TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN MEDYA OKURYAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ (TÜRKİYE ÖRNEKLEMİ)

Yıl 2019, Sayı: 77, 1 - 14, 28.02.2019

Abdulkadir Kırbaş

Öz

İçinde bulunduğumuz bilgi ve iletişim çağında her yaş ve meslekteki birey günlük, sosyal ve mesleki hayatta değişik amaçlarla kitle iletişim ve medya araçlarını kullanmaktadırlar. Medya ve kitle iletişim araçlarının birey ve toplumu ticari, kültürel ve farklı alanlarda etkilediği herkes tarafından bilinen ve kabul edilen bir gerçektir. Birey hayatını hemen hemen her alanda kuşatan medya ve kitle iletişim araçları ve bu araçlar vasıtasıyla iletilen her türlü bilgi, haber, görsel ve yazılı diğer iletileri doğru anlama ve yorumlama
anlamına gelen medya okuryazarlığı son zamanlarda önem kazanan bir kavram haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin yedi farklı bölge ve şehirlerinde görev yapan
Türkçe öğretmenlerinin medya okuryazarlık düzeylerini tespit etmektir. Tarama modeline göre yapılan bu çalışmanın örneklem grubunu Türkiye’nin farklı illerinde görev yapan
altı yüz Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri araştırmacı tarafından ilgili literatür taraması yapılarak ve Türkçe eğitimcilerinin görüşleri de alınarak araştırmacı tarafından geliştirilen beşli likert biçiminde derecelendirilmiş Türkçe Öğretmenlerinin Medya Okuryazarlığı Düzeyleri Ölçeğiyle toplanmıştır. Ölçeğin geçerlilik ve gü-
venirlilik analizi yapılmış ve KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) test sonucu 0,653. Cronbach's alpha değeri ise 0.81 bulunmuştur. Çalışmanın sonucunda Türkçe öğretmenlerinin medya
okuryazarlığı düzeylerinin farklı seviyede olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Medya Okuryazarlığı, Türkçe Öğretmenleri, Türkiye Örneklemi, Türkçe Öğretmenlerinin Medya Okuryazarlık Düzeyleri.

Kaynakça

• Aksaçlıoğlu, A., G., Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi, Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
• Akpınar, B. (2009). 1–5. sınıflar Türkçe öğretim programları görsel okuma ve sunu öğrenme alanının değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, 34(154), 37-49.
• Arslan, F., Ünal, A., S., Güler, H., Kardaş, K. , (2006). Okul çağı çocuklarının televizyon izleme alışkanlıklarının incelenmesi, Koruyucu Hekimlik Bülteni, 5(6), s.391 – 401.
• Aslan, N. ve Arslan Cansever, B. (2012). Ergenlerin boş zaman değerlendirme algısı. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U.Journal of Education), 42, 23-35.
• Aslan, N. ve (Tuncer) Basel, A. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin medya okur- yazarlık düzeyleri (İzmir örneklemi). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1218- 1237.
• Bilici, İ., E. (2011). Türkiye’de ortaöğretimde medya okuryazarlığı dersi için bir model önerisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı Gazetecilik Bilim Dalı.
• Bleed,R.(2005). Visual literacy in higher education.[Online]:Retrieved on 22 December- 2018, at URL: http:// www.educause.edu/ir/library/pdf/ELI4001.pdf.
• Bütün, E. (2010). Medya okuryazarlığı dersine ilişkin öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri (Samsun ili örneği) , Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Samsun: On dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Bölümü İlköğretim Ana Bilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Çam, B. (2006). İlköğretim okulu öğrencilerinin görsel okuma düzeylerinin temel dil becerileri ve akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Elkin, F. (1995). Çocuk ve toplum, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Ergin, A. (2005). Öğretim teknolojisi iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güngör, N. (2011). İletişim, kuramlar, yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• İmançer, D. (2003). Çağdaş kimliğin yapılanma süreci ve televizyon. Kimlikler, Doğu- Batı Düşünce Dergisi, Ankara: Doğu- Batı Yayınları, 6(23), 223- 250.
• İnan, T. (2010). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ve medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı
• Kansızoğlu, H.B. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının medya okuryazarlığı dersine yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 15(2), 469-486
• Karaman, M. K., A. Karataş (2009). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri. İlköğretim Online. 8(3), 798-808, 2009.
• Karaman, K., Karataş, A., Özgür, A. (2014). Öğretmen adaylarının medya okuryazarlık düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir çalışma. Akademik Bilişim’14 - XVI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. 179-187 Mersin Üniversitesi (5 - 7 Şubat 2014).
• Kaya,K.,Tuna,M.(2008).İlköğretimçağındaki çocukların sosyalleşmesinde televizyonun etkisi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, s.159-182.
• Karasar, N., (2006). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırbaş, A., Orhan, S. (2011). Görsel materyallerle desteklenmiş yazma çalışmalarının öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmeye etkisi,Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4). 705-714
• Kırbaş, A. (2018). Student views on using smart boards in Turkish education. Universal Journal of Educational Research 6(5), 1040-1049,
• Kiper,A., Arslan,S., Kıyıcı,M., Akgün,Ö. E. (2012). Visual literacy scale: The study of validity and raliability. The Online Journal of New Horizons in Education, 2(2), 73-83.
• Kotilainen, S. (2009). Media literacy: appropriation and empowerment. 143-150. ın: media literacy in europe controversies, challenges and perspectives (Ed: P. Verniers).
• Mora, N. (2008). Medya ve kültürel kimlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 5(1), 1-14.
• Özdemir, S. (1998). Medya, emperyalizm ve küreselleşme, İstanbul: Timaş Yayınları.
• om, S., & Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119.
• Sankey, M. D. (2002). Considering visual literacy when designing ınstruction, The e- journal of ınstructional science and technology, 5 (2). [Online]: Retrieved on 19 December 2018,at URL:http://www.usq.edu.au/users/sankey/Resources/ article0602.pdf.
• Uyanık, E. (2016). İletişim araştırmalarının tarihçesine bakış. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Süreli Elektronik Dergi, 42, s.58- 76.
• White, M. A. (1987). Information and imagery education, In: M. A. White (Ed.), What Curriculum for the Information Age? Hillsdale, NJ: Erlbaum.