ELMALILI M. HAMDİ YAZIR’IN TEFSİRDE İSRÂİLİYAT RİVAYETLERİNE YAKLAŞIMI

Yıl 2016, Sayı: 65, 295 - 311, 25.02.2016

Hüseyin Akyüzoğlu

Öz

Bu makale çağdaş Kur’an okumalarının çok tartışılan bir alanı kabul edilen İsrâiliyat rivayetlerini ele almaktadır. Söz konusu rivayetlerin, Osmanlı bakiyesi ve ilk dönem Cumhuriyet âlimlerimizden sayılan Elmalılı Hamdi Yazır’ın tefsirinde nasıl ele alındığı tahlil edilmektedir. Yazır, pek çok çağdaş müfessirin aksine bu rivayetleri genel bir bakış açısıyla yok saymamaktadır. Ayrıca müfessirimiz çoğu klasik müfessirde olduğu gibi sorgusuz sualsiz her türlü rivayeti de kabul etmemektedir. Kısaca müfessirimizin bu konuda orta yolu takip ettiği görülmektedir. Makalede bu tutumun arka planıyla ilgili de değerlendirmeler de yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İsrâiliyat, Kur’an, Tefsir, Modernizm, Yazır.

Kaynakça

• Albayrak, İsmail, “Re-evaluating the Notion of Isrâîliyyât’’, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir, 2001, 13-14, s. 69-98.
• Albayrak, İsmail, Klasik Modernizmde Kur’ân’a Yaklaşımlar, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2004.
• Avan, Canan Zerenay, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’ın Tefsirinde İsrâîliyât, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2004.
• Aydemir, Abdullah, Tefsirde İsrailiyyat, İstanbul: Beyan Yayınları, trs.
• el-Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, İstanbul: el-Mektebetü’lİslâmiyye, trs., C.I-VIII.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, 9. Baskı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
• Darimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman, Sünenü’d-Darimî, Kahire: Dâru’l- Mehâsin, 1386/1966.
• Ebu Reyye, ‘Ka’bu’l-Ahbar, Huve es-Sahyuniyyu’l-Evvel’, er-Risâle, XIV/665 (1946), s. 360-363.
• Ebu Reyye, Edvâ’ ale’s-Sünneti’l-Muhammediyye, Kahire: trs.
• Hatiboğlu, İbrahim, ‘İsrâiliyat’, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: 2001, C. 23, s. 195-199.
• Hıdır, Özcan, Yahudi Kültürü ve Hadisler, İstanbul: İnsan Yayınları, 2010.
• İbn Mâce, el-Hâfiz Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd, Sünenü İbn Mâce, (Mevsûatü’l- Kütübi’s-Sitteti ve Şurûhuha içinde C.17-18.), İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
• İslamoğlu, Mustafa, Cuma Hutbesi, https://www.youtube.com/watch?v=0evzMwLN558 adresinden alınmıştır. Erişim tarihi: 01 Ekim 2015.
• Kaya, Mesut, Tefsirlerde İsrailiyata Yaklaşım ve Kitab-ı Mukaddes Bilgilerinin Kullanımı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2013.
• Koç, Mehmet Akif, Tefsirde Bir Kaynak İncelemesi, Ankara: Kitabiyat, 2005.
• Na’nâ’a, Remzi, el-İsrâiliyyat ve Eseruha fî Kutubi’t-Tefsîr, Beyrût-Şam: Dâru’l-Kalem- Dâru’l-Diye, 1970.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevra, Sünenü’t-Tirmizî el-Câmiu’s-Sahîh, Thk. Halîl Me’mûn Şîhâ, Beyrût-Lübnân: Da’ru’l-Ma’rife, 1423/2002.
• Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul: Eser Neşriyat, 1971.
• ez-Zehebî, Ebu Abdillah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Mîzânu’l-İ’tidâl fî Nakdi’r-Ricâl, Mısır: 1382/1963.