ARAPÇANIN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE YAZINSAL METİN TÜRLERİ: FABL

Yıl 2017, Sayı: 71, 303 - 314, 24.08.2017

Senem Soyer

Öz

Yabancı dil öğretimi alanında her geçen gün yenilikler yaşanmaktadır. Bu yenilikler,
ders içeriklerinin güncellenip düzenlenmesi, hedeflere göre farklılık gösteren ve değişen
dil öğretim yöntemleri ile kullanılan araç-gereç bakımından kendini göstermektedir. İçerik
olarak gözlemlenen değişikliklerden biri de ders kitaplarında yer alan yapay metinlerin
yerini yazınsal türlere bırakmasıdır. Edebiyatın, yabancı dil öğretiminde, bir eğitim
aracı olarak önemi ve gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir. Edebî ürünler, yabancı dil
öğretiminde hedef dili ve kültürü ilk elden öğrenme hususunda eşsiz kaynaklardır. Ya-
bancı dil öğretiminde toplumlar ve kültürler arasında bir aktarım aracı olması nedeniyle
yazınsal metinler, hedef dili ve kültürünü öğrenmede en temel kaynak konumundadırlar.
Bu çalışmanın odağını Arap edebiyatının temel kaynaklarından biri olan Kelîle ve
Dimne oluşturmaktadır. Bu eserin edebî bir materyal olarak Arapçanın yabancı dil olarak
öğretiminde kullanılabilirliği incelenecektir. Eserin aslı Sanskritçedir ve Abbasiler
döneminde Abdullah İbn-i Mukaffa‘ (142/759) tarafından çevirisi yapılarak Arap edebiyatına
kazandırılmıştır. Politika, ahlak ve devlet idaresi gibi konularda birbirinden farklı
metinler içermektedir. Ayrıca, dilin kullanımı bakımından da Arapçanın en iyi örneklerinden
biri sayılmaktadır. Yazılı kültürün aktarılmasında önemli bir yer tutan bu eser fabl
türünde yazılmıştır. Fabl, hayvanların konuşturulması ile okuyucuya bir ders vermeyi
amaçlayan masalsı didaktik eserlerdir. Yabancı dil öğretiminde kullanılan fabllar, hedef
dilin günlük kullanımlarına örnekler vermesi, dilin kültürünü yansıtması ve kısa hikâyeler
olması bakımından bir materyal özelliği taşımaktadır.
Bu çalışmada literatür taraması yapılmıştır. Yabancı dil öğretiminde roman, hikâye,
şiir, tiyatro gibi türlerin yanı sıra fablların da öğretim sürecinde öğrenciye olumlu katkılar
yaptığı sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Öğretimi, Arap Dili, Arap Edebiyatı, Kelîle ve Dim- ne, Fabl., Yabancı Dil Öğretimi, Arap Dili, Arap Edebiyatı, Fabl., Kelile ve Dimne

Kaynakça

• Aldyab, A. (2016). Et-tahlîl el-vasfî li-enşitati’l-muhâdese. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi (42) 135-146.
• Alptekin, A. B. (2005). Hayvan masalları. (2. Baskı), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aslan, A., Maden, S., Durukan, E. (2010). Çoklu ortam aktiviteleri ile metin öğretimine bir model (Fabl örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 67- 76.
• Atun Ermağan, E., Şavlı, F. (2015). Yabancı dil eğitiminde edebi metinler kullanımı.
• International Journal of Languages’ education and teaching. Mannheim-Ger- many. UDES 2015. p. 885-893.
• Bakırcı, N. (2004). Türk dünyası coğrafyasında tespit edilmiş hayvan masalları üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Beydeba. (2005). Kelile ve Dimne. (Yay. Haz. S. Yalsızuçanlar), İstanbul: Timaş Yayın- ları.
• Beydeba-Abdullah B. El-Mukaffa. (1990). Kelîle ve Dimne. (çev. H. Karaman, B. Topa- loğlu), İstanbul: Yılmaz Ofset.
• Can, B. (2009). Muhammed Teymûr’un Fi’l-Kıtâr adlı kısa öyküsünün anlatısal metin yönünden incelenmesi. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 29, s. 29-54.
• Çetin, N.M. (1991). Arap. TDV İslam Ansiklopedisi. C. 3. s.276-308.
• Karagöz, B. (2015). Fablların pedagojik karakteristiği üzerine bir analiz. Erzincan Üni- versitesi Sosyal Bilimler Dergisi (ERZSOSDE), ÖS-II, s.353-362.
• Karaismailoğlu, A. (2002). Kelîle ve Dimne. TDV İslam Ansiklopedisi. C. 25. s. 210- 212.
• Medni, B. (2010). Arapça öğretiminde edebi materyallerin kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Orak, K. Y., Berköz, M. (2013). Kelile ve Dimne tercümeleri ve kitlelerin eğitimindeki rolü. Türkiyat Mecmuası. C. 23/Güz, s. 207-232.
• Öztürk, A. (2012). Ezop, Kelile ve Dimne, Mevlâna ve La Fontaine’in hayvan hikâye- lerinde kısa hikâyecilik anlayışı ve yorumları. IV. Uluslararası Karşılaştırmalı
• Edebiyat Bilimi Kongresi Bildiri Kitabı. Kırıkkale Üniversitesi Yayınları, s.1-8.
• Tepebaşılı, F. (2007). Fabl ile eğitim. Konya: Tebeşir Yayınları.
• Tepebaşılı, F. (2016). Yabancı dil öğretimine genel bir bakış-yabancı dil öğretiminde fabl, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Ungan, S. (2006). Fabl türünün çocuk edebiyatındaki yeri ve günümüzde bu türden yarar- lanma olanakları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14. s. 105- 114.
• Ünal, D. Ç. (2005). Yabancı dil öğretiminde edebi metinler: yenilikçi yaklaşımlara ge- çiş süreci ve gerekçeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education), 29, s.203-212.
• Yıldırım, M., Darancık, Y. (2007). Yabancı dil eğitiminde fabl. Çukurova Üniversitesi
• Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(34), s. 127-136.
• Zengin, E. (2010). Hayvan masallarının Türkçe eğitiminde atasözü öğrenimine katkısı. III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, İzmir, s. 1066-1071.