SINIF ÖĞRETMENLERİNİN PANDEMİ (COVİD-19) SÜRECİNDE SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN UZAKTAN EĞİTİM ŞEKLİNDE İŞLENMESİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 87, 117 - 142, 21.09.2021

Erdal Zengin Ömer Aslan Ceyhan Alu Abdülkadir Aslan

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıfta öğretmenlik yapan sınıf öğretmenlerinin pandemi sürecinde
sosyal bilgiler dersinin uzaktan eğitim seklinde işlenmesine ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır.
Nitel bir araştırma olarak desenlenen bu çalışma bir durum araştırması olarak belirlenmiştir.
Çalışma gurubu, Elazığ, Diyarbakır, Adana ve İstanbul’da MEB’e bağlı il merkezlerinde görev yapmakta
olan 80 sınıf öğretmenin oluşmaktadır. Verilerin toplanması için veri toplama aracı olarak
8 açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri analiz sürecinde
içerik analizi tekniği kullanılmış olup öğretmenlerin görüşleri tema ve alt tema olarak kategorileştirilmiş,
frekans ve yüzde şeklinde tablolaştırılmıştır. Araştırma sonucunda, içerik analizine tabi
tutulmuş ve şu sonuçlar elde edilmiştir; sosyal bilgiler dersinin uzaktan eğitim şeklinde
işlenmesi, öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkine motivasyon, tutum ve başarılarını
olumsuz etkilemiştir. Ayrıca, öğretmenlerin çoğunluğu öğrencilerin derse katılımın azaldığını,
teknolojik imkânların yetersiz olduğunu vurgulamıştır. Uzaktan eğitimin bilgiye
ulaşımı kolaylaştırdığını ama aynı zamanda öğrencilerin çoğunun derse giremediğini de
ifade etmişlerdir. Bununla birlikte öğretmenlerin çoğu sosyal bilgiler dersinin yüz yüze
eğitim şeklinde verilmesi gerektiğini vurgulamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan eğitim, Sosyal Bilgiler Dersi, Sınıf Öğretmeni, Yüz yüze Eğitim, İlkokul.

