MÜSLÜMAN DÜŞÜNCESİNDE MUSİBET-RAHMET İLİŞKİSİ

Yıl 2016, Sayı: 66, 129 - 142, 28.04.2016

Ali Yıldız Musahan

Öz

Musibet, insana isabet eden hastalık, bela, sıkıntı gibi elem ve keder verici hâdiseler için kullanılır. İnsanın başına, kendi fiilinin neticesi olarak bir musibet geldiği gibi, insanın isteği dışında dış faktörlerin etkisiyle de musibet gelebilmekte, Kur'an'da Allah'ın insanları imtihan etmek için musibet verebileceğine işaret edilmektedir. İmtihan maksadıyla gelen musibetlerin çözümünde ölçüler yine Kur'an'da sabır mefhumuyla anlatılmaktadır. Musibete maruz kalan insan ise, acizliğinin, güçsüzlüğünün, zayıflığının farkına varmakta, musibetten ibret alıp hatasını düzeltmektedir. Musibetin mümine verilmesindeki amaç, onların samimiyetini ölçmek, derecesini tayin etmek iken; gayr-i müslime verilmesi ise taptıklarının bâtıl olduğunu hatırlatıp gerçek yaratıcıya yönelmesini sağlamaktır. Mümin her musibetin rahmet olarak döneceğine inanır. Nitekim âyet ve hadislerde insanoğlunun ömrü boyunca üstesinden gelmek için uğraştığı, yorulduğu ve yıprandığı musibetlerin, zorlukların bedelinin bir rahmete ve merhamete vesile olacağı öngörülmektedir. İnsanların maruz kaldığı zulme, adaletsizliğe karşı kendi canını feda ederek şehit olmak, hak yolunda mücadele etmek için zorluk ve musibetlere göğüs germek ancak musibet-rahmet çerçevesinde anlam kazanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Musîbet, Rahmet, İmtihan, Zorluk, Sabır, Mükâfat.

