Harold Pinter’in The Hothouse Tiyatro Oyununda Rasyonel ve İrrasyonel Bir Olgu Olarak Gülme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 457 - 465, 28.08.2021

Ercan Gürova

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.946403

Öz

Harold Pinter’in 1958/1980 tarihli The Hothouse tiyatro oyunu komikliğin rasyonel ve irrasyonel yaklaşımlarından yararlanarak bir gülme etkisi meydana getirir. Absürt bir tonla, bu iki perdelik oyun zaman/mekân ve karakterleriyle hiyerarşik iktidar yapılarını alaya almayı amaçlamaktadır. Esprili ve eğlenceli diyaloglarıyla oyun gülmenin sosyal ve psikolojik işlevlerini bir araya getirerek bir gülme etkisi yaratmaktadır. Bu makale Pinter’in tiyatro oyununu gülme etkisinin rasyonel ve irrasyonel kullanımından yola çıkarak yakından incelemeyi amaçlamaktadır. Henri Bergson’un rasyonel komik yaklaşımında gülme kavramı ile Freud’un irrasyonel komik yaklaşımı olan şaka kavramını kullanan bu çalışma, Pinter’ın oyununda gülme etkisinin nasıl oluşturulduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Harold, Pinter, The, Hothouse, gülme, rasyonel, irrasyonel

Laughter as a Rational and Irrational Phenomenon in Harold Pinter’s The Hothouse

Öz

Harold Pinter’s 1958/1980 play The Hothouse presents the laughter effect by making use of rational and irrational approaches of comic. In its absurdist tone, the two act play aims to mock hierarchical power structures with its setting and characters. With its witty and playful dialogues, the play creates the laughter effect by amalgamating the social and psychological functions of laughter. This article seeks to study Pinter’s play closely from the use of rational and irrational way of the laughter effect. Using the theories of Henri Bergson’s laughter concept as a rational comic approach and Freud’s joke concept as an irrational comic approach, this study shows how laughter effect is constructed in Pinter’s play.

Anahtar Kelimeler

Harold, Pinter, The, Hothouse, laughter, rational, irrational

Kaynakça

• Bakhtin, Mikhail. (2001). Karnavaldan Romana, Edebiyat Teorisinden Dil Felsefesine Seçme Yazılar. Trans. Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı.
• Batty, Mark Taylor. (2014). The Theatre of Harold Pinter. London: Bloomsbury.
• Bergson, Henri. (1913). Laughter: An Essay on the Meaning of the Comic. Trans. Cloudesley Brereton and Fred Rothwell. New York: The Macmillan Company.
• Cahn, Victor L. (1993). Gender and Power in the Plays of Harold Pinter. New York: St. Martin’s Press.
• Cebeci, Oğuz. (2017). Komik Edebi Türler. İstanbul: İthaki.
• Coştu, Feyza Ceyhan (2020). “Gülme Üzerine Bir Deneme: Bergson ve Freud.” Felsefe Dünyası Dergisi 71, 135-154. Access 14.05.2021. https://dergipark.org.tr/tr/pub/felsefedunyasi/issue/58120/731253
• Esslin, Martin. (1976). Pinter: A Study of His Plays. New York: The Norton Library.
• Freud, Sigmund. (1996). Espriler ve Bilinçdışı ile İlişkileri. İstanbul: Payel.
• Gandhi, Lingaraj. (2010). “Critiquing Power Dynamics: A Reading of Harold Pinter’s The Hothouse.” Journal for Bloomers Research. 3,1, 110-120. Access 17.05.2021. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.932.639&rep=rep1&type=pdf
• Gurewitch, Morton. (1975). Comedy: The Irrational Vision. Ithaca: Cornell University Press.
• Holland, Norman. (1982). Laughing: A Psychology of Humor. Ithaca: Cornell University Press.
• Quigley, Austin. (2009). “Pinter, Poltics and Postmodernism.” The Cambridge Companion to Harold Pinter. Ed. Peter Raby. Cambridge: Cambridge University Press. 7-26.
• Peacock, Keith. (1997). Harold Pinter and the New British Theatre. London: Greenwood Press.
• Pinter, Harold. (1991). Harold Pinter: Plays. London: Faber and Faber.
• Wong, Jane and Yeang Chui. (2013). Affirming the Absurd in Harold Pinter. New York: Palgrave Macmillan.