DİYARBAKIR’DAKİ KAMU OKULLARININ YÖNETİM SORUNLARI

Yıl 2016, Sayı: 65, 433 - 450, 25.02.2016

Rasim Tösten Bünyamin Han H. Fazlı Ergül

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, Diyarbakır’daki kamu okullarının yönetim sorunlarını belirlemektir. Temel amaç kapsamında öğrencilerden, öğretmenlerden, yöneticilerden, okul ikliminden, okul binalarından, eğitim programlarından, denetim/ denetçilerden ve velilerden kaynaklanan problemlerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırma betimsel tarama modelinde nicel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu Diyarbakır il ve ilçe merkezlerinde (17 merkez) görev yapan 307 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Yönetim ve Yönetici Sorunları” anketi düzenlemeler yapılarak kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri esas alınmıştır. Yönetim sorunlarının her bir boyutu için “en önemli üç sorun” ve “en önemsiz üç sorun” şeklinde sınıflandırmalara gidilerek aritmetik ortalamaları en yüksek ve en düşük maddeler tablolarla ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda; öğrencilerin televizyondaki olumsuz karakterleri benimsemeleri, öğretmenlerin kendilerini geliştirmede isteksiz olmaları, okul yöneticilerinin okul çevresiyle iyi iletişim kuramamaları, öğretmenlerin öğrencilere karşı laubali davranmaları, okulun sıcak havalarda aşırı sıcak olması, okul binasının aydınlatma, havalandırma, merdiven boşlukları, koridor genişlikleri vb özelliklerinin yetersiz olması, eğitim programında sosyal beceriyi geliştiren derslerin yetersiz olması, öğretmenlerin müfettişlerden daha fazla bilgiye sahip olması ve ailelerin okula yeterli ilgi göstermemeleri gibi sorunlar öne çıkan önemli sonuçlardandır.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Sorunları, Okul Yönetimi, Kamu Okulları, Yönetici, Diyarbakır.