Kaynakça

• Aliyyu'l-Kari, Şerhu'l Fıkhu'l-Ekber Li Ebi Hanife, Daru'n-Nefais, 2. Baskı, Şam, 2009.
• Arpaguş, Hatice K., "Allah-İnsan İlişkisinde Rahmet ve Gazab", Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İstanbul, 2005, S. 29, s.41-62.
• Aydın, Ferit, İslam'da İnanç Sistemi, İstanbul: Kahraman Yayınları, 1955.
• Çağrıcı, Mustafa, "Musîbet" maddesi, İslam Ansiklopedisi, T.D.V. Yayınları, 2006, C. 31, s. 255-256.
• el-Cevherî, İsmail b. Hammad, es-Sıhah tacü’l-luga ve sıhahi’l-Arabiyye, thk. Ahmet Abdulgafur Attar, Beyrut: Dârü'l-İlm li'l-Melayin, 1990
• el-Cevziyye, İbn Kayyim, Kaza ve Kader, çev. Murat Karaçizmeli, İstanbul: Karınca Yayınları, 2009.
• el-İsfahanî, Râgip, "N-F-S" maddesi, Müfredâtü Elfâzı'l-Kur'ân, thk. Adnan-Safvan Dâvudî, 1. Baskı, Beyrut: Daru'l-Kalem Yayınları, 1992.
• el-Kazvînî, İmam Ebu'l-Kâsım, Şuabu'l-İman Muhtasarı, İstanbul: Polen Yayınları, 2005.
• Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Rağbet Yayınları, 1998.
• Gölcük Şerafettin ve Toprak Süleyman, Kelâm, Konya: Tekin Kitabevi Yayınları, 1998.
• Hûri, Said eş-Şartûnî, Akrabu’l-Mevârid fî Fusahi’l-Arabiyyeti ve’s-Sevâid, Beyrut, 1989.
• İbn Manzur, Ebi'l-Fadl Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem, Lisânu'l-Arab, Beyrut: Daru's-Sadr matbaası, 1994.
• İbn Teymiyye, El-Kazâü ve'l-Kader, thk. Ahmet Abdurrahim-Sayyid Jumayli, Beyrut: Daru'l-Kutubi'l-Arabi, 2008
• İmam Gazâli, İhya-u Ulûm'id-Dîn, trc. Ali Arslan, İstanbul: Merve Yayınları, 2014.
• İmam Gazâlî, Kimyâ-yı Saadet, çev. Ali Arslan, İstanbul: Merve Yayınları, 2014.
• Kâdı Abdulcebbar, b.Ahmed, Şerhu Usulu'l-Hamse, thk. Abdulkerim Osman, Kahire, 1996.
• Kâdı Abdulcebbar, el-Muhtasar fî Usulu'd-Dîn (Resailu'l-Adl ve't-Tevhid), thk. M.Umara, Kahire, 1971.
• Kara, Necati, "Kur'an ve Sünnette Bela-Musibet", EKEV Akademi Dergisi, Kasım, 1998, C.I, S.3, s. 33-58.
• Karagöz, İsmail, Kur'ân'a Göre Musîbetler Açısından İnsan ve Toplum, 2. Baskı, İstanbul: Çelik Yayınları, 1996.
• Kasapoğlu, Abdurrahman, Kur'an'da İman Psikolojisi, İstanbul: Yalnızkurt Yayınları, 1997.
• el-Kurtubî, Ebî Abdullah, Câmiu'l-Ahkâmi'l-Kur'ân, 20 Cilt, Daru'l-Fikr, trs., y.y.
• Küçük, Raşit, "İslam Kültüründe Sevgi İçin Kullanılan Kavramlar (Muhabbet, Meveddet, Rahmet ve Merhamet)", İslam Ahlâkı ve Sevgi sempozyumu tebliği, Ankara: TDV Yayınları, 2007, s. 73-90
• el-Mâturidi, Ebu Mansur, Kitâbu't-Tevhid, thk. Muhammed Aruçi, Ankara: T.D.V. Yayınları, 2003
• el-Mâturidi, Ebu Mansur, Te'vilâtu'l-Kur'ân, thk. Ahmed Vanlıoğlu, 17 Cilt, İstanbul: Daru'l-Mizan Yayınları, 2005.
• Merdin, Kemalettin, Kur'an-ı Kerim'de Rahmet Unsurları, (Basılmamış yüksek lisans tezi), Çanakkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Mert, Muhit, Kelam Tarihinin Problemleri, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012.
• en-Nevevî, Muhyiddin, Riyâzu's-Sâlihin, çev. M.Emin Özafşar-Bünyamin Erul, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Nuru'l-Arabî, Muhammed, Nesefi Akaidi Şerhi, haz. Mehmet Serhan Tayşi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1993.
• Özarslan, Selim, "Doğal Afetlere/Musibetlere Yönelik Düşünceler", IV. Din Şurası Tebliğ metni, Ankara, 2009, s. 469-480.
• er-Râzi, Fahreddin, Mefatihul·Gayb, İstanbul: Şirket-i Sahafiye-i Osmaniye, 1307.
• es-Suyutî, Celalüddin Addurrahman b. Ebî Bekr, el-Câmîu’s-Sağır fi Ehâdisi’l-Beşîri’n- Nezir, Kahire, 1982.
• et-Taberî, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b. Cerîr, Câmiü’l-beyân an te’vili Âyi’l- Kur’ân-Tefsirü’t-Taberi, thk. Ahmad Abdurrazik Bekrî vd., 4.Baskı, 10 Cilt, Kâhire: Dâru's-Salâm, 2009.
• Topaloğlu, Bekir, Kelam ilmi, İstanbul, 1985.
• ez-Zamahşeri, Muhammed b. Ömer, Tefsiru'l-Keşşaf an Hakaiki Gavamidi't-Tenzîli ve Uyunu'l-Evâkîli fî Vucuhi't-Te'vil, thk. Abdurazzak el-Mahdi, Beyrut: Daru't- Turasi'l-Arabî, 1997.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56 deee9c993488.51703762 kaynağından 10 Mart 2016 tarihinde alınmıştır.