Kitle İletişim Araçlarında Rusça Fiillerin Leksikoloji, Morfoloji ve Sentaks Bağlamında Nicelik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 501 - 517, 29.04.2024

Hadi Bak

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1431517

Öz

Sözcük türlerinin en önemlilerinden biri olan fiiller, bütün dillerde olduğu gibi Rus dilbilgisinde de önemli bir yer tutmaktadır. Rus dilinin bir özelliği olan fiillerin bitmişlik ve bitmemişlik durumu pek çok yönden incelenmektedir. Fiillerin tamamlanmış veya tamamlanmamış olma durumu, eylemlerin tek seferli veya çok kez tekrarlandığına dair kullanımı fiillerin anlamlarının niceliksel olarak değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Rus dilinde cümle içerisinde yer alan tüm öğeler hem nicel olarak değerlendirilmekte hem de fiiller, anlam ve yapılarına göre sayılmakta ve hesaplanmaktadır. Rus dilinde fiillerin nicel olarak değerlendirilmesi, fiillerin tekil ve çoğul kullanımları, eylemin tek veya çok seferli gerçekleştirildiği ile ilgilidir. Fiillerin niceliksel olarak değerlendirilmesinin temel olarak üç şekilde gerçekleştiği söylenebilir: Tek seferli veya çok seferli gerçekleştirilen eylemin kendisi, eylemin gerçekleştirenin tekil veya çoğul şahıs olması ve eylem nesnelerinin kümesi veya niceliksel belirsizliği. Bu çalışmada, kitle iletişim araçlarında karşılaşılan eylemlerin tekilliği veya çokluğu, eylemin gerçekleştirenin tekilliği veya çokluğu, eylem nesnelerinin çokluğunu veya niceliksel kesinliğini/belirsizliğini ifade eden fiil biçimleri ele alınacaktır. Fiillerde kantitatif değerler çözümlemesi yapılırken, «belirli – belirsiz miktar» ve «belirli-belirsiz çoğulluk» gibi kavramlar ayırt edilerek değerlendirilme yapılacaktır. Çalışmanın materyalini Rus kitle iletişim araçlarında (СМИ) karşılaşılan fiiller oluşturmaktadır. Çözümleme ve çeviri yöntemi kullanılarak fiillerin kantitatif olarak değerlendirilmesi kelime bilgisi, dilbilgisi ve söz dizimi gibi dilin önemli üç aşamasında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kitle iletişim araçları, filler, kantitatif değer, tekillik, çoğulluk

Etik Beyan

Yok

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

Quantitative Evaluation of Russian Verbs in Mass Media in the Context of Lexicology, Morphology and Syntax

Öz

Verbs, one of the most important types of words, have an important place in Russian grammar, as in all languages. The perfective and imperfective state of verbs, which is a feature of the Russian language, is examined in many ways. The use of verbs as complete or incomplete and whether actions are repeated once or many times allows the meanings of verbs to be evaluated quantitatively. In the Russian language, just as all elements in the sentence are evaluated quantitatively, verbs are counted and calculated according to their meaning and structure. Quantitative evaluation of verbs in the Russian language is related to the singular and plural usage of verbs and whether the action is performed once or multiple times. It can be said that the quantitative evaluation of verbs occurs basically in three ways: The action itself, which is performed singularly or multiple times, the singularity or multiplicity of the performer of the action, and the set or quantitative uncertainty of the action objects. In this study, verb forms expressing the singularity or multiplicity of actions encountered in mass media, the singularity or multiplicity of the performer of the action, the multiplicity or quantitative certainty/uncertainty of the objects of action will be discussed. While analyzing quantitative values in verbs, concepts such as "definite - indefinite quantity" and "definite - indefinite plurality" will be distinguished and evaluated. The material of the study consists of verbs encountered in Russian mass media (СМИ). Quantitative evaluation of verbs using the analysis and translation method will be examined in three important stages of language such as vocabulary, grammar and syntax.

