ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINAV KAYGILARI İLE KARAR VERME STİLLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 66, 317 - 332, 28.04.2016

Gürbüz Ocak Ramazan Yurtseven

Öz

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin sınav kaygıları ve karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiş genel tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Çalışma grubu, 2013-2014 Eğitim Öğretim yılında, ortaokul 7. ve 8. sınıfa devam eden 223 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler, Ergen Karar Verme Ölçeği: EKVÖ (Çolakkadıoğlu, 2003) ve Sınav Kaygısı Envanteri: SKE (Öner, 1990) kullanılarak toplanmıştır. Bu ölçeklerin güvenirliğine yönelik yapılan analizler sonucunda toplam Cronbach Alfa (ά) değerleri sırasıyla .84 ve .70 olarak bulunmuştur. Bulgulara göre; ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygıları düzeyleri ile karar verme stilleri arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin sınav kaygısı düzeyleri ile karar verme stillerinden İhtiyatlı-Seçicilik alt boyutu arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken; Öz saygı, Panik, Umursamazlık, Sorumluluktan kaçma” alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin karar verme stillerinin, hem sınav kaygısı ve cinsiyetin ortak etkisine göre, hem de sınav kaygısı ve sınıf düzeyinin ortak etkisine göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karar Verme, Karar Verme Stilleri, Sınav Kaygısı, Başarı, Ortaokul Öğrencileri.

Kaynakça

• Avşaroğlu, S. ve Üre, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başa çıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 85–100.
• Bacanlı, F. ve Sürücü, M. (2006). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygıları ve karar verme stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 45, 7-35.
• Bağlıkol, Y. (2010). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin kendine saygı ile karar verme stratejileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (1990). Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi. Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve karar verme stillerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Çivitci, A. (2005). Akılcı duygusal eğitimin ilköğretim öğrencilerinin mantıkdışı inanç, sürekli kaygı ve mantıklı karar verme düzeylerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6, 59-80.
• Çolakkadıoğlu, O. ve Güçray, S. (2007). Ergenlerde karar verme ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(26), 61-71.
• Çolakkkadıoğlu, O. (2012). Ergenlerde karar verme ölçeğinin ortaöğretim öğrencileri için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 387-403.
• Deniz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı, karar verme stilleri ve problem çözme yöntemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları Dergisi. 4 (15), 25-35.
• Dereli, E. ve Acat, M. B. (2011). Okulöncesi öğretmenliği bölümü öğrencilerinin karar verme stratejileri ile sınav kaygıları arasındaki ilişki. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 77-87.
• Dündar, S., Yapıcı, Ş. ve Topçu, B. (2008). Üniversite öğrencilerinin bazı kişilik özelliklerine göre sınav kaygısının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 171-186.
• Güçray, S. (1998). Bazı kişisel değişkenler, algılanan sosyal destek ve atılganlığın karar verme stilleri ile ilişkisi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(9), 7-16.
• Güçray, S. S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz-saygı ve problem çözme becerileri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (8), 106- 121.
• Hancock, D. R. (2001). Effects of test anxiety and evaluative threat on students' achievement and motivation. The Journal of Educational Research, 94(5), 284-290. Hartley, C. A. ve Phelps, E. A. (2012). Anxiety and decision-making. Biological Psychiatry, 72, 113-118.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaşık, D. Z. (2009). Ergenlerde karar verme stilleri ve algılanan sosyal destek düzeylerinin sosyal yetkinlik beklentisi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi.
• Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
• Koçkar, A. İ., Kılıç, B. G., ve Şener, Ş. (2002). İlköğretim öğrencilerinde sınav kaygısı ve akademik başarı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2, 100- 105.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Çokluk, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Öncül, B. (2013). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Öner, N. (1990). Sınav kaygısı envanteri el kitabı, (Yayını No:1). İstanbul: Yükseköğretimde Rehberliği Yayma Vakfı (YÖRET).
• Sinangil, H. K. (1993). Yönetici adaylarında karar verme ile kaygı ilişkileri. VII. Ulusal Psikoloji Bilimsel Çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği, 171-177.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekin, H. (1996). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.
• Tunç, A. (2011). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin karar vermede özsaygı ve karar verme stilleri ile algılanan ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi.
• Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2011). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (3. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.