DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİĞİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 87, 143 - 160, 21.09.2021

Ergün Kara Şükrü Bozkurt

Öz

Bu çalışmada kamu çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeylerinin ve bununla paralel ortaya çıkan
alt boyutlarının dönüşümcü liderlik çerçevesinde incelenmesi öncelikli
amaç olarak belirlenmiştir. Farklı iş kollarında çalışan kamu çalışanlarının dönüşümcü
liderlik algılarının örgüte olan bağlılıklarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kolayda örneklem
metodu ile Adana, Osmaniye ve Hatay illerinde faaliyette bulunan 294
kamu çalışanına anket uygulaması yapılmıştır. Dönüşümcü Liderlik ile Örgütsel Bağlılık
ve alt boyutları arasındaki ilişkinin tespiti için Pearson korelasyon analizi yapılmıştır.
Dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılığa etkisinin var olup olmadığını belirlemek için
regresyon analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılık
üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel Bağlılık, Kamu Çalışanları, Kamu Sektörü, Meslek Grupları.

Kaynakça

• Akbolat, M., Işık, O. ve Yılmaz, A. (2013). Dönüşümcü liderlik davranışlarının motivasyon ve duygusal bağlılığa etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(11), 35-50.
• Akçay, Y., & Akyüz, A. M. (2014). Çalışanların dönüşümcü lidere yönelik sadakatleri ile çalışanlardaki empati davranışının bu sadakat üzerindeki olası etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Literature and History of Turkish or Turkic,9(5).
• Alayvaz, C. (2018). Türkiye'de sosyal hizmet kurumlarında çalışanların örgütsel bağlılık ve iş tatminleri: Darülaceze Başkanlığı örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yalova: Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Allen, G. W., Attoh, P. A., & Gong, T. (2017). Transformational leadership and affective organizational commitment: mediating roles of perceived social responsibility and organizational identification. Social Responsibility Journal, 13(3), 585–600. https://doi.org/10.1108/SRJ-11-2016-0193
• Allen, N. J. and Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization, Journal of Occupational Psychology, (63), 1-18.
• Al-Quraan, A. B. (2016). Impact of transformational leadership on organizational commitment: case study at Jordan Ahli bank. European Journal of Business and Management, 8(31), 145-156.
• Aykan, E. (2002). Girişimcilik ve girişimcilerin liderlik davranışları. Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı: Ankara ili örneği. Doktora tezi, Ankara: Ankara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü.
• Baysal, E. A. (2013). İlköğretim okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi, yüksek lisans tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü.
• Brown, M. E. (2002). Leading with values: the moderating ınfluence of trust on values acceptance by employees. phd. thesis, the Pennsylvania: Pennsylvania State university.
• Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 15(1), 5-34.
• Burns, J. M. (2010). Leadership. New York: Harper Perennial.
• Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 73-112.
• Ceylan, A., Keskin, H. & Eren, İ. (2005). Dönüşümcü ve etkileşimli liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilere yönelik bir araştırma, Yönetim Dergisi, 16(5).
• Çakınberk, A. ve Demirel, E.T. (2010), Örgütsel Bağlılığın Belirleyicisi Olarak Liderlik: Sağlık Çalışanları Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 103- 119.
• Çoğaltay, N., Karadağ, E. & Öztekin, Ö. (2014). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi: bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(4) 483-500.
• Çöl, G. & Gül, H. (2005). Kişisel özelliklerin örgütsel bağlılık üzerine etkileri ve kamu üniversitelerinde bir uygulama, İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 291-306.
• Çöl, G. (2004). İnsan kaynakları örgütsel bağlılık kavramı ve benzer kavramlarla ilişkisi. İş, Güç- Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(2), 40-60
• Demirci, M. K. (1999). Önderlik kuramları ve dönüşümcü önderlik ilişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, S. & Demiral, Ö. (2009). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin etkisine ilişkin bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 47-80.
• Frost, P. J. (2004). Handling toxic emotions: new challenges for leaders and their organization. Organizational Dynamics. 33, 111-127
• Ghani, K.A., Jayabalan, V., Sugumar, M. (2002). Impact of advanced manufacturing technology on organizational structure. The Journal of High Technology Management Research, 13, 157-175.
• Gillet, N., & Vandenberghe, C. (2014). Transformational leadership and organizational commitment: The mediating role of job characteristics. Human Resource Development Quarterly, 25(3), 321-347.
• Griffin, M.L., Hepburn, J. R. (2005). Side-best and reciprocity as determinants of organizational commitment among correctional officers. Journal Of Criminal Justice. 33(6).
• Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirilmesi, Ege Academic Review, 2(1), 37-56.
• Gündoğan, T. (2009). Örgütsel bağlılık: Türkiye cumhuriyet merkez bankası uygulaması. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü.
