EKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİK VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2007 - 2014)

Yıl 2017, Sayı: 69, 31 - 52, 23.12.2017

Nuri Uslu Özer Özçelik

Öz

Bu çalışmada, 2007-2014 dönemi ekonomik büyüme, işsizlik ve enflasyon aylık verileri
kullanılarak, değişkenler arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla gerekli ekonometrik
analizler yapılmıştır. Bu amaçla ekonometrik model olarak vektör otoregresif (VAR) modeli
kullanılmıştır. Johansen Eşbütünleşme Testi ile değişkenler arasında eşbütünleşme
ilişkisinin varlığını ortaya koyulmuştur. Ayrıca Etki Tepki ve Varyans Ayrıştırması Analiz
sonuçlarını destekler nitelikte olan Granger Nedensellik Testi ile işsizlik ve ekonomik
büyüme arasında karşılıklı nedensellik ilişkisinin olduğu, fakat enflasyon ile diğer iki
değişken arasında nedensellik anlamında bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Ekonomik Büyüme, Enflasyon, İşsizlik, VAR Analizi.

Kaynakça

• Altay, B., Tuğcu, C. T. ve Topçu, M. (2011). İşsizlik ve enflasyon oranları arasındaki ne- densellik ilişkisi: G8 ülkeleri örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 1-26.
• Altıntaş, H., Hakan, Ç. ve Taban, S. (2008). Türkiye’de bütçe açığı, parasal büyüme ve enflasyon arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi:1992–2006. Anadolu Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 185-208.
• Artan, S. (2008). Türkiye’de enflasyon, enflasyon belirsizliği ve büyüme, International Journal Of Economic And Administrative Studies, 1, 113-138.
• Barışık, S., Çevik, E. İ. ve Kırcı Çevik, N. (2010). Türkiye’de okun yasası, asimetri ilişkisi ve istihdam yaratmayan büyüme: Markov-Switching yaklaşımı, Maliye Dergisi, 159, 88-102.
• Bayrak, M. ve Kanca, O. C. (2013). Türkiye’de Phillips eğrisi üzerine bir uygulama. Es- kişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8, 97-115.
• Berber, M. ve Artan, S. (2004). Enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği”, Turkish Economic Association, 21, 1-14
• Büyükakın, T. (2008). Phillips eğrisi: yarım yüzyıldır bitmeyen tartışma. İ.Ü. Si- yasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 39, 133-159.
• Çetintaş, H. (2003). Türkiye’de enflasyon ve büyüme. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Der- gisi, 28, 141-153.
• Çondur, F. ve Bölükbaş, M. (2014). Türkiye’de işgücü piyasası ve genç işsizlik-büyüme ilişkisi üzerine bir inceleme. Amme İdaresi Dergisi, 2, 77-93.
• Eser, B. Y. (2014). Ekonomik büyüme ve işsizlik ilişkisi: Türkiye örneği. TİSK Akademi, 18, 26-47.
• Göktaş Yılmaz, Ö. (2005). Türkiye ekonomisinde büyüme ile işsizlik oranları arasındaki nedensellik ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 11-29.
• Hepsağ, A. (2009). Türkiye’de enflasyon ile işsizlik arasındaki ilişkinin analizi: sınır testi yaklaşımı. İktisat Fakültesi Mecmuası, 1, 169-190.
• Kanca, O. C. (2012). Türkiye’de işsizlik ve iktisadi büyüme arasındaki nedenselliğin am- pirik bir analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 1-18.
• Karaca, O. (2003), Türkiye’de enflasyon - büyüme ilişkisi: zaman serisi analizi. Doğus Üniversitesi Dergisi, 4, 247-255.
• Karaçor, Z., Özer, H. ve Saraç, T.B. (2011). Enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi üzerine ekonometrik bir uygulama (1988-2007), Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 29-44.
• Karaçor, Z., Şaylan, Ş. ve Üçler, G. (2009). Türkiye ekonomisinde enflasyon ve ekono- mik büyüme ilişkisi üzerine eşbütünleşme ve nedensellik analizi (1990-2005), Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 60-74.
• Karagöl, E., Erbaykal, E. ve Ertuğrul, H. M. (2005). Türkiye’de enflasyon ile GSYH arasındaki ilişkinin kointegrasyon yöntemiyle incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4, 52-63.
