Rus Edebiyat Tarihinde Yazarlar Kasabası Peredelkino

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 317 - 349, 29.08.2023

Kevser Tetik

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1308460

Öz

Rus edebiyatında, genellikle eserlerin nerede yazıldığını belirtme geleneği vardır. Böylece yazarların yer değişimlerinin coğrafi konumunu takip etmek ve izlenimlerini eser üzerinden çözümlemek mümkündür. Bu konumlar arasında ilgi çekici olan ve diğerlerinden daha sık karşılaşılan bir yer bulunur. Burası, sadece haritada bir nokta değil, aynı zamanda Sovyet edebiyatının merkezi ve bir tür başkenti olan Peredelkino (Переделкино) kasabasıdır.
Yazarlar kasabası (городок писателей) olarak da adlandırılan Peredelkino, XX. yüzyıl Rus edebiyatının yaşayan bir anıtıdır. Moskova’dan yaklaşık otuz kilometre uzaklıkta olan bu yer, 1930’lu yıllarda kurulmuş olmakla birlikte bugün Yeni Moskova’nın (Новая Москва) bir parçasıdır. 1932 yılında Maksim Gorki, İosif Stalin’e Batı’daki yazarlar gibi Rus yazarların da huzurlu bir ortamda eserlerini kaleme alabilmeleri için doğa içinde bir yerleşim yeri kurulmasını teklif eder. 1933 yılında kurulan, Rus kültür tarihinin en meşhur kasabası olan Peredelkino, aralarında Boris Pasternak, Korney Çukovski, Yevgeni Yevtuşenko, Konstantin Simonov ve Bulat Okucava gibi çok sayıda yazara ev sahipliği yapar. Pasternak, Peredelkino (Переделкино, 1941) adlı şiir serisini ve Doktor Jivago (Доктор Живаго, 1957) romanını, Simonov ise kültleşmiş savaş dönemi şiiri Bekle Beni’yi (Жди меня, 1942) burada kaleme alır.
Bu çalışmada, tarih ve edebiyat ekseni içerisinde Sovyet edebiyatına yön veren yazarlar kasabasının Rus edebiyatındaki rolünü ve artık bir imge hâlini alan Peredelkino’nun sanatçıların yapıtlarındaki işlevini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, tarihsel eleştiri ve hermeneutik inceleme yöntemleri kullanılarak ve görsellerle desteklenerek XX. yüzyıl Rus edebiyatının somut bir resmi çizilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak, çok sayıda yazarı bir araya getiren Peredelkino’nun Rus edebiyatı tarihinde yazarların üretkenliğini artıran bir yer olduğu, nesir ve özellikle de şiir türündeki birçok eserde huzur veren yeşil doğasıyla ön plana çıktığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Peredelkino, Pasternak, Çukovski, Soljenitsın, Yevtuşenko, Simonov, Fadeyev, Okucava

The Town of Writers Peredelkino in the History of Russian Literature

Öz

In Russian literature, there is often a tradition to indicate where the works are written. Thus, it is possible to follow the geographical location of the authors' displacements and analyze their impressions through the work. Among these locations, there is a place that is may be more interesting and mentioned more frequently than the others. This is not just a point on the map; it is the town of Peredelkino (Переделкино), which is not only a location but also the center and a kind of capital of Soviet literature.
Peredelkino, named as the town of writers (городок писателей), was founded in the 20th century. It is a living monument of 20th century Russian literature. About thirty kilometers from Moscow, this town was founded in the 1930s, and it is today a part of New Moscow (Новая Москва). In 1932, Maxim Gorky proposed to Joseph Stalin to establish a town in nature so that the Russian writers, just like the writers in the West, could write their works in a peaceful environment. Founded in 1933, Peredelkino, the most famous town in the history of Russian culture, is home to many writers such as Boris Pasternak, Korney Chukovsky, Yevgeni Yevtushenko, Konstantin Simonov, and Bulat Okucava. It was here that Pasternak wrote the series of poems Peredelkino (Переделкино, 1941) and the novel Doctor Zhivago (Доктор Живаго, 1957), while Simonov wrote the cult wartime poem Wait For Me (Жди меня, 1942).
The aim of this study is to look into the role of the town of writers, which has shaped Soviet literature in Russian literature and to take a closer look at the image of Peredelkino within the axis of history and literature. In this context, historical criticism and hermeneutic analysis methods and a variety of visual materials are used to draw a concrete picture of the 20th century Russian literature. This study has shown that Peredelkino, which has brought together many writers, is a place that has increased the productivity of writers in the history of Russian literature, and its peaceful green nature has been depicted in many works of prose and especially poetry.

