müzik eğitiminde kullanılabilirliğinin incelenmesi (Tez No. 510442) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Evsen, F., & Algı, S. (2018). Antalya yöresi Türk halk müziği ezgilerinin müzikal-edebi analizi ve müzik eğitiminde kullanılabilirliğinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(32), 770-793. https://doi.org/10.16990/SOBIDER.4670
• Gazimihal, M. R. (1958). Asya ve anadolu kaynaklarında ıklığ. Ses ve Tel Birliği.
• Gedikli, N. (2013). Akdeniz bölgesi halk musikisi çalışmalarına toplu bir bakış. Ü Devlet Türk Musikisi Konservatuarı Dergisi, (3), 11-22.
• Gerekten, S. E., & Özdek, A. (2020). Antalya elmalı tekke köyü bektaşilerinin müzik pratikleri ve inanç bağlamlı sözlü ezgileri. Türk Kültürü ve Hacıbektaş Veli Araştırma Dergisi, (96), 163-184.
• Gök, S., & Savaş, C. (2023). Korkuteli yöresi düğün geleneklerinin müzik folkloru açısından incelenmesi. Rast Müzikoloji Dergisi, 11(1), 97-135. https://doi.org/10.12975/rastmd.20231115
• Gültekin, S. (2019). Kırklareli ili kaba zurna icrasında kullanılan süslemeler. SED-Sanat Eğitimi Dergisi, 7(1), 94-119.
• Gürdal, M. (1976). Antalya yürükleri. Türk Etnografya Dergisi, (65), 65-72.
• Güven, M. (2005). Türkiye sahasındaki hikâyeli türküler üzerine bir araştırma (Tez No. 162789) [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Halkoyunlarımızcom (2007, Nisan 8). Çığırtma Mehmet Bedel. [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=1HVBfOh-DBU adresinden 22.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Haşhaş, S., & İmik, Ü. (2016), Türk halk çalgı yapımcılığında yenilikçi denemeler; “cümba”, “yaylı bağlama”, “bas kabak kemane”, “kabak tekneli cura”. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 2(1), 93-106.
• Işık, T. S., & Uslu, R. (2012). Türk müziğinde ağaç ve çalgı yapım bibliyografyası. Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 2(2), 24-41.
• Karagenç, M. (2016). Sipsi ve sipsi yapımcısı Mehmet Bedel. Electronic Turkish Studies, 11(2), 653-664.
• Karakoç, S. (2019). Türk müziği eğitimi veren konservatuvarlarda dilsiz kaval sazının meslek çalgısı olarak tercih durumuna yönelik tespitler (Tez No. 574984) [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karkın, M., Pelikoğlu, M., & Haşhaş, S. (2014). Bağlama enstrümanının öğretim yöntemleri kapsamında yöresel tavırların değerlendirilmesi. Art-E Sanat Dergisi, 7(13), 129-148.
• Kastelli, A. S. (2014). Anadolu geleneksel nefesli çalgıları ve bu çalgılar üzerine özgün bağdalar (Tez No. 360696) [Sanatta yeterlik tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kaya, E. (2007). Doğu Karadeniz müzik kültürü içerisinde nefesli sazların yeri (Tez No. 211717) [Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kaymaz, Ş. (2018). Unutulmaya yüz tutmuş yöresel öğelerin kültür turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Denizli ilinin kültür öğeleri örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 134-149.
• Kazmaz, S. (2001). Halk kültürüne toplu bir bakış düşünceler ve değerlendirmeler. Erdem, 13(38), 295-326.
• Keskinkılıç, F., & İstanbullu, S. (2021). Kayseri ili bağlama yapımcıları. II. Uluslararası Develi-Âşık Seyrânî ve Türk Kültürü Kongresi: Develi Bildirileri, 10-12 Ekim 2019. Kayseri, Türkiye.
• Köroğlu, N. O. (2013). Çalgı yapım ustaları: Antalya ili örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (39), 1-9.
• Kültür Kervanı (2020, Mayıs 16). Bir karışlık "sipsi"den çıkan sese bakın. bireysel çalgılarda dünya birincisi oldu-ali bedel [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=YGuGh0VeyC8 adresinden 12.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kültür Kervanı (2022, Ağustos 03). Çoban kavalıyla sevdalar dile gelir, koyunlar sudan geçermiş [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=IQzWwbf7wyk adresinden 12.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kültür Kervanı (2019, Eylül 16). Antalya’da kaş'ta mısın- yörük çadırında muhabbet zamanı [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=HfkbmAbWDdU adresinden 12.01.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Nacakcı, Z. (2013). Teke yöresi halk oyunları ezgilerinin sınıflandırılmasına yönelik müzikal analiz. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1603-1617. http://dx.doi.org/10.9761/jasss_733
• Öncel, M. (2021). Medeniyet değerlerimiz: Musiki. Evrensel Değerler.
• Önüter, F. (1989). Kemençenin tarihi gelişimi, kemençe üzerinde araştırma ve düşünceler (Tez No. 22837) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürk, O. M. (2002, 15-16 Mart). Türkiye’de yaşanan modernleşme süreci ve anadolu yerel müzikleri. [Bildiri Sunumu]. 21.Yüzyılın Başında Türkiye’de Müzik Sempozyumu, Ankara. https://www.muzikegitimcileri.net/bilimsel/bildiri/O-Ozturk_5.html
• Öztürk, O. M. (2006, 9 Kasım). Anadolu yerel müziklerinde geleneksel icranın vazgeçilmez unsurlarından biri olarak tavır üzerine. Müzik Eğitimcileri Sitesi. https://www.muzikegitimcileri.net/bilimsel/makale/O-Ozturk_6.html
• Paksoy, O., & Akyıldız, G. S. (2020). Anadolu’da kullanılan dilli kaval. Yalvaç Akademi Dergisi, 5(1), 35-42.
• Pelikoğlu, M. C. (1998). Geleneksel Türk halk müziği dizilerinin isimlendirilmesinde karşılaşılan zorluklar (Tez No. 86225) [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sarı, C. (2010). Kumluca. H. Çetinkaya, A., K. Atılgan (Der.), Dünden bugüne Antalya (ss. 389-422). Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. https://antalya.ktb.gov.tr/DundenBuguneAntalya/DBA-Cilt-1/files/web-c%C4%B1lt1.pdf
• Şahal, E. (2005). Akademik örgütlerde örgüt kültürü ve iş tatmini arasındaki ilişki: akdeniz üniversitesi’nde doktora yapan araştırma görevlilerinin örgüt kültürüne ve iş tatminine yönelik algı ve kanaatleri (Tez No. 206324) [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Süleyman Demirel Üniversitesi Müzik Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi (t.y.). Ses ve görüntü arşivi. https://muzmer.sdu.edu.tr/tr/belgelik/ses-ve-goruntu-arsivi-7919s.html adresinden 16.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Şahin, M. (2009). Türk halk oyunları türlerine göre asma davulun incelenmesi (Tez No. 253857) [Sanatta yeterlik tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şahin, M. (2011). Türk halk oyunları türlerine göre asma davulun yapısal olarak ve çalım teknikleri açısından incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, (27), 1-15.
• Şener, G. (2019). Kabak kemane’nin tarihsel süreci ve bugünü. ZfWT-Zeıtschrıft Für Dıe Welt Der Türken, 11(1), 227-246.
• Şengül, C., Akyıldız, G., S., & Bedel, A. (2018, 8-9 Ekim). Gelenekten geleceğe teke yöresi halk müziği kültürü. [Bildiri Sunumu]. Milletlerarası Sempozyum-Sergi-Konser-Çalıştay: 21. Yüzyılda Türk Sanatı: Meseleler ve Çözüm Önerileri. Kastamonu.
• Şengül, C., & Şaktanlı, C. (2022). TRT Türk halk müziği repertuvarında yer alan akseki türkülerinin makamsal ve ritmik yapılarının tespit edilmesi. [Bildiri Sunumu]. Akseki Tarih ve Kültür Sempozyumu. 2021, 20-21 Mayıs. Alanya.
• Şimşek, M., & Sağer, T. (2022). Teke yöresi yörük türkmenlerinde ıklık çalgısı. İdil Dergisi, 91, 425–454. Tan, N. (1977). Bağlama yapımı. Türk Etnografya Dergisi, (66), 95-106.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2015). Müzik aletleri yapımı, klasik kemençe projesi ve şablonu. Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü. https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Klasik%20Kemen%C3%A7e%20Projesi%20Ve%20%C5%9Eablonu.pdf
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2016). Müzik aletleri yapımı, bağlama projesi ve şablonu. Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü. https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Ba%C4%9Flama%20Projesi%20Ve%20%C5%9Eablonu.pdf
• Toraman, M. (2001). Sipsi'nin Türk halk müziğindeki yeri ve önemi (Tez No. 107357) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tuna, Ö. C. (2022). Teknolojik gelişmelerin türk halk müziği çalgıları üzerindeki etkileri (Tez No. 737371) [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tüfekçioğlu, S. (2021). Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Mevaidü’n-Nefais adlı eserinde Türk çalgıları. Rast Müzikoloji Dergisi, 9(1), 2479-2495. https://doi.org/10.12975/pp2479-2495
• Ünalan, Ö. (2022). Sosyo-kültürel değişim sürecinde Alanya yörüklerinde evlilikle ilgili âdetler ve inanışlar. Anasay, (22), 177-212. https://doi.org/10.33404/anasay.1184499
• Verim, K. (2013). Teke bölgesinde kabak kemane ve yörük kemenesi. Portre Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi, (7), 84-88.
• Vural, F. G. (2013). Orta Asya Türk dünyasında “davul”un önemi ve simgesel anlamı. Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, 5(20), 1-6.
• Vural, F. G. (2017). Kökenlerinden günümüze Türk ve Makedon düğünlerinde davul-zurna ile tapan - zurla. Türklük Bilimi Araştırmaları, (42), 273-298.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. baskı). Seçkin.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12. baskı). Seçkin.
• Yıldırım, S. (2017). Burdur yöresi halk müziği geleneğinde müzikal türlerin dilsiz kaval ile icra ve özellikleri (Tez No. 464604) [Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, Z. (2019). Kemençe, tanbur, ud, kanun ve bağlama çalgılarının 20. yüzyılda geçirdiği fiziksel değişimler (Tez No. 601583) [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldız, D. (2017). Teke yöresi halk çalgılarından “sipsi”nin yapısal ve icra özelliklerinin incelenmesi (Tez No. 470967) [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yomralıoğlu, E., Öksüz, O., & İpek, Z. (2019). Çalgı eğitimi klasik kemençe ders kitabı 9. F. M. Eken Küçükaksoy, (Ed.). Millî Eğitim Bakanlığı.
• Yürük, Ü. (2001). Kaba zurnanın Türk müziğindeki yeri ve önemi. (Tez No. 107370) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.