OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUĞU OLAN BABALARIN BABALIK ROLÜ ALGISI İLE BABA KATILIM DURUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 84, 101 - 116, 27.12.2020

Bayram Deleş Nazan Kaytez

Öz

Bu çalışmada okul öncesi dönemde çocuğu olan babaların babalık rolü algıları ile baba katılım düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, babalık rolü algısı ile baba katılım düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel araştırma yöntemi ve tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Gümüşhane il merkezinde bulunan özel okul öncesi eğitim kurumuna çocuğu devam eden toplam 200 baba oluşturmuştur. Araştırma verileri “Kişisel Bilgi Formu”, “Babalık Rolü Algı Ölçeği” ve “Baba Katılım Ölçeği ” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ANOVA, t-testi ve Pearson Korelâsyon testleri kullanılmıştır. Araştırmada babaların babalık rolü algı ölçeğinden aldıkları puanlar ile eş çalışma durumu, aile tipi, öğrenim durum ve eş öğrenim durumu arasında, baba katılım ölçeğinden aldıkları puanlar ile babalık hakkında bilgi durumu, öğrenim durumu, evlilik süresi, çocuk sayısı, çocuğun yaşı, ilk baba olma yaşı ve kendi babasıyla iletişim algısı arasında anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Araştırmada babalık rolü algı ölçeği ile baba katılım ölçeği arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Baba, Babalık Rolü, Baba Katılımı, Çocuk Gelişimi, Okul Öncesi Dönem.

