KAMU YÖNETİMİ REFORMU ÇERÇEVESİNDE YEREL YÖNETİMLERDE SOSYAL HİZMETLER

Yıl 2017, Sayı: 38, 152 - 167, 07.07.2017

Hüsamettin Çetin

Öz

20 nci yüzyılın son çeyreğinde yaşanan ekonomik ve mali krizden çıkış
için birçok ülkede, kamu/yerel yönetim reformları hayata geçirilmiştir. Söz
konusu reformlardan, sosyal hizmetler de etkilenmiştir. Bu çerçevede çalışmanın
amacı, Türkiye’de yerel yönetimlerde sosyal hizmetlerin genel olarak gelişimi,
2000’li yılların başında gerçekleştirilen yerel yönetim reformu kapsamında
sosyal hizmetler ile 6518 sayılı Kanun ile güncelliğini koruyan, merkezi
yönetime (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı) bağlı sosyal hizmet
kuruluşlarının yerel yönetimlere devir konusunun incelenmesidir. Devir
konusunda, yurtdışı örnekler ile ülkemizde 1949 ve 1957 yıllarında aynı adla
yürürlüğe giren “Korunmaya muhtaç çocuklar hakkında Kanun”  kapsamında, hizmetlerin yerelleştirilmesi deneyiminden
yararlanılabilir. Sosyal hizmet kuruluşlarının yerel yönetim birimlerine devir
edilmesi, hem devredilecek birimlerin kurumsal kapasiteleri hem de hizmet
gruplarının özellikleri göz önünde bulundurularak, evrimsel bir değişim modeli
ile zamana yayılmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