Anahtar Kelimeler

Peredelkino, Pasternak, Chukovsky, Solzhenitsyn, Yevtushenko, Simonov, Fadeyev, Okucava

Kaynakça

• Ahmadulina, Bella (1977). Metel’. Stihi. Moskva: Sovetski pisatel’.
• Ahmadulina, Bella (1997a). Bella Ahmadulina. Soçineniya. Tom 1. Stihotvoreniya 1954-1979. Perevodı iz Gruzinskoy poezii. Rasskazı. Haz.: Boris Messerer, Oleg Gruşnikov. Moskva: PAN.
• Ahmadulina, Bella (1997b). Bella Ahmadulina. Soçineniya. Tom 2. Stihotvoreniya 1890-1996. Perevodı. Vospominaniya. Haz.: Boris Messerer, Oleg Gruşnikov. Moskva: PAN.
• Arzamas (t.y.) “Daça Yevgeniya Yevtuşenko”. Erişim tarihi: 09.02.2023, https://arzamas.academy/materials/2313
• Avçenko, Vasili (2017). Fadeyev. Moskva: Molodaya gvardiya.
• Basinski, Pavel (12.05.2015). “Predsmertnoye pis’mo Fadeyeva ostayotsya zagadkoy XX veka”, Erişim tarihi: 09.02.2023, https://rg.ru/2015/05/13/fadeev.html
• Bıkov, Dmitri (2007). Boris Pasternak. Moskva: Molodaya gvardiya.
• Bol’şaya Rossiyskaya entsiklopediya (2004). “Şestidesyatniki”, Erişim tarihi: 09.02.2023, https://old.bigenc.ru/domestic_history/text/4942273
• Bulgakov, Mihail (2012). Üstat ile Margarita. Çev. Sabri Gürses. İstanbul: Everest Yayınları.
• Chukfamily (t. y.). “Perepiska K. İ. Çukovskogo i A. İ. Soljenitsına”. Erişim tarihi: 09.02.2023, https://www.chukfamily.ru/kornei/prosa/pisma/perepiska-aleksandra-solzhenicyna-s-korneem-chukovskim-1963-1969
• Çukovski, Korney (1963). Priklyuçeniya Bibigona. Moskva: Sovetskaya Rossiya.
• Çukovski, Korney (1994). Dnevniki 1930-1969. Haz. Yelena Tsezarevna Çukovskaya. Moskva: Sovremennıy pisatel’.
• Deyç, Yevgeniya (1999). “Ştrihi” “Ya jil i pel kogda-to…” Vospominaniya o poete Arsenii Tarkovskom içinde (s. 22-31). Haz. Marina Tarkovskaya, Tomsk: Vodoley.
• Diletant (2020). Moy rayon. Novo-Peredelkino. Moskva: Obrazovaniye 21 vek.
• Dvortsı i usad’bı (2013). “Muzey Bulata Okudjavı v Peredelkine”. Moskva: De Agostin, №: 125.
• Gorki, Maksim (2019). Polnoye sobraniye soçineniy. Pis’ma v dvadtsati çetıryoh tomah. Tom 21. Moskva: Nauka.
• Gosudarstvennıy literaturnıy muzey (26.04.2023). “Lektsiya “Nikolay Zabolotski v Peredelkine”” Erişim tarihi: 09.02.2023, https://goslitmuz.ru/poster/17175/
• Gribkova, Yelena (6.07.2022). “Yuri Polyakov: V Peredelkine vstretit’ klassika na doroge”, Erişim tarihi: 09.02.2023, https://vm.ru/society/979299-yurij-polyakov-v-peredelkine-vstretit-klassika-na-doroge-obychnoe-delo
• Gusarova, Tat’yana (2017). “Pro Ye. Yevtuşenko ryadom s Pasternakom i Peredelkino.” Erişim tarihi: 29.04.2023, https://stihi.ru/2017/04/04/12398.
• Gusev, Dmitri (19.02.2012). “Nesvyatoy Valentin”, Erişim tarihi: 09.02.2023, https://www.mk.ru/old/article/2002/02/18/170785-nesvyatoy-valentin.html
• Handjanbekova, Frangiz (26.01.2022). “Veliçiye serdtsa Nazıma Hikmeta”, Erişim tarihi: 09.02.2023, https://1news.az/news/20220126112122668-Velichie-serdtsa-Nazyma-KHikmeta