Anahtar Kelimeler

Mass media, verbs, quantitative value, singular, plural

Kaynakça

• Bak, H. (2022). Rus Dilinde Nicel Sayı Adları ve Mecaz Anlamları Üzerine Bir İnceleme. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 1-19. https://doi.org/10.56597/kausbed.1064670
• Bondarko, A. V. (1967). Russkiy glagol: Posobiye dlya studentov i uçiteley. Leningrad: Prozveşeniye.
• Buzina, S. V., & Krasilşikov, V. V. (2019). Osobennosti upotrebleniya glagolov i imen sushchestvitelnıh v publiçnıh vıstupleniyah V. V. Putina 2013, 2015 godov. Filologiya: nauçnıye issledovaniya, (2), 179-188.
• Brızgunova, Ye. A. (2008) Svyaz vnutrennih zakonov yazıka s normoy ustnoy i pismennoiy reçi. Yazık sredstv massovoy informatsii (red. M. N. Volodinoy) Moskva: Akademiçeskiiy proyekt; Alma Mater, 329–336.
• Çesnokova, L. D. (1983). Vırajeniye kategorii koliçestva glagolnımi formami russkovo yazıka. Voprosı yazıkoznaniya, (6), 82-90.
• Çesnokova, L. D. (1992). Kategoriya koliçestva i sposobi yiye virajeniya v sovremennom russkom yazıke. Taganrog: Taganrogskogo gos. ped. in-ta.
• Dyaçkov , V.V. & Strıgina M. O. (2020). Semantiçeskiye i sintaksiçeskiye svoystva pokazateley glagolnoy mnojestvennosti v gornomariyskom yazıke*. Acta Linguistica Petropolitana. Vol. 16.2. s. 420–452 DOI 10.30842/alp2306573716215
• Erdoğan, H. A. (2020). Kitle İletişim Araçları Fonksiyonları ve Televizyonun Görünmeyen Yüzü. Kesit Akademi Dergisi, (6(23)), 96-109. https://doi.org/DOI: 10.29228/kesit.43000
• Grekova, O. K. (2022). Integratsionnaya funktsiya russkogo glagol’nogo vida. Retardatsiya i akseleratsiya deystviya (v aspekte obucheniya russkomu yazyku kak inostrannomu). Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo pedagogicheskogo universiteta, (6 (224)), 26-33.
• Hrakovskii V.S. (1989). Semantiçeskiye tipı mnojestva situatsii i ih yestestvennaya klassifikatsiya,Red. Hrakovskii V.S. Tipologiya iterativnıh konstruktsii. Nauka: Leningrad, 5-53
• İsaçenko, A. V. (1960). Grammatiçeskii stroi russkovo yazıka v sopostavlenii so slovatskim. Morfologiya (T.II). Bratislava: Slovatskaya Akad. Nauk.
• Kuznetsov, S. A. (Ed.). (1998). Bolşoy tolkovıy slovar russkovo yazıka (1998) A-YA. Sankt-Peterburg: Norint.
• Litnevskaya, Ye. İ., & Bagryantseva, V. A. (2006). Metodika prepodavaniya russkovo yazıka v sredney şkole: Uçebnoye posobiye dlya studentov vışih uçebnıh zavedeniy. Moskva: Akademiçeskiy proyekt.
• Maslov, Y. S. (2004). Aspektologiya. Obşeye yazıkoznaniye. Izbrannıye trudı. Moskva: Yazıki slavyanskih kultur.
• Migirin, V. N. (1973). Yazık kak sistema kategoriy otobrajeniya. Kişinev: Kişinev Ştiintsa yayınları.
• Paloşi, İ. (2014). K osnovnım voprosam o kategorii sposoba glagolnogo deystviya v russkom yazıke. International Journal of Slavic Studies, 3(2), 194-208.
• Şeyhi, H. G. (2016). Statisticheskii analiz upotrebleniya glagolov reçi zayavit – zayavlyat v novstnıh tekstah elektronnıh smi. uçenıye zapiski kazanskogo universiteta seriya gumanitarnyye nauki, (158(5)), 1359-1365.
• Tülay, A. (2023). Rus Dilinde Fiilerin Görünüş Kategorisi Üzerine Konu Anlatım ve Araştırma Önerileri. Söylem Filoloji Dergisi, (8 (3)), 1127-1141.
• Ünsal, Ö. (2020). Rusçada fiillerin görünüş kategorisine özgü semantik işaretler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Dergisi, (21), 823-836,. https://doi.org/10.29000/rumelide.835795
• Vagina, N.S. vd. (2002). Sovremennıy russkiy yazık: Uçebnik / Pod redaktsiyey N.S. Valgina, 6-ye izd., pererab. i dop. - Moskva: Logos.
• Online Sözlükler
• https://gramota.ru/poisk?query=перецеловать&mode=all
• https://demek.ru