BUGÜNÜN YETİŞKİNLERİ DÜNÜN ÇOCUKLARIYDI: YETİŞKİNLERİN ÇOCUKLUKLARINDA OYUNUN ANLAMI

Yıl 2020, Sayı: 81, 189 - 208, 27.03.2020

İdris Kara Ayperi Dikici Sığırtmaç

Öz

Bu araştırmanın amacı, yetişkinlerin çocuk oyunlarını kendi çocukluklarından hareketle nasıl algıladıklarını ve oyunu nasıl anlamlandırdıklarını saptamaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik (olgubilimi) yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Siirt ili kent veya kırsalında doğmuş ve yaşamını yine kent veya kırsalında sürdüren 60 yaş üstü 10’u kadın 10’u erkek olmak üzere 20 gönüllü katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde nitel analiz yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, yetişkinlerin oyunu zaman geçirmek, eğlenmek, öğrenmek ve iş-uğraş olarak tanımladıkları tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcılar; cinsiyet temelli oyun arkadaşı seçimleri üzerinde kültürel ve dini inanç faktörünün etkili olduğunu, erkek katılımcıların, kadın katılımcılara nazaran oyun oynamaya daha fazla zaman ayırdıklarını, erkek katılımcılar çocukluklarında dış mekân oyunlarını kadın katılımcılar ise iç mekân oyunlarını tercih ettiklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Oyunları, Oyun, Okul Öncesi, Geleneksel Çocuk Oyunları, Yetişkinlerin Oyun Algısı.

Kaynakça

• Aksoy, H. (2014). Çocuk oyunlarının işlevleri: Sarıkeçili yörük çocuk oyunları. Milli Folklor Dergisi, 26(101), 265-276.
• And, M. (2007). Oyun ve Bügü-Türk kültüründe oyun kavramı, (2.Baskı), İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Aral, N., Gürsoy, F. ve Köksal, A. (2001). Okul öncesi eğitimde oyun. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Başal, H.A. (2007). Geçmiş yıllarda Türkiye’de çocuklar tarafından oynanan çocuk oyunları, Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 243-266.
• Baykoç Dönmez, N. (1988). Okul öncesi dönemde oyun ve önemi. Okul Öncesi Eğitim Dergisi, (35), 4-6.
• Bornstein, M. H. (2007). On the significance of social relationships in the development of children’s earliest symbolic play: An ecological perspective. InA. Göncü and S. Gaskins (Eds.), Play and development: Evolutionary, sociocultural, and functional perspectives, (188-234). New York: Great Britain.
• Cengiz, S. (1998). Çocuk oyunlarının sınıflandırılması. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 38(1-2), 287-300.
• Çay, D, R. (2006). Çocuk oyun alanlarının iç mekân ve yakın çevrede oluşumu, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal B ilimler Enstitüsü.
• Demir, N. (2007). Sözlü Türk kültürünün boyutları ve işlevleri, I. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, Isparta, October 23-26 2007.
• Dönmez, N.B. (1992). Oyun kitabı, İstanbul: Esin Yayıncılık.
• Erbay, F., Saltalı, N. (2012). Altı yaş çocuklarının günlük yaşantılarında oyunun yeri ve annelerin oyun algısı, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (Kefad), 13(2), 249-264.
• Erşan, Ş. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş grubundaki çocukların oyun ve çalışma (iş) ile ilgili algılarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ertuğrul H. (2000). Ailede ve okulda çocuk eğitimi. İstanbul: Nesil Yayınları.
• Farver, J. A., Kim, Y. K., & Lee, Y. (1995). Cultural differences in korean- and anglo american preschoolers' social ınteraction and play behaviors, Child Development, 66(4), 1088-1099.
• Gaskins, S. Haight, W. & Lancy, D.F. (2007). The cultural construction of play. In A. Göncü and S. Gaskins (Eds.), Play and Development: Evolutionary, Sociocultural, and Functional Perspectives (321-365). New Jersey: Erlbaum.
• Gazezoğlu, Ö. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 6 yaş çocuklarına öz bakım becerilerinin kazandırılmasında oyun yolu ile öğretimin etkisi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Göncü, A., Jain, J., & Tuernmer, U. (2007). Children’s play as cultural interpretation. In A. Göncü and S. Gaskins (Eds.), Play and Development: Evolutionary Sociocultural, and Functional Perspectives, (278-320). New York: Great Britain.
• Jones, M. (2001). Oyun ve çocuk. (Çev. A. Çayır). İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
• Kanad, H. F. (1948). Pedagoji tarihi. I. cilt, (3.Baskı), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kandır, A., Şahin, F.T., (2011). Eğitici oyuncaklar, İstanbul: Morpa Yayınları.
• Kandır, A. (2000). Okul öncesi dönemde oyun ve oyuncaklar, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Dergisi, (4),77-80.
• Kurt, Ş.H., (2015). Farklı kültürlerde ebeveyn ve çocukların oyun algısına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Onur, B., ve Çelen N. ve Artar M. (2001). Changes in children’s games through three generations: a study in a rural setting in turkey. Dimensions of Play Conference. Sheffield/ UK, July 24-27.
• Önder A. (2000). Yaşayarak öğrenme için eğitici drama (kuramsal temellerle uygulama teknik ve örnekleri). İstanbul: Epilson Yayıncılık.
• Polat, H. (2013). Anadolu’da bir çocuk geleneği: Sözde oyuncu, EKEV Akademi Dergisi, 17(57), 329-346.
• Sel, R. (2000). Okul öncesi çocuklarına oyunlar-rondlar (1. Baskı). İstanbul: Yapa Yayıncılık.
• Senemoğlu, N. (2011). Gelişim öğrenme ve öğretim, kuramdan uygulamaya. (20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Sze Wong, W.W. (2012). A study of cultural orientation and attitudes and meaning toward play: a cross cultural ınvestigation among emerging adulthood ın the people Republic of China, Hong Kong and United States. PhD. Thesis, Available from PrQuest Dissertations and Theses dabates. (UMI No. 3528371).
• Şahin, F. T.(2006). “Oyun ve drama”, okul öncesi eğitimde drama teoriden uygulamaya. Ankara: Kök Yayınları.
• Şahin, F. T. (2003). Okul öncesi dönemde oyuncaklar ve oyun materyalleri. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Dergisi, (9),78-82.
• Tuğrul, B., Aslan, Ö.M., Ertürk, G., Altınkaynak, Ş.Ö. (2014). Anaokuluna devam eden altı yaşındaki çocuklar ile okul öncesi öğretmenlerinin oyun hakkındaki görüşlerinin incelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.15(1), 97-116.
• Tunç, A. (2001). Bir maniniz yoksa annemler size gelecek 70’li yıllarda hayatımız. (27. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yalçınkaya, T. (1996). Eğitici oyun ve oyuncak yapımı. İstanbul: Esin Yayınevi.
• Yavuzer, H. (2003). “Doğal harika bir tedavi: oyun”. Evde ve okulda mutlu çocuk yetiştirmenin temelleri. (4. Baskı). İstanbul: Çocuk ve Aile Kitapları.