YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ULAM TEMELLİ SÖZCÜK ÖĞRETİMİNİN BAŞARIYA ETKİSİ

Yıl 2016, Sayı: 65, 559 - 576, 25.02.2016

Talat Aytan Ahmet Başal

Öz

Kelime dağarcığının geniş olması yabancı dil öğreniminde hedef dile hâkimiyet açısından önemlidir. Yabancı dilde kelime öğretiminde farklı yöntem ve teknikler kullanılmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde son zamanlarda bilimsel araştırmalar yoğunlaşmasına rağmen, bu alanda hâlâ ciddi eksiklikler bulunmaktadır. Bu eksikliklerden biri kelime öğretimi üzerine yapılan ampirik çalışmaların azlığıdır. 2014-2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul’daki bir Türkçe öğretim merkezinde A1 düzeyinde öğrenim görmekte olan 39 öğrenci üzerinde beş hafta boyunca yürütülen bu çalışmada, ulam temelli sözcük öğretimi uygulamalarının başarıya etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Öntest-sonteste dayalı kontrol gruplu araştırma desenin benimsendiği çalışmada, araştırmacılar tarafından geliştirilen kelime testi uygun örneklem yoluyla belirlenmiş deney (n=18) ve kontrol (n=21) grubundaki öğrencilere öntest ve sontest olarak uygulanmıştır. Son test sonuçlarının deney grubundaki katılımcıların lehine anlamlı bir fark göstermesi, ulam temelli kelime öğretiminin klasik yöntemlere oranla daha başarılı olduğunu göstermektedir. Çalışmada ayrıca yabancılara Türkçe öğretiminde ulam temelli kelime öğretimine dair önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sözcük Bilgisi, Sözcük Öğretimi, Yabancılara Türkçe Öğretimi, Ulam, Ulam Temelli Kelime Öğretimi.

