الأغنية العربية الشعبية في أسعرد دراسة تحليلية

Yıl 2015, Sayı: 63, 411 - 443, 31.08.2015

Abdulhadi Timurtaş

Öz

Bu makalede, Siirt’te bazı Arap halk türküleri ele alınmıştır. Girişte halk türkülerinin mahiyetiyle ilgili bazı teorik bilgiler verildikten sonra söz konusu türkülerin temel özellikleri ortaya koymaya çalışılmıştır. Araştırmada Siirt Arap halk türküleri üzerindeki perdeyi kaldırmayı hedeflenmiştir. Siirt halk türkülerinin özelliklerinin ortaya çıkması için yeni araştırmalar için kapıyı araladık. Daha da önemlisi söz konusu türkülerin edebi yapısını ortaya koymaya çalıştık. Araştırmamız şu türküleri içermektedir: “Fî Hime”, “O ya felek ya felek”, “Kıd ‘allimtu’l-Cigara”, “ ‘Abertu ‘Ale’l-Velâye”, “Oy Delal Delal”, “Ay ley ley ley Hine”, “İmmî Rasî Vacca‘nî”, “Ta‘ay fihlînî İmmî”, “İmbarek İlmevsime”.

Anahtar Kelimeler

Halk Türküleri, Halk Edebiyatı, Arap Dili, Lehçe, Siirt.

الأغنية العربية الشعبية في أسعرد دراسة تحليلية

Öz

Bu makalede, Siirt’te bazı Arap halk türküleri ele alınmıştır. Girişte halk türkülerinin
mahiyetiyle ilgili bazı teorik bilgiler verildikten sonra söz konusu türkülerin temel özellikleri
ortaya koymaya çalışılmıştır. Araştırmada Siirt Arap halk türküleri üzerindeki perdeyi
kaldırmayı hedeflenmiştir. Siirt halk türkülerinin özelliklerinin ortaya çıkması için yeni
araştırmalar için kapıyı araladık. Daha da önemlisi söz konusu türkülerin edebi yapısını
ortaya koymaya çalıştık. Araştırmamız şu türküleri içermektedir: “Fî Hime”, “O ya felek
ya felek”, “Kıd ‘allimtu’l-Cigara”, “ ‘Abertu ‘Ale’l-Velâye”, “Oy Delal Delal”, “Ay ley
ley ley Hine”, “İmmî Rasî Vacca‘nî”, “Ta‘ay fihlînî İmmî”, “İmbarek İlmevsime”.

Anahtar Kelimeler

Halk Türküleri, Halk Edebiyatı, Arap Dili, Lehçe, Siirt.

Kaynakça

• Aslan, Ahmet, “Miladî XII. Ve XIII. Yüzyılda Siirt’te Arap Edebiyatı Çevresi”, Harran Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl: 13, Sayı: 20, 2008, 103-134.
• Botî, Ebdulhadi, "Di Şiîra Kurdî de Mulemma’/Pirzimanî Mînaka Emedê Xanî", Nûbihar, Cild: 13, Jimar: 107, İstanbul, 2009, 17-20.
• Cöhce, Salim, “Türk Hakimiyetine Geçiş Döneminde Mardin ve Çevresi”, I. Uluslararası Mardin Sempozyumu, İstanbul, 2006, 10-23.
• Çıkar, M. Şirin- Abdulhadi Timurtaş, “Siirt Yöresinde Konuşulan Arapçanın Temel Özellikleri”, Nüsha, Yıl: 9, Sayı: 28, 2009, 87-112.
• Demircan, Adnan, “Osmanlılar Dönemine Kadar Siirtli Devlet Adamları”, Uluslararası Siirt Sempozyumu, Siirt Belediyesi, 2006, 181-188.
• Gabriel, Bițună, “On Loaned Consonants in The Spoken Arabic of Siirt”, Romano- Arabica, Āmmiyya and Fuṣḥā in Linguistics and Literature, Bucharest, Romania, 2014, 77-87.
• Grigore, George, “Le système consonantique de l’arabe parlé à Siirt (Turquie)”, in Revue roumaine de linguistique LV (3), 2010, 223-235.
• Gül, Necim, Siirt Arapçasını Kurtarmak, Sage Yayıncılık, Ankara, 2013.
• Kılıççıoğlu, Cumhur, Her Yönüyle Siirt, Kadıoğlu Matbaası, Ankara, 1992.
• Kurtuluş, Rıza ve İskender PALA, “Mülemma”, DİA., İstanbul.
• Seçkin, Bekir Sami, Başlangıçtan Günümüze Siirt Tarihi, İstanbul Siirtliler Derneği, İstanbul, 2005.
• Uğurlu, Seyit Battal, “Türkü Üzerine”, Kahramanmaraş Türküleri ve Oyunları, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, Hazırlayanlar: Duran Boz ve Hatice Fatoş Derebent, Kahramanmaraş, 2012, 21-31.