İtikafın Durumluk-Sürekli Kaygı, İçsel Dindarlık ve Öznel İyi Oluş üzerindeki Etkileri

Year 2018, Volume: 3 Issue: 2, 161 - 176, 15.08.2018

Ahmet Canan Karakaş , Hasan Hüseyin Eker

Abstract

Itikaf (camide yapılan bir tür inziva) Ramazan ayında oruç ayı boyunca derin bir açlıkla sürdürülen bir ibadet biçimidir. Açlığın insanlar üzerinde olumlu bir psikolojik etkisi vardır. Bu çalışmanın amacı, itikafın maneviyat ve ruh sağlığı üzerindeki etkisini, öfke kontrolü ve öznel iyi oluş üzerine olan etkilerini inceleyerek araştırmaktır. Bu deneysel araştırma, itikaf ibadetlerini yapan sağlıklı yetişkinlerde, itikaf sürecinin sürekli öfke, içsel dindarlık ve öznel iyi oluş düzeyleri üzerindeki etkilerini incelemektir. İtikaftan önce ve sonra alınan Durumluk-Sürekli Öfke Dışavurumu Envanteri ve Öznel İyi Olma Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunurken (p <0.05), İçsel Dindarlık Ölçeğinden alınan itikaf öncesi ve sonrası puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p> 0.05). İtikafın sonunda öfke puanlarının azaldığı, öfke kontrol puanlarının arttığı gözlenmiştir. Öznel İyi Oluş Envanteri ve Durumluk-Sürekli Öfke Dışavurumu Envanteri son testlerinde, oruç süresi açısından anlamlı bir fark bulunmuştur. Itikaf’ın yoğun bir ibadet programı olması nedeniyle olumlu psikolojik etkileri olduğu değerlendirilmektedir.

Keywords

İtikaf, Öznel iyi oluş, İçsel dindarlık, Durumluk-sürekli öfke dışavurumu

The Effects of Itikaf on State-Trait Anger, Intrinsic Religiousness, and Subjective Well-Being

Abstract

Itikaf (seclusion in a mosque) is prayer maintained with deep hunger during Ramadan, the month of fasting. Hunger has a positive psychological impact on people. The purpose of this study is to investigate the effect of itikaf on spirituality and mental health by examining its effects on anger control and subjective well-being. This experimenal study investigates the effects and changes on trait anger, intrinsic religiousness, and subjective well-being during the period of itikaf on healthy adults practicing itikaf worship. While a statistically significant difference exists between the State-Trait Anger Expression Inventory and Subjective Well-Being Inventory scores collected before and after the itikaf (p < 0.05), no statistically significant difference has been found for the scores from the Intrinsic Religiousness Scale before and after the itikaf (p > 0.05). At the end of itikaf, anger-control scores were observed to increase as anger scores decreased. A significant difference has been observed in the Subjective Well-Being Inventory and State-Trait Anger Expression Inventory posttests in terms of the duration of the fast. Itikaf has been found to have positive psychological effects due to being an intensive worship program.

Keywords

Itikaf, Subjective well-being, Intrinsic religiousness, State-trait anger expression

References

• Allport, G., & Ross, J. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology,, 432-443. doi:10.1037/h0021212 Arkonaç, S. (2005). Psikoloji Zihin Süreçleri Bilimi . İstanbul: Alfa Yayınları. Aydınay Satan, A. (2014). Dini İnanç ve Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Öznel İyi Oluş Düzeyine Olan Etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(7), 56-74. Bacó, E. (2010). The Strength of Religious Beliefs is Important for Subjective Well-Being. Undergraduate Economic Review, 6(1), 1-27. Bahram, A. M., Asgharnejad, F. A., Bahari, F., & Mahboube, C. (2012). The Effect of Islamic Fasting in Quran on Spiritual Intelligence And Happiness of Fasting Persons. Quran Med, 1(3), 66-71. Belhî, E. (2012). Mesâlih’ul- Ebdân ve’l-Enfüs (Çeviri). İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu. Ben-Zur, H. (2003). Happy Adolescents: The Link Between