Kaynakça

• Akkaya, A. (2013). Yabancılara Türkçe öğretimi kapsamında Fıkralar: Nasreddin hoca fıkraları. Milli Folklor, 25(100), 171-181.
• Atay, M. S. (2007). İngilizce dersinde oyunlarla kelime öğretiminin okuduğunu anlamaya etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslan, M., Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde görsel ve işitsel araçların etkin kullanımı. Dil Dergisi, 147, 63-86. http://dx.doi.org/10.1501/Dilder_ 0000000126.
• Arslan, M., Gürdal, A. ( 2012). Yabancılara görsel ve işitsel araçlarla Türkçe kelime öğretim yöntemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 255-270.
• Apaydın, D. (2007). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir yöntem Denemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara: Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bilkan, N. (2006). Türkçe öğretiminde çoklu zekâ uygulamaları, İzmir: Dilset ve Zambak Yayınları.
• Bircan, P. (2010). Lexical approach in teaching vocabulary to young language learners. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bozdoğan, M. (2013). The role of using vocational texts in vocabulary teaching. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bozdoğan, S. C. (2013). Teaching vocabulary in cultural context to efl students through multimedia. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin: Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyükikiz, K. K., Hasırcı, O. S. (2013). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 145-155.
• Çeçen, M. A. ( 2002). İlköğretim öğrencilerinde kelime hazinesinin geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Demircioğlu, Ş. (2008). Teaching english vocabulary to young learners via drama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demirel, M. V. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlere kelime öğretiminde farklı kelime gruplarının kullanımının etkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4) , 286-299.
• Dervişoğulları, N. (2008). Yabancı dil olarak Türkçe öğretilen sınıflarda oyunlarla sözcük öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Dinçer, E. (2014). The effects of media and technology- enhanced vocabulary teaching ın a foreign language classroom. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Doğan A. F. (2009). Use of vıdeo in teaching vocabulary to intermediate students. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, Y. (2014). Yabancılara Türkçe kelime öğretiminde market broşürlerinden yararlanma. Journal of Language and Linguistic Studies, 10(1), 89-98
• Duisem B. (2014). The use of english songs on youtube to teach vocabulary to young learners. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ergül, Y. (2014). The effectiveness of using corpus-based materials in vocabulary teaching. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erten, I. H., Tekin, M. (2008). Effects on vocabulary acquisition of presenting new words in semantic sets versus semantically unrelated sets. System, 36(3), 407-422. http://dx.doi.org/10.1016/j.system.2008.02.005
• Finkbeiner, M., Nicol, J. (2003). Semantic category effects in second language word learning. Applied Psycholinguistics, 24, 369-383. http://dx.doi.org/10.1017/ S0142716403000195
• Gedikoğlu, G. (2009). Using authentic newspaper texts in teaching intermediate vocabulary. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güçlü Kale, N. ( 2010). Using authentic video in teaching vocabulary in turkish secondary level Efl classrooms. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gülcü, İ. (2015). Yabancı dil olarak mobil destekli Türkçe öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale: Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güleç, E. (2012). Using story telling supported by nlp techniques in the teaching of vocabulary to young learners. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gülseven, Ü. (2014). Yabancılara Türkçe öğretiminde filmlerin önemi ve kullanımı. 3rd International Conference On Language And Literature “Turkish in Europa”. Tirana/Albania, Proceedings Book, 404.
• Gülsoy, H (2013). Teaching vocabulary to sıxth graders through games. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin: Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gülten, D. (2012). Evaluating the effıciency of nlp applications for the teaching of English vocabulary of young learners: adaptıng songs. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güneş, F. (2013). Dil bilgisi öğretiminde yeni yaklaşımlar. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi 2(7), 71-92.
• Güney, N., Aytan, T. (2014). Aktif kelime hazinesini geliştirmeye yönelik bir etkinlik önerisi: Tabu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 617-628. http://dx.doi. org/10.16992/asos.326.
• Gürsoy, A., Arslan, M. (2011). Eğitsel oyunlar ve etkinliklerle yabancılara Türkçe öğretim yöntemi. 1st International Conference on Foreign Language Teaching and Applied Linguistic. S. 5-7, p.177-185.
• Harmankaya, R. (2009). Halk hikâyelerini kelime öğretimi için kullanmak. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hiebert, E. H., Kamil, M. L. (2005). Teaching and learning vocabulary: Bringing research to practice. Mahwah, N. J: L. Erlbaum Associates.
• Hazar, E. (2007). İngilizce derslerinde resimlerle kelime öğretiminin başarıya etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ilgar, M. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde e-öğrenim yoluyla kelime öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İnal, H. (2010). Story-based vocabulary teachıng to advanced learners. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İşcan, A. (2011). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Electronic Turkish Studies, 6(3), 939-948.
• Kara, M. (2010). Oyunlarla yabancılara Türkçe öğretimi. TÜBAR-XXVII,407-421. Karakoç, E. (2012). Using nursery rhymes in teaching vocabulary to young Efl learners. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Seçkin Yayıncılık Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Maden, S., Dincel, Ö.(2015). İnformal öğrenme yaklaşımının yabancı dil olarak Türkçe sözcük öğretimine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 206,30-51.
• Melanlıoğlu, D., Tayşi, E. K., Özdemir, B. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde karikatür kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 241-256.
• Mirjalili, F., Jabbari, A. A., & Rezai, M. J. (2012). The effects of semantic and thematic clustering of words on Iranians vocabulary learning. American International Journal of Contemporary Research, 2, (214-221).
• Nation, P. (2000). Learning vocabulary in lexical sets: Dangers and guidelines. TESOL Journal, 9 (2), 6-10.
• Özbay, M., Melanlıoğlu, D.(2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(1), 30-45
• Özdoğru, G. (2008). Teaching vocabulary through using audıo jokes to pre-intermediate level preparatory class students at Selcuk University. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özlü, H. G. (2009). Shall we teach vocabulary in lexical sets, thematically related set sor unrelated sets? Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Saussure, F. (2001). Genel dilbilim dersleri. İstanbul: Multilingual Yay. Schmitt, N. (2000). Vocabulary in language teaching. Cambridge: Cambridge University Press.
• Şenergüç, G. (2007). How games work on adults in teaching vocabulary. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şentürk, L., Şentürk, N. (2012). Effect of cooperative learning to teach vocabulary in turkish as a second language course. Avrasya İncelemeleri Dergisi, 1(2), 363-380.
• Thornbury, S. (2002). How to teach vocabulary. Harlow: Longman, Pearson Education. Tokaç, A. (2005). A comparison of computer-assisted vocabulary instruction and teacher- led vocabulary instruction. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uçgun, D. (2006). Yabancılara Türkçe öğretiminde sözcük dağarcığını geliştirme teknikleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, 20(20), 217-228.
• Yalçın, T. A. (2009). Teaching vocabulary through anecdotes. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldız, A. (2012). Teaching vocabulary to young efl learners through semantic-mapping technique. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldız, M. (2008). A comparative study into the effect of using short story in Efl classes on vocabulary ınstruction. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, F., & Diril, A. (2015). Filmlerle yabancılara Türkçe öğretimi: Beyaz melek film örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 223-240. http://dx.doi. org/10.16992/asos.513
• Yopp, H. K., Yopp, R. H., Bishop, A. (2009). Vocabulary instruction for academic success. Huntington Beach, CA: Shell Education.