Türkiye’de Kur’ân-ı Kerîm Öğretim Metodolojisi Üzerine Bir Alan Araştırması

Yıl 2021, Sayı: 87, 263 - 306, 21.09.2021

İbrahim Tetik Mahmood Ahmed Hasan Ahmed Ali İhsan Pala Adnan Al-hamwi Al-olabî

Öz

Bu çalışma, Türkiye Müslümanlarının Kur’ân-ı Kerim öğretimine gösterdikleri önemi, onu öğrenme ve
ezberleme konusunda çeşitli yöntemlerle adeta yarışırcasına yönelişlerini ortaya koymayı amaçlamakta ve
bu yolda oluşan tecrübelerin yaygınlaştırılması,olumlu yansımalarının geliştirilmesi ve güncellenmesi arzusuyla uygulanan metotlara
ışık tutmaktadır. Bu çalışmanın konusu olan Türkiye’deki Kur’an öğretimi yapılan kurumlarda uygulanan
program ve yöntemlerin araştırılmasında, yapılan anket sonuçlarının pekiştirilmesi ve
önemli özelliklerinin tespit edilmesinde tarihsel, deskriptif ve
analitik yöntemin yanı sıra karşılaştırma yöntemi takip edilmiştir. Ulaşılan önemli sonuçlardan biri,
Türkiye’deki Kur’an kurslarının rolünün ihya edilmesi, uygulanan öğretim
yöntemlerinin, küreselleşmeye karşı koyabilmek ve Müslüman kimliği koruyabilmek için
çağın gerekleriyle uyumlu biçimde geliştirilmesi için çaba göstermenin zorunluluğudur.
Bu çerçevede gerek resmî kurumlarda gerekse bireysel gönüllü çabalar düzeyinde olsun
Kur’an kıraati ve ezberleme olgusunun zenginleştirilmesi yolunda yöntemlerin oldukça
çeşitlendiği gözlenmiştir. Çalışmanın özgün tarafı akademik araştırmaya konu olmasıdır ki,
bu çalışma Katar Üniversitesi tarafından desteklenen “İslam Dünyasında Çağdaş
Kur’an Öğretim Yöntemlerinin Katar’daki Kur’an Öğretim Yöntemleriyle Karşılaştırması”
başlıklı entegre proje çalışması çerçevesinde yapılan benzer araştırmaların bir
devamı mahiyetindedir.

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Türkiye, Öğretim, Yöntem, Anket, Kıraat, Ezber.

Kaynakça

• Akdemir, Mustafa Atilla, Kıraat İlmi Eğitim ve Öğretim Metotları, İstanbul: İFAV, 2015. Birışık, Abdülhamit, Kıraat İlmi ve Tarihi, Bursa: Emin Yayınları, 2014.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, Sahihu’l-Buhârî, Thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsır, Dimaşk: Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
• Dağ, Mehmet, İlahiyat Lisans Tamamlama (İlitam) Programlarında Kur’ân Dersi - Müf- redat, Materyal Hazırlama Ve Karşılaşılan Sorunlar-, EKEV, 17, (55).
• Dimyâtî, Ahmed Muhammed Bennâ, İthâfu Fudalâi’l-Beşer bi’l-Kırââti’l-Erba‘ate ‘Aşer, Thk. Şa‘bân Muhammed İsmail, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1987.
• Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü/https://egitimhizmetleri. diyanet.gov.tr/.pdf Erişim: 2020 Şubat, Nisan, Mayıs, Temmuz
• Hızlı, Mefail, Kuruluşundan Osmanlılara Kadar Medreseler, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2, 1987.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, Sünen, Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Beyrut: Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-‘Arabî, ty.
• İbnü’l-Cezerî, en-Neşr fi’l-kırââti’l-‘aşr, Thk. Ali Muhammed Dabbâ’, Beyrut: Dâru’l- kütübi’l-‘ilmiyye, ts.
• Karaçam, İsmail, Kur’ân-ı Kerîm’in Nüzûlü ve Kıraati, İstanbul: İFAV, 2011. Maşalı, Mehmet Emin, Tarihi ve Temel Meseleleriyle Kıraat İlmi, Ankara: Otto Yayınları, 2016.
• Milli Eğitim Bakanlığı web sayfası https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/.pdf Eri- şim: 2020 Haziran
• Muhammed Emin Efendi, ‘Umdetü’l-hallân fî îzâhi Zübdeti’l-‘irfân, İstanbul: Âsitâne, ty.
• Muhammed Emin Efendi, Zuhru’l-erîb fî izâhi’l-cem‘i bi’t-Takrîb, Süleymaniye Kütüphanesi, İbrahim Efendi, nr. 11, 42a
• Muslim b. Haccâc, Sahîhu Müslim, Thk. Muhammed Fuâd ‘Abdu’l-Bâkî, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, ty.
• Sönmez, Veysel, Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı, Ankara: Anı Yayınları, 2009.
• Tetik, Necati, Başlangıçtan IX. Asra Kadar Kıraat İlminin Ta’lîmi, İstanbul: İşaret Yayınları, 1990.
• Tugantay, Mustafa, Ali el-Mansuri ve Kıraat İlmindeki Yeri, Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.