KATOLİK KİLİSESİNDE RUHBANLIĞIN KÖKENİ VE VATİKAN BİLDİRİLERİ ÇERÇEVESİNDE KADINLARIN RUHBANLIĞI

Yıl 2018, Sayı: 73, 469 - 483, 29.04.2018

Nadide Şahin

Öz

Dünyevi yaşam ile dini yaşam arasında aracılık işlevi gören ruhbanlık kurumu birçok dinde yer alan bir olgudur. Ancak bu kurum Hıristiyanlık için ayrı bir öneme sahiptir.
Çünkü bu dine göre ruhbanlar, İsa Mesih’in yeryüzündeki temsilcileridir. Hıristiyanlıkta ruhbanlığın kökeni Hıristiyan tebliğinin İsa tarafından havarilere devredilmesi geleneğine kadar dayandırılmaktadır. Yeni Ahit’e göre İsa henüz tebliğ faaliyetinin başında – kutsal hiyerarşinin temeli olarak- kendisine inananlardan on iki kişi seçerek havari adını vermiş ve onları çeşitli misyon faaliyetlerine yönlendirmiştir. Hıristiyan inancına göre çarmıha gerildikten sonra dirilen İsa, havarilerine görünerek onları kendisinden sonra da misyonu sürdürmekle görevlendirmiştir (Yuhanna 20/21-23). Havariler kendilerine verilen bu görevle İsa adına tebliğ etme yetkisine sahip olmuştur. Havarilerin, bu yetkiyi sonraki nesillere devretmesi ile Kilise içerisinde günümüze kadar devam eden ruhban teşkilatı oluşmuştur. Bu çerçevede İsa Mesih’ten ilahi görevi yerine getirecek vasıtaları almış olan Kilisenin, yeryüzünde Mesih’in görevini sürdürdüğü, dolayısıyla ilahi otoriteyi temsil ettiği kabul edilmektedir. Bu nedenle ruhban sınıfının dini yaşamın icra ve ifasında önemli görevleri bulunmaktadır. Bununla birlikte Katolik kilisesine göre İsa’nın bu görevi sadece erkeklere tevdi ettiği, bu nedenle kilisede kadınların ruhbanlığa atanmasının müzakere dahi edilemeyeceği belirtilmektedir. Kökenini İsa’nın
oluşturduğu bir kurum olduğundan Kilise kendini kadınları ruhbanlığa atamada yetkili görmemektedir. Bu çalışmamızda Katolik Kilisesine göre ruhbanlık anlayışının kökeni ve
bu doğrultuda kadınların ruhbanlığı konusundaki değerlendirme ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hıristiyanlık, Katolik Kilisesi, Ruhbanlık, Ruhban Sınıfı, Kadınların Ruhbanlığı

Kaynakça

• Apostolic Letter Ordinatio Sacerdotalis of John Paul II to the Bishops of the Catholic Church on Reserving Priestly Ordination to Men Alone, https://w2.vatican.va/ content/john-paul-ii/en/apost_letters/1994/documents/hf_jp-ii_apl_19940522_ ordinatio-sacerdotalis.html, 24.12.2017. Aydın, M. (1997). Vatikan ruhani devletinin idari yapısı. Diyanet İlmi Dergi, 3, s. 4. Aydın, M. (2005). Ansiklopedik dinler sözlüğü, Konya: Nüve Kültür Merkezi Yayınları
• Bihlmeyer, K., Tuchle, H. (1971). IV. yüzyıllarda Hıristiyanlık, Çev. Antun Göral. İstan- bul: Güle Matbaası.
• Boulay, S. du (2004). Teresa of Avila an extraordinary life, New York: Blue Bridge Press.
• Catechism of The Catholic Church (1994). Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
• Catherine of Siena (1980). The dialogue, trans. Suzanne Noffke vd. New York: Paulist Press, 1980.
• Declaration Inter Insigniores On the Question of Admission of Women to the Women And the Ministerial Priesthood, http://www.vatican.va/roman_curia/congregati- ons/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19761015_inter-insigniores_en.html, 24.12.2017.
• El- İsfâhani, R. (2006). Müfredât Kur’ân ıstılahları sözlüğü C.1, Terc. Abdulbaki Güneş vd. İstanbul: Çıra Yayınları.
• Harman, Ö. F. (1997). Harun, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 16: 254- 256) içinde, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Harman, Ö. F. (2001). Kahin, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 24: 170- 171) içinde, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Işık, H. (2006). Papalık tarihi. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
• Knife, D. M. (1987). Hindu priesthood, Encyclopedia of Religion, in (Vol. XI: 539). Ed. Mircea Eliade, New York: Macmillan.
• Laing, G. S. (1951). Priesthood (Roman). Encyclopedia of Religion and Ethics, in (Vol. X: 325-326). Ed. James Hasting. New York: Charles Scribner's Sons.
• Maclean, A. J. (1951). Ministry (Early Cheristian), Encyclopedia of Religion and Ethi- cs, in (Vol. VIII: 660-669.), Ed. James Hasting, New York: Charles Scribner's Sons.
• Malcolm, D. (2006). Önderlik ilk kilisede yönetim ve düzen. Çev: Turgay Üçal. İstanbul: Haberci Basın Yayın.
• Oxtoby, W. G. (1987). Priesthood: An overview, Encyclopedia of Religion, in (Vol. XI, 528-534). Ed. Mircea Eliade, New York: Macmillan.
• Özen, A. (2001). Yahudilikte ibadet, İstanbul: Ayışığı Kitapları.
• Paul, Robert S. (1987). Ministry, Encyclopedia of Religion, in (Vol. IX, s. 538.) Ed. Mir- cea Eliade, New York: Macmillan.
• Priesthood, Catholic Encyclopedia, http://www.newadvent.org/cathen/index.htlm. 14.04.2018.
• Salar, Ha. (2008). Hıristiyanlık’ta ruhbanlığın kökenleri ve ruhbanlık sınıfı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Dinler Tarihi Bilim Dalı, Konya.
• Sarıkçıoğlu, E. (1983). Dinler tarihine giriş. İstanbul: Otağ Yayınları.
• Tümer, G., Küçük, A. (2002). Dinler tarihi, Ankara: Ocak Yayınları.
• Woodhead, L. (2006). Hıristiyanlık. Çev. Sevda Çalışkan, Ankara: Dost Kitabevi.