MÜZİK KAVRAMINA İLİŞKİN ÇOCUKLARIN GÖRSELLERİNİN İNCELENMESİ: BİR GÖRSEL SUNU DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2020, Sayı: 81, 61 - 78, 27.03.2020

Ayça Avcı

Öz

Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Adıyaman ilinde, okul öncesi öğrencilerinin “müzik” denilince neleri algıladıklarının resim sanatı yoluyla tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çocukların resimleri, nitel araştırma yöntemi başlığı altında olan olgubilim deseninde kurgulanarak içerik analizi ve görsel analiz tekniklerinden yararlanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma grubu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Adıyaman ili merkezindeki Barbaros mahallesinde bulunan MEB’e bağlı Latife Hanım Anaokulunda öğrenim gören 5 yaşındaki 44 öğrenciden oluşmuştur. Öğrencilere A4 ebadında resim kâğıdı ve boya malzemesi olarak da pastel boya ve keçeli kalem verilmiştir. Öğrencilere ‘Müzik dediğinizde aklınıza ne geliyor?’ sorusu sorulmuş ve bu konu üzerine resim yapmaları istenmiştir. Ayrıca resimler tamamlanınca öğrencilerle resimleri hakkında görüşmeler yapılarak ne anlatmak istedikleri resim alanında uzman iki öğretmen tarafından sorulmuş ve metne dökülmüştür. Resimlerin analizleri sonucunda “müzik” kavramına yönelik “müzik dinleme, çalgılar ve diğer donanımlar, müzikle dans, çalgı çalma, müziğin yapıldığı mekânlar ve müzikli diğer etkinlikler” olarak altı (6) kategori tespit edilmiştir. Bu kategorilere ait olarak toplam elli kod belirlenmiştir. Ayrıca kodların tekrarlandığı sayıyı gösteren doksan bir frekans değeri belirlenmiştir. Bulgulardan elde edilen sonuca göre, çocukların resimlerinde daha çoğunlukla elektronik cihazlar ve Adıyaman yöresinde sıklıkla kullanılan “davul ve tokmak” ikilisi tespit edilmiştir. Bu da yaşanılan çevrenin çocukların müziği algılamalarında etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Müzik, Resim, Görsel, Görsel Okuma, Görsel Sunu.

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık Arnheim, R. (1969). Visual thinking. Berkeley & Los Angeles, CA: University of California Press
• Arrington, D. (2001). Home is where the art is: An art therapy approach to family therapy. Springfield, IL: Charles C. Thomas Publisher.
• Aykaç, N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde öğretmen ve öğrenme süreci algısı. Eğitim ve Bilim, 37(164), 298-315.
• Braden R.A. Hortin,J.A. (1982). Identifying the theoretical foundations of visual literacy. In Braden. R.A. , Walker, A.D. Televisionand visual literacy. Bloomington, IN: Interna-tional Visual Literacy Association. Reprintedin Journal of Visual/Verbal Languaging, 2(2) 37-42. ERIC Document Reproduction Service
• Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2007). Research methods in education. (6th ed.). Taylor & Francis e-Library, Web: http://dspace.utamu.ac.ug:8080/xmlui/ bitstream/handle/123456789/182/Research-Methods-in-Education-sixth- edition.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Çakmak, A., Darıca. N. (2012). 7-11 yaş grubu kurumda ve ailesi yanında büyüyen kız ve erkek çocuklarının anne figürü çizimlerinin duygusal gelişim açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 147-160.
• Doyumğaç, İ. (2016). Ömer Seyfettin hikâyelerinin hikâye haritası yöntemine, metin elementlerine ve çocuk edebiyatına göre incelenmesi. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 8, 211-234.
• Erişti, S.D., Kurt, A. A. (2011). Elementary school students’ perceptions of technology in their pictorial representations. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 2(1) 24-37.
• Ersoy, A., Türkkan, B. (2009). Perceptions about internet in elementary school children’s drawings. İlköğretim Online, 8 (1), 57-73.
• Einarsdottir, J., Dockett, S., Perry, B. (2009). Making meaning: Children’s perspectives expressed through drawings. Early Child Development and Care, 179, 217– 232.
• Güneş, F. (2013). Görsel okuma eğitimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-17.
• Hamama, L., Ronen, T. (2009). Children’s drawings as a self-report measurement. Child & Family Social Work. 14, 90-102.
• Janis I. L. (1949). The problem of validating content analysis. h.d. lasswell ve ark (eds), The Language of Politics: Studies in Quantitative Semantics. George Stewart. New York, pp. 55-82.
• Kırışoğlu, O. T. (2002). Sanatta eğitim, görmek öğrenmek yaratmak. (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Koca, Ş. (2019). Çocukların gözüyle müzik ve müzik etkinlikleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 845-852 Issn: 1307-9581, Doi:http://dx.doi. org/10.17719/jisr.2019.3633
• Lim, B. Y. (2004). The Magic of the brush and the power of color: Integrating theory into practice of painting in early childhood settings. Early Childhood Education Journal, 32 (2), 113-119
• Malchiodi, C. A. (2013). Çocukların resimlerini anlamak. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Oğuz Ünver, A. (2010). Bilim insanlarını algılama: İlköğretim 5. sınıf öğrencileri ile son sınıf öğretmen adaylarının karşılaştırılması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 11-28.
• Şen Beytut, D., Bolışık, B., Solak, U. & Seyfioglu, U. (2009). Çocuklarda hastaneye yatma etkilerinin projektif yöntem olan resim çizme yoluyla incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2 (3), 35-44.
• Taş, Y. Aslan, D. & Sayek, İ. (2006). Doktorluk mesleğini çocuklar resimlerine nasıl yansıtıyorlar? 7-12 yaş grubu çocuklar arasında yapılmış bir örnek. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15 (11), 184-191.
• Tutty, L. Rothery, M. M., Grinnell, R. M. (1996). Qualitative research for social workers phase, steps & tasks. USA: Allyn, & Bacon
• Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 55- 61
• Veltman, M. Browne, K. (2003). Identifying abused children using assessments and observations in the classroom: A preliminary study. Child Abuse Review, 12(5), 315-334.
• Yaşar. C. M., Aral, N. (2009). Sanat ürünü olarak çocuk resimleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 34(365), 24-31.
• Yavuzer, H. (2009). Resimleriyle çocuk. (3. Baskı). Ankara: Remzi Kitabevi.
• Weber, R., P. (1989). Basic content analysis. Sage, London.