Kaynakça

• Akçınar, B. (2017). Türkiye'de ilgili babalık ve belirleyicileri. İstanbul: Açev Yayınları.
• Aksoy, A. B. ve Tatlı, S. (2019). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların çocuklarıyla olan ilişkileri ile babalık rolü algıları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (1), 1-22.
• Bjornholt, M. (2014). Changing men, changing times; fathers and sons from an experimental gender equality study. The Sociological Review. 62 (2), 295–315.
• Bride, B.R. (2001). Intervening with teachers to encourage father/male ınvolvement in early childhood programs. Early Childhood Research Quartely, 16-20
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Coley R.L. ve Morris J.E. (2002). Comparing father and mother reports of father ınvolvement among low-income minority families. Journal of Marriage and Family, 64, 982-997.
• Çiftçi, M. ve Bal, P. (2015). Ortaokul öğrencilerinin anne-baba katılım düzeyi ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 12 (1), 363-384.
• Dökmen, Z.Y. (2016). Toplumsal cinsiyet. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ersan, C. (2015). Babalara verilen dil eğitim programının çocukların alıcı dil gelişimine etkisi. Eğitim ve Bilim, 40 (180), 51-71.
• Flouri, E. (2007). Fathering and adolescents’ psychological adjustment: the role of fathers’ involvement, residence and biology status. Child: Care, Health and Development, 34, 152–161.
• Gözübüyük, A. ve Özbey, S. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının motivasyon düzeyleri ile baba-çocuk ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 23-37. DOI: 10.21733/ibad.763103.
• Gracia, P. (2014). Fathers child care involvement and children’s age in Spain: A time use study on differences by education and mothers’ employment. European Sociological Review, 30 (2), 137-150.
• Güngörmüş Özkardeş, O. (2012). Baba olmak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2014). Family and human development across cultures: A view from the other side. New York: Psychology Press.
• Karabulut, H. (2017). Ergenlik döneminde çocuğu olan babaların baba katılımı ve eş destek düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 37 (2), 1-17.
• Kuruçırak, Ş. (2010). 4-12 aylık bebeği olan babaların, babalık rolü algısı ile bebek bakımına katılımı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kuzucu, Y. (1999). Babalarıyla çatışma düzeyi yüksek ve düşük olan ergenlerin ve babalarının babalık rolüne ilişkin algılarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Miller, T. (2010). It’s a triangle that is difficult to square: Men’s intentions and practices around caring, work, and first-time fatherhood. Fathering, 8 (3), 362–378.
• Özgündüz, A. (2015). Baba katılımı eğitim programının baba katılımına ve okul öncesi çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Özkan, H., Çelebioğlu, A., Üst, Z.D. ve Kuru Direk, F. (2016). Doğum sonu dönemde babaların ebeveynlik davranışlarının incelenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 6 (3), 191-196.
• Özmen Alkan, E. (2018). Aile parçalanmasının çocuğun okul başarısına etkisi: Trabzon örneği. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 4 (5), 167-225.
• Saleh, M.F. ve Hilton, J.M. (2010). A comparison of the paternfal involvement of low- income fathers in four developmental stages: Adolescence, young adult, adult, and midlife. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 19, 47-55.
• Sary, M. P. ve Turnip, S.S. (2015).Attitude difference between fathers and motherstoward fathers ınvolvement in childrearing activities among couples with 0-12 months old babies. Community Based Study in A Primary Health Care Setting. Procedia Social And Behavioral Sciences, 190, 92-96.
• Sasaki, T., Hazen, N.L. ve Swann, W.B. (2010). The supermom trap: Do involved dads erode moms’self-competence?. Personal Relationships, 17, 71-79.
• Scarzello, D., Arace, A. ve Prino, L.E. (2016). Parental practices of Italian mothers and fathers during early infancy: The role of knowledge about parenting and child development. Infant Behavior and Development, 44, 133-143.
• Sımsıkı, H. (2011). Baba katılımının ebeveyn tutumu, bağlanma stili ve çift uyumu açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Sımsıkı, H. ve Şendil, G. (2014). Baba katılım ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (49), 104-123. http://dx.doi.org/10.17755/esosder.23977.
• Şahin, H. ve Demiriz, S. (2014). Beş altı yaşında çocuğu olan babaların, babalık rolünü algılamaları ile aile katılım çalışmalarını gerçekleştirmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (181), 273-294 .
• Tamis-LeMonda, C.S., Baumwell, L. ve Cabrera, N.J. (2012). Fathers’ role in children’s language development. Handbook of father involvement: Multidisiplinary pers- pectives. New York: Routledge.
• Taşkın, N. (2011). Çocukların gelişiminde katkıları unutulanlar: babalar. Eğitim Bir Sen Dergisi, 20, 43-47
• Telli, A. ve Özkan, H. (2016). 3-6 yaş grubu çocuğu olan babaların babalık rolü algısı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 6 (2),127-134. Klinik Araştırma doi:10.5222/buchd.2016.127
• Tezel Şahin, F. ve Özyürek, A. (2010). Anne baba eğitimi ve okul öncesinde aile katılımı. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Tichenor, V., Quillan J., Greil, A.L., Contreras, R. ve Shreffler, K.M. (2011). The importance of fatherhood u.s. married and cohabiting men. Fathering, 9 (3), 232-251.
• Tutkun, C. ve Tezel Şahin, F. (2016). Anne, baba ve çocukların doğal gözlemleri: Bir kitapçı ortamında anne çocuk mu? Baba çocuk mu?. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (5), 2293.
• Türkoğlu, D., veAkduman, G.G.(2016). Okul öncesi dönemçocuğu olan babaların babalık rolü algısı ile çocuklarının sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (03), 224-241.
• Uzun, P. M. (2019). Babalık rol algısının baba katılımı üzerindeki etkisinde eş desteğinin aracılık rolünün incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Wayne, C., Downer, J.T., Campos, R. ve Harris, R.D. (2013). Father involvement during early childhood and its association with children's early learning: A Meta- Analysis. Early Education & Development, 24 (6), 898-922,01.
• Yağan Güder, S. ve Güler Yıldız, T. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (2), 424-446.
• Yavuzer, H. (2009). Ana-baba ve çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldız, Ö. (2010). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların babalık rolü algıları ile empatik eğilimlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Yuvacı, M. (2019). Baba katılımı ve okul öncesi dönem çocuklarının sosyal yetkinlik ve davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karabük: Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal of Humanities, 3 (2), 297-328.