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2009). Yenilenen ilköğretim programının uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17. 77- 94.
• Akçamete, G., Kaner, S., Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Aslanargun, E., Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar. University of Gaziantep Journal of Social Sciences. 11(2). 349-368.
• Avcı, M. (2006). Ergenlikte toplumsal uyum sorunları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 39-64.
• Aydın, A (2000). Zorunlu temel eğitim uygulaması ve çözüm bekleyen sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2000/ sayı: 8, 98 - 103
• Aydın, B. (2004). Disiplin sorunları ve çözüm yöntemleri konusunda öğretmenlerin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 39 (39), 326-337.
• Aykaç. N. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim-öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22(22). 46-73.
• Babaoğlan, E. (2007). İlköğretim okulu yöneticilerinde tükenmişliğin bazı değişkenlere göre araştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 14: 55–67.
• Bıldır, C. (1995). İlköğretim okullarının amacına ulaşma derecesi: Çanakkale ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: TODAİE Yayını.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar. Ankara: Pegem Press.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı), Ankara: Pegem Akademi
• Çakır, M. (2010). Sosyal bilişsel öğrenme kuramı. (Ed. Kaya, A.) Eğitim psikolojisi. (5. Baskı), Ankara: Pegem Akademi
• Çalık, T., Türker, K. U. R. T., Çalık, C. (2011). Güvenli okulun oluşturulmasında okul iklimi: kavramsal bir çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 73-84.
• Çam, M. O. (1992). Tükenmişlik envanterinin incelenmesi. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 22-25 Eylül, Ankara
• Çankaya, İ., Arabacı, İ. B. (2010). Algılanan okul güvenliğinin öğretmen adaylarının öfke düzeylerine etkisi. İlköğretim Online, 9 (3), 875-883
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim Online, 2(2).
• Demir, M. K. ve Arı, E. (2013). Öğretmen sorunları-Çanakkale İli örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1). 107-126.
• Demirtaş, A. (2007). Ortaöğretim okullarında görevli yöneticilerin şiddet konusundaki bilgi ve becerilerine ilişkin mevcut durum analizi. MEB, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Araştırması, Kaynak Kitaplar Serisi, Ankara.
• Dilsiz, B. (2006). Konya ilindeki ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin bölgelere göre değerlendirilmesinin çok değişkenli istatistiksel analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Doğan, S. (2011). Okul tahripçiliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Yıl: 4, Sayı: 7, Aralık 2011, s. 52-68.
• Erdoğan, Ç., Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(3), 399-431.
• Ergin, C. (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin Uyarlanması. 7. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları.
• Ergül, H. F., Saygın, S., Tösten, R. (2013). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Dicle Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 5,10.
• Ersoy, S (2006). İlköğretim okullarında yönetici ve öğretmenler arasındaki iletişim sorunları (Van İli örneği).Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Fraenkel, R. M., Wallen, N. E.(2006). How to design and evaluate research in Education. (6. baskı). New York: Mc Graw-Hill International Edition.
• Genç, S. Z. (2005). İlköğretim 1. kademedeki okul aile işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 3(2).
• Gök, H., Gürol, M. (2002). Zaman ve ergonomik açıdan ilköğretim okul binalarının kullanım durumu (Elazığ İli örneği) Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2). Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 204-209.
• Güçlü, N., Türkoğlu H. (2003). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin öğrenen organizasyona ilişkin algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Cilt 1, Sayı 2 (2003.)
• Gümüşeli, A. İ. (2001) Çağdaş okul müdürünün liderlik alanları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. Sayı: 28 s. 531-548.
• Güven, M. (2009). Milli Eğitim Bakanlığı müfettişlerinin okul rehberlik hizmetleri ve denetimiyle ilgili görüşleri. Journal of International Social Research, 2(9).
• Kapusuzoğlu, Ş. (2004). Okula dayalı yönetimde denetim sisteminin işlevselliği ve katkısının değerlendirilmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, İ. (2009). Sosyal öğrenme kuramı. (Ed. Yeşilyaprak B.) Eğitim psikolojisi gelişim öğrenme öğretim. (5. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Korkmaz, M. (2005). Okul yöneticilerinin yetiştirilmesi: sorunlar- çözümler ve öneriler. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), s. 237-252.
• Maraşlı, M. (2003). Lise öğretmenlerinin bazı özelliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre tükenmişlik düzeyleri. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MEB (2015). Milli Eğitim Bakanlığı). http://www.meb.gov.tr/ ucretsiz-takviye- kurslarin- ayrintilari-belli-oldu/haber/9172/tr E.T: 01.09.2015.
• Memduhoğlu, H. B., Kuşci, E. (2012). Yönetici ve öğretmenlerin algılarına göre ilköğretim okullarında örgütsel öğrenme. İlköğretim Online, 11(3).
• Oral, B., Tösten, R. (2012) Medya ve şiddet (televizyon dizileri, haberler ve internet). Tüm Yönleriyle Şiddet Çalıştayı, (20-21 Nisan) Dicle Üniversitesi, Diyarbakır
• Örmen, U. (1993). Tükenmişlik duygusu ve yöneticiler üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özan M. B., K. Kaya (2009). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin kendilerini yenileme ve kariyer basamaklarında yükselme sistemi ile ilgili görüşleri Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), s. 97- 112.
• Özer, N. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okul güvenliğine ilişkin algıları.
• Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özyurt, B. E. (2010). Gelişim konularına genel bakış. (Ed. Kaya, A.) Eğitim psikolojisi.
• -------------------------(5. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Sağlam Ç. A. (2008). Okul örgütü ve yönetimi. Memduhoğlu H. B. ve Yılmaz K. (Ed.) Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.-
• Schlechty, P. C. (2005). Okulu yeniden kurmak. (Çev.) Özden, Y. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim. Geliş. (15. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Şimşek, H. ve Tanaydın, D. (2002). İlköğretimde veli katılımı: öğretmen- veli- psikolojik danışman üçgeni. İlköğretim Online, 1(1).
• Şimşek, N. (1991). Ortaöğretimde okul binalarının kullanım etkinliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Taşdan M., Bulut K., Tösten R., Karakaya V. (2010). İlköğretim okullarında yönetim ve yönetici sorunları (Kars İli Örneği). Proje kodu: BAP EF-32 Kafkas Üniversitesi, Kars. Taşdan M., Tösten R., Bulut K., Karakaya V. (2013). İlköğretim okullarında yönetim ve yönetici sorunları (Kars İli Örneği). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi (EBULİNE), c.12, s. 24.
• Taylan, H. H. (2011). Televizyonla yetişmek televizyon şiddetinin etkileri üzerine bir araştırma. Konya: Çizgi yayınevi.
• Terzi, Ç. (2011). Türk eğitim sisteminde okulların örgüt ve yönetim yapısı ile yapılandırmacı eğitim yaklaşımı arasındaki ilişkinin çözümlenmesi. Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 1(1).
• Teyfur, M. (2000). İlköğretim okulları ve yönetici yetiştirme sorunu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı 7. 168-177.
• Torun, A. (1995). Stres ve Tükenmişlik (Ed. Suna Tevruz) Endüstri ve örgüt psikolojisi. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Tösten, R. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Tuğrul, B., Çelik, E. (2002). Normal gelişim gösteren çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Journal of Qafqaz University, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 11.
• Uysal, M. (2006). Medya ve şiddet. Toplumsal bir sorun olarak şiddet sempozyumu. 20 Mayıs 2006, Eğitim-sen, Ankara.
• Yazıcı, H. (2005). Sosyal öğrenme kuramı. (Ed. Ersanlı, E., Uzman, E.) Gelişim ve öğrenme. İstanbul: Lisans Yay.
• Yıldız, N. (2008). Neoliberal küreselleşme ve eğitim. DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 11, 13-32.