Kamu yönetimi reformu, yerel yönetim reformu, yerel yönetimler, sosyal hizmetler

Kaynakça

• Alfredson, L. (2000). Social services in Europe: policy ıssues and current debates. Anheier, H. K. (Ed.). Social services in Europe. An annotated bibliography (ss. 296-305). Frankfurt.
• 6518 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2014). T. C. Resmi Gazete, 28918, 19 Şubat 2014.
• 6972 Sayılı Korunmaya muhtaç çocuklar hakkında Kanun. (1957). T. C. Resmi Gazete, 9615, 24 Mayıs 1957.
• 6223 Sayılı Kamu Hizmetlerinin Düzenli, Etkin ve Verimli Bir Şekilde Yürütülmesini Sağlamak Üzere Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Teşkilat, Görev ve Yetkileri İle Kamu Görevlilerine ilişkin Konularda Yetki Kanunu. (2011). T. C. Resmi Gazete, 27923, 03 Mayıs 2011.
• 6360 Sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). T. C. Resmi Gazete, 28489, 06 Aralık 2012.
• 662 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname. (2011). T. C. Resmi Gazete, 28103 Mükerrer, 2 Kasım 2011.
• 633 Sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2011). T. C. Resmi Gazete, 27958 Mükerrer, 8 Haziran 2011.
• Anayasa Mahkemesi Kararı. Esas Sayısı: 2011/82, Karar Sayısı: 2012/150. T. C. Resmi Gazete, 28711, 18 Temmuz 2013.
• Artan, T. (2011). Yeni yerel yönetim yapılanmasında sosyal hizmetler; İstanbul örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004). T. C. Resmi Gazete, 25531, 23 Temmuz 2004.
• 5227 Sayılı Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun. (Yürürlükte değil).
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu. (2005). T. C. Resmi Gazete, 25874, 13 Temmuz 2005.
• 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu. (2005). T. C. Resmi Gazete, 25745, 04 Mart 2005.
• 5378 Sayılı Korunmaya muhtaç çocuklar hakkında Kanun. (1949). T. C. Resmi Gazete, 7217, 27 Mayıs 1949.
• 572 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname. T. C. Resmi Gazete, 23011 Mükerrer, 06 Haziran 1997.
• 1580 Sayılı Belediye Kanunu (Mülga). (1930). T. C. Resmi Gazete, 1471, 14 Nisan 1930.
• Büyükşehir Belediyeleri Engelli Hizmet Birimleri Yönetmeliği. T. C. Resmi Gazete, 26261, 16 Ağustos 2006.
• Can, M. (2013). Günümüz refah politikaları bağlamında sosyal hizmetlerin farklı modelleri: dünya örnekleri üzerine bir değerlendirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Council of Europe, Local and regional democracy in Finland Erişim tarihi: 01.09.2016 http://wcd.coe.int/viewDoc.jsp?p=&id=18450138Site=COE&direct=true
• Çelen, M. (2013). Finlandiya’da yerel yönetimler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 22(2), ss. 83-113.
• Çengelci, E. (1998). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun Türk sosyal güvenlik ve sosyal hizmetler yönetim sistemi içindeki yeri. Ankara.
• Çetin, H. (2014). Türkiye’de sosyal hizmetler ve sosyal yardımların yeniden yapılanması üzerine bir değerlendirme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çevik, H. H. ve Demirci, S. (2008). Kamu politikası. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Çoker, Z. (1992). Fransa’da ve Türkiye’de yerel yönetim reformu”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 1(3), ss. 55-62.
• 442 Sayılı Köy Kanunu. T .C. Resmi Gazete, 68, 07 Nisan 1924.
• 58 inci Hükümet Programı. T. C. Resmi Gazete, 24951, 29 Kasım 2002.
• Erbay, Y. (1999). Fransa’da idari sistem ve yerel yönetimler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 8(2), ss. 58-74.
• Ergun, T. (2004). Kamu yönetimi kuram/siyasa/uygulama. Ankara: TODAİE Yayın No: 322.
• Ersöz, H. Y. (2005a). Sosyal politika-refah devleti-yerel yönetimler ilişkisi. İ.Ü. İktisat Fakültesi Dergisi, 55(1), ss.759-779.
• Ersöz, H. Y. (2005b). 5227 sayılı yasa öncesinde Türkiye’de belediyelerin sosyal politika alanındaki deneyimleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 50, ss. 133-151.
• Ersöz, H. Y. (t. y.). Yerel yönetimlerin sosyal politikada alanındaki rolü. Sosyal Politikalar Dergisi. Erişim tarihi: 01.09.2016 http://www.sosyalpolitikalar.com.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=28:yerel-yoenetimlerin-sosyal-politika-alanndaki-rolue&catid=7:kapak-dosyas&Itemid=31
• Eryılmaz, B. (2011), Kamu yönetimi düşünceler/yapılar/fonksiyonlar/politikalar. (4. Baskı). Ankara: Okutman Yayıncılık.
• Güler, B. A. (1998). Yerel yönetimler: liberal açıklamalara eleştirel yaklaşım. Ankara: TODAİE.
• Güngör, F. ve Özuğurlu, M. (1997). İngiliz yoksul yasaları: paternalizm, piyasa ya da sosyal devlet. A. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Tartışma Metinleri. No. 3, Ankara.
• Gözübüyük, Ş. (1967). Türkiye’de mahalli idareler. Ankara: TODAİE.
• 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu. (1983). T. C. Resmi Gazete, 18059, 27 Mayıs 1983.
• İl Özel İdaresi ve Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım Yönetmeliği. T. C. Resmi Gazete, 25961, 9 Ekim 2005.
• Johnson, N. (2000). United Kingdom. Anheier, H. K. (Ed.). Social services in Europe. An annotated bibliography (ss. 267-295). Frankfurt.