Kaynakça

• Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 343-361.
• Akgül, G., & Oran, M. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin ve öğrenci velilerinin pandemi sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 15-37.
• Akpınar, Y. (2003). Öğretmenlerin yeni bilgi teknolojileri kullanımında yükseköğretimin etkisi: İstanbul okulları örneği. The Turkish Online Journal of Education Technology-TOJET, 2(2), 79- 96.
• Altıparmak, M., Kurt, İ. D., ve Kapıdere, M. (2011). E-öğrenme ve uzaktan eğitimde açık kaynak kodlu öğrenme yönetim sistemleri. XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 321-327.
• Arat, T. ve Bakan, Ö. (2014). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14 (1-2), 363-374.
• Ateş, V. (2010). Gazi üniversitesi uzaktan eğitim programlarında kullanılmakta olan öğrenme yönetim sisteminin ders verenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Bilişim Enstitüsü.
• Aydemir, A. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmen ile öğrenci-veli iletişimi: sosyal bilgiler öğretmenlerinin deneyimleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 813-827.
• Baek, J. H., Jones, E., Bulger, S., & Taliaferro, A. (2018). Physical education teacher perceptions of technology-related learning experiences: A qualitative investigation. Journal of Teaching in Physical Education, 37(2), 175-185.
• Benson, R., & Samarawickrema, G. (2009). Addressing the context of e-learning: Using transactional distance theory to inform design. Distance Education, 30(1), 5- 21.
• Ernesto, I. & Clark, J. T. (2020). Distance education. Floransa-İtalya: Academic Press.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları. İstanbul: EDAM Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları Merkezi.
• Çayak, S., & Ergi, D. Y. (2015). Öğretmen-veli işbirliği ile ilkokul öğrencilerinin sınıf içindeki istenmeyen davranışları arasındaki ilişki. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (11), 59-77.
• Çelik, Z. (2020). Pandemi sonrası dünyada ve Türkiye’de eğitim. Erişim adresi: htt- ps://www.perspektif.online/pandemi-sonrasi-dunyada-ve-turkiyede-egitim/ 09.06.2021
• Çilek, A., Uçan, A., & Ermiş, M. (2021). Pandemi sürecinde sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. TURAN: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 13(49), 308-323.
• Demir, E. (2014). Uzaktan eğitime genel bir bakış. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (39), 203-212.
• Duran, L. (2020). Distance learners' experiences of silence online: A phenomenological inquiry. International Review of Research in Open and Distributed Learning, 21(1), 81-98.
• Elcil, Ş., Şahiner, D. (2014). Uzaktan eğitimde iletişimsel engeller. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 6 (1), 21-33.
• Erbil, D. G., & Kocabaş, A. (2019). Sınıf öğretmenlerinin eğitimde teknoloji kullanımı,
• tersine çevrilmiş sınıf ve işbirlikli öğrenme hakkındaki görüşleri. İlköğretim Online, 18(1), 31-51.
• Ferdousi, N. (2010). Distance education for law promotes gender equity in Bangladesh. Asian Journal of Distance Education, 8(1), 81-86.
• Fırat, M., Kılınç, H., & Yüzer, T. V. (2018). Level of intrinsic motivation of distance education students in e-learning environments. Journal of Computer Assisted Learning, 34(1), 63-70.
• Hobson, T. D., & Puruhito, K. K. (2018). Going the distance: Online course performance and motivation of distance learning students. Online Learning, 22(4), 129-140.
• Jumani, N. B., Rahman, F., Chishti, S. H. ve Malik, S. (2011). Teachers training through distance mode in Allama Iqbal Open University (AIOU) Pakistan: A Case Study. Turkish Online Journal of Distance Education, 12(2), 76-90.
• Kan Kılınç, B., Yazıcı, B., Günsoy, B., Günsoy, G. (2020). Perceptions and opinions of graduates about the effects of open and distance learning in Turkey. Turkish Online Journal of Distance Education, 21(1), 121-132.
• Karakuş, N., Ucuzsatar, N., Karacaoğlu, M. Ö., Esendemir, N., & Bayraktar, D. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 220-241.
• Khan, H., Williams, J.B. (2007). Poverty alleviation through access toe Education: can e-Learning deliver? New Delhi: Serials Publications.
• Kırık, A. (2016). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye’deki durumu. Marmara İletişim Dergisi, (21), 73-94.
• Lee, S. A. (2020). Coronavirus anxiety scale: A brief mental health screener for COVID- 19 related anxiety. Death Studies. 44(7),1 9.http://dx.doi.org/10.1080/07481187.2020.1748481
• MEB. (12 Mart 2020). Bakan Selçuk, koronavirüs’e karşı eğitim alanında alınan tedbirleri açıkladı. [http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi egi- tim-alaninda-alinan-tedbirleriacikladi/ haber/20497/tr adresinden 07.05.2021 tarihinde erişilmiştir. 10.06.2021
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel Akademik.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi. Moreno-Ger, P., Burgos, D., Martínez-Ortiz, I., Sierra, J. L., & Fernández-Manjón, B. (2008). Educational game design for online education. Computers in Human Behavior, 24(6), 2530-2540.
• Muirhead,W. D.(2000). Online education in schools.International Journal of Educational Management, 14(7), 315-324.
• Odabaş, H. (2003). İnternet tabanlı uzaktan eğitim ve bilgi ve belge yönetimi. Türk Kütüphaneciliği, 17(1), 22-36.
• Ocak, G. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara. Pegem Akademi.
• Oosterhoff, B., Palmer, C. A., Wilson, J., & Shook, N. (2020). Adolescents’ motivations to engage in social distancing during the COVID-19 pandemic: Associations with mental and social health. Journal of Adolescent Health, 67(2), 179–185.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Paydar, S., & Doğan, A. (2019). Öğretmen adaylarının açık ve uzaktan öğrenme ortamlarına yönelik görüşleri. Eğitim ve Teknoloji, 1(2), 154-162.
• Picciano, A. G. (2017). Theories and frameworks for online education: Seeking an integrated model. Online Learning, 21(3), 166-190.
• Rovai, A. P.,& Downey, J. R. (2010). Why some distance education programs fail while others succeed in a global environment. The Internet and Higher Education, 13(3), 141-147. http://dx.doi.org/10.1016/j.iheduc.2009.07.001
• Saban, A., Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı.
• Traxler, J. (2018). Distance learning—predictions and possibilities. Education Sciences, 8(35), 1-13.
• UNESCO. (2020). COVID-19 Educational disruption and response. [https://en.unesco. org/covid19/educationresponse adresinden 05.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Uçar, H. (2016). Uzaktan eğitimde motivasyon stratejilerinin öğrenenlerin ilgileri, motivasyonları, eylem yeterlikleri ve başarıları üzerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ustati, R., & Hassan, S. S. S. (2013). Distance learning students' need: evaluating interactions from Moore's theory of transactional distance. Turkish Online Journal of Distance Education, 14(2), 292-304.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim. Ankara: Nobel Akademi.
• Wang, Y. (2004). Distance language learning: interactivity and fourth-generation internet- based videoconferencing. CALICO Journal, 21(2), 373-395.
• WHO. (2020). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic. [https://www.who.int/emer- gencies/diseases/novel-coronavirus-2019 adresinden 06.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Yin, R. K. (2017). Durum çalışması araştırması. Ankara: Nobel Akademik.
• YÖK. (13 Mart 2020). Koronavirüs (COVID-19) bilgilendirme notu: 1.[https://www.yok. gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/coronavirus_bilgilendirme_1.aspx adresinden 06.05.2021 tarihinde erişilmiştir.