• Hacker, S. & Roberts, T. (2003). Transformational leadership creating organizations of meaning. Milwaukee: Quality Press.
• Hrebiniak, L.G. &Alutto,J.A. (1972) Personal and role-related factorsin the development of organizational commitment, Administrative Science Quarterly, 17(4), 555- 573.
• Hussein, B., & Yesiltas, M. (2020). The ınfluence of emotional ıntelligence on employee's counterwork behavior and organizational commitment: mediating role of transformational leadership. Revista de Cercetare si Interventie Sociala, 71, 377-402.
• İşcan, Ö.F. (2002). Küresel işletmecilikte dönüştürücü liderlik anlayışı büyük ölçekli işletmelerde bir uygulama. Erzurum: Atatürk Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi
• İzci, F. & Arslan, N. T. (2004). Bilgi toplumuna geçiş sürecinde örgütsel yapıda meydana gelen değişimler: Bilişim teknolojisi örgütsel yapı ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 30, 31-50.
• Iqbal, K., Fatima, T., & Naveed, M. (2020). The ımpact of transformational leadership on nurses organizational commitment: A multiple mediation model. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, 10(1), 262-275.
• İbicioğlu, H. (2000). Örgütsel bağlılıkta paradigmatik uyumun yeri, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 214.
• Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(4), 443-465.
• Keskes, I., Sallan, J.M., Simo, P. and Fernandez, V. (2018), Transformational leadership and organizational commitment: Mediating role of leader-member exchange, Journal of Management Development, 37 (3), 271-284.
• Kırılmaz, S. & Kırılmaz, H. (2010). Transformasyonel liderliğin örgütsel bağlılık üzerine etkileri: Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatında bir araştırma, Türk İdare Dergisi, 469, 119-138.
• Luthans,F.(2002).Theneedforandmeaningofpositiveorganizationalbehavior. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 23(6), 695-706.
• Malik, W. U., Javed, M., & Hassan, S. T. (2017). Influence of transformational leadership components on job satisfaction and organizational commitment. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 11(1), 147-166.
• Malinowski, B. (1990). İnsan ve kültür. (Çev. Fatih Gümüş), Ankara: V Yayınları.
• Maxwell, C. J. (1999). Liderlik Yasaları: Reddedilemez 21 liderlik Yasası (Çev. İbrahim Şener), İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Mert, İ. S., Keskin, N., & Baş, T. (2010). Leadership style and organizational commitment: Test of a theory in Turkish banking sector. Journal of Academic Research in Economics, 2(1), 1-19.
• Mesu,J., Sanders, K., &Van R. M. (2015). Transformational leadership and organisational commitment in manufacturing and service small to medium-sized enterprises. Personnel Review, 44(6),970-990.
• Northcraft, G. B. & Neale M. A. (1990). Organizational Behavior: A Management Challenge. Chicago: The Dryden Press.
• Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B. & Bommer, W. H. (1996). Transformational leader behaviors and substitutesfor leadership as determinants of employee satisfaction, commitment, trust, and organizational citizen, Journal of Management, 22(2) 259-298.
• Pradhan, S., & Pradhan, R. K. (2015). An empirical investigation of relationship among transformational leadership, affective organizational commitment and contextual performance. Vision, 19(3), 227-235.
• Şimşek, H. (1997). 21.yüzyılın eşiğinde paradigmalar savaşı kaostaki türkiye. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Thamrin, H. (2012). The influence of transformational leadership and organizational commitment on job satisfaction and employee performance. International Journal of Innovation, Management and Technology, 3(5), 566-572.
• Tutar, H., Tuzcuoğlu, F., Argun, Ç., &Akman, E. (2009). Dönüştürücü/etkileşimci liderliğin örgütsel adanmışlık üzerine etkisi: Karşılaştırmalı bir çalışma. International Davras Congress on Social and Economic Issues Shaping World's Future: New Global Diaogue. Isparta: Suleyman Demirel University.
• Udin, U. (2020). Transformational leadership and organizational commitment: A review of Literature. Journal of Research and Opinion, 7(2), 2623-2626.
• Uğur, S.S. & Uğur, U. (2014). Yöneticilik ve liderlik ayrımında kişisel farklılıkların rolü, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1) 124.
• Vipraprastha, T., Sudja, I. N., & Yuesti, A. (2018). The effect of transformational leadership and organizational commitment to employee performance with citizenship organization (ocb) behavior as ıntervening variables (At PT Sarana Arga Gemeh Amerta in Denpasar City). International Journal of Contemporary Research and Review, 9(02), 20503-20518.
• Wasti, S. A. (2000). Meyer ve Allen’in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik analizi. Nevşehir: 8.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi.
• Yahaya, R., & Ebrahim, F. (2016). Leadership styles and organizational commitment: literature review. Journal of Management Development, 35(2),190-216.
• Zeren, H. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik stilleri ile bu okul- larda görevli öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.