• Karasu, K. (2009). İngiltere’de kamu yönetimi. Kamu yönetimi ülke incelemeleri. (Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Baskı). (ss. 169-312). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Karataş, K. (2001). Belediyelerin Sosyal Görevleri: Belediyeler ve Sosyal Hizmet. Karataş, K ve Arıkan, Ç. (Ed.). İnsani Gelişme ve Sosyal Hizmet: Prof. Dr. Nesrin Koşar’a Armağan (ss. 214-226). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayın No: 009.
• Kayıkçı, S. (2003). 1982 reform yasası sonrası Fransa’da yerel yönetimler ve yerel özerklik şartı. Çağdaş Yerel Yönetimler, (12)3, ss. 22-47.
• Keleş, R. (1994). Fransa’da yerinden yönetim. Çağdaş Yerel Yönetimler, 3(1), ss. 3-18.
• Keleş, R. (2009). Yerinden yönetim ve siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Koyuncu, E. (2011). Yerel yönetimlerde performans yönetimi uygulaması: İngiltere ve Türkiye örnekleri. Çağdaş Yerel Yönetimler, 20(1), ss. 53-82.
• Kurt, H. (2013). Yerel Yönetim Reformları Işığında Yerel Yönetimlerin Hareket Alanları: Toplumcu Belediyecilik Mümkün mü?” Toplumcu belediyecilik (ss. 269-293). (2. Baskı) Kamalak, İ. ve Gül, H. (Derleyenler). İstanbul: SODEV
• Local And Regional Government In Europe Structures And Competences Erişim tarihi: 01.09.2016. http://www.ccre.org/docs/Local_and_Regional_Government_in_Europe.EN.pdf
• Local Finland Erişim tarihi: 01.09.2016. http://localfinland.fi/en/statistics/Pages/default.aspx
• Local Finland Erişim tarihi: 01.09.2016. http://www.localfinland.fi/en/authorities/history/Pages/default.aspx
• Local Finland Erişim tarihi: 01.09.2016. http://www.localfinland.fi/authorities/municipal-finances/Pages/default.aspx
• Local Finland Erişim tarihi: 01.09.2016. http://www.localfinland.fi/en/authorities/social-and-health-services/Pages/default.aspx
• Local Finland Erişim tarihi: 01.09.2016. http://www.localfinland.fi/en/authorities/municipal-cooperation/Pages/default.aspx
• Local Finland Erişim tarihi: 01.09.2016. http://www.localfinland.fi/en/authorities/municipal-personnel/Pages/default.aspx
• Munday, B. (t.y.). European social services: A Map of Characteristics and Trends. Erişim tarihi: 01.09.2016.http://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=0ahUKEwjqmOSYit7RAhWFXRoKHYnqCx4QFggZMAA&url=http%3A%2F%2Fwww.hiproweb.org%2Ffileadmin%2Fcdroms%2FKit_Formation_Services%2Fdocuments%2FAdditional%2FC-Community_services_for_persons_with_disabilities%2FC-11_Social_Services_EU_map_Munday_B.doc&usg=AFQjCNFv9FjONXSje4PGHw9lBa5H1T6SHA
• Mutluer, M. K. ve Öner, E. (2009). Teori ve uygulamada mahalli idareler maliyesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ortaylı, İ. (1974). Tanzimattan sonra mahalli idareler (1840-1878). Ankara: TODAİE Yayınları No: 142.
• Parlak, B. (2004). Avrupa Birliği perspektifinden merkezi-yerel yönetim ilişkileri. TESAM Akademi Dergisi, 1(1), ss. 7-40.
• Ranci, C. (2000). Italy. Anheier, H. K. (Ed.). Social services in Europe. An annotated bibliography (ss. 170-186). Frankfurt.
• Rexed, K., Moll, C., Manning, N. ve Allain, J. (2007). “Governance of Decentralised Pay Setting in Selected OECD Countries”. OECD Working Papers on Public Governance, No. 3, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/210083427643
• Sayın, D. (2007). 5393 Sayılı Yasada Belediyenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları. Belediye yönetimi (ss. 39-59). Sabuktay, A. (Ed). Ankara. TODAİE-Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi.
• Sezen, S. (2007). Yerel Yönetimlerin Anayasal Çerçevesi. Belediye yönetimi (ss. 5-26). Sabuktay, A. (Ed.). Ankara. TODAİE-Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi.
• Tekeli, İ. (1983). Yerel yönetimlerde demokrasi ve Türkiye’de belediyelerin gelişimi. Amme İdaresi Dergisi, 16(2), ss. 3-22.
• TESEV. (2009). Yerel Yönetim Sistemleri: Türkiye ve Fransa, İspanya, İtalya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Fikret Toksöz ve diğ. İstanbul: TESEV Yayınları. Erişim Tarih: 12.12.2016 http://tesev.org.tr/wp-content/uploads/2015/11/Yerel_Yonetim_Sistemleri.pdf
• TODAİE. (1966). Merkezi hükümet teşkilatı araştırma projesi raporu (MEHTAP). (2. baskı). Ankara.
• TODAİE. (1991). Kamu yönetimi araştırması. Genel rapor. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, No: 238.
• Tomanbay, İ. (1999). Sosyal çalışma sözlüğü. Ankara: Selvi Yayınevi.
• Tortop, N. (1994). Mahalli idareler. Beşinci Baskı. Ankara: Yargı Yayınları.
• Tortop, N. (1996). İtalya’da yerel yönetimlerin yapısı ve son düzenlemeler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 5(3), ss. 63-70.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). T. C. Resmi Gazete, 17863 Mükerrer, 9 Kasım 1982.
• Uluğ, F. (2004). Yönetimde yeniden yapılanma ve kamu yönetimi temel kanunu tasarısı üzerine eleştirel bir bakış. Amme İdaresi Dergisi, 37(1), ss. 1-28.
• Volkan, E. (2008). Kamu kuruluşlarında stratejik planlama: Türkiye uygulaması ve kuruluşlarda başarıyı etkileyen faktörler. Ankara: DPT.
• Yalçındağ, S. (1996). Finlandiya’da yerel yönetimler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 5(5), ss. 71-83.
• Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000). T. C. Resmi Gazete, 22354 (Mükerrer), 25 Temmuz 1995.