• Korkmaz, A. ve Çoban, O. (2006). Emek piyasasında asgari ücret, işsizlik ve enflasyon arasındaki ilişkilerin ekonometrik bir analizi: Türkiye örneği (1969 2006), Ma- liye Dergisi, 151, 16-22.
• Kuştepeli, Y. (2005). A comprehensive short-run analysis of o (possible) Turkish Phillips curve. Applied Economics, 37, 581-591.
• Okun, A. M. (1962). Potential GNP: Its measurement and significance, in American Statistical Association, Proceedings of the Business and Economics Statistics Section of the American Statistical Association, 98-104.
• Özdemir, A., Mercan, M. ve Erol, H. (2012). Türkiye emek piyasasında belirlenmiş mak- roekonomik değişkenler arasındaki ilişkilerin ekonometrik analizi, TİSK Akade- mi Dergisi, 2, 34-54.
• Pazarlıoğlu, M.V. ve Çevik, E.İ. (2007). Ratchet model: 1939-2005 dönemi Türkiye uy- gulaması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 17-34.
• Phillips, A. W. (1958). The relation between unemployment and the rate of change of money wage rates in the United Kingdom, 1861-1957. Economica, 25, (100), pp. 283-299.
• Samut, P. (2012). Enflasyonun çeşitli ekonometrik modeller kullanılarak ölçülmesi ve tahmin performanslarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ak- deniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Saraç, T. B. (2009). Enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi üzerine ekonometrik bir uygulama (1988-2007). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Selim, S. ve Ayvaz Güven, E. T. (2014), Türkiye’de enflasyon, döviz kuru ve işsizlik ara- sındaki ilişkinin ekonometrik analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 179-204.
• Şentürk, M. ve Akbaş, Y. E. (2014). İşsizlik-enflasyon ve ekonomik büyüme arasındaki karşılıklı ilişkinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği, Journal of Yasar Univer- sity, 9, 5820-5832.
• Taban, S. (2008). Türkiye’de enflasyon-ekonomik büyüme ilişkisi: sınır testi yaklaşımı. TİSK Akademi, 1, 144-167.
• Tarı, R. (2014), Ekonometri, Dokuzuncu Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Tarı, R. ve Bozkurt, H. (2006). Türkiye’de istikrarsız büyümenin VAR modelleri ile ana- lizi (1991.1-2004.3), Ekonometri ve İstatistik, 4, 12-28.
• Telatar, F. ve Abiyev, V. (2010). Türkiye ekonomisinde enflasyon ve üretim değişkenliği değiş-tokuş ilişkisinin dinamik analizi. TİSK Akademi, 1, 82-111.
• Terzi, Harun (2004), Türkiye’de enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi”, Gazi Üniversi- tesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, 59-75.
• Terzi, H. ve Oltulular, S. (2006). Enflasyon-büyüme sürecinde sabit sermaye yatırımları”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1, 1-18.
• Türedi, S. (2012). Bilgi ve iletişim teknolojileri temelinde yeni ekonominin ekonomik bü- yümeye etkisi: teori, literatür ve uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kara- deniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Türkekul, B. (2007). Türkiye’de enflasyon - büyüme ilişkisi: tarım sektörü itibariyle eko- nometrik bir analiz. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44 (1), 163-175.
• Uysal, D. ve Savaş, E. (2003). Enflasyon ile işsizlik oranı arasındaki ilişki ve Türkiye örneği (1980-2002). Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6, 35-47.
• Yapraklı, S. (2007). Enflasyon ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye için eş- bütünleşme ve nedensellik analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 287-301.
• Yorulmaz, Ö. ve Nemlioğlu, K. (2010). VAR modelinin dayanıklı tahmini: İktisadi büyü- me enflasyon ilişkisi üzerine bir inceleme. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 539-553.
• Zengin, A. (2001). reel döviz kuru hareketleri ve dış ticaret fiyatları (Türkiye ekonomi- si üzerine ampirik bulgular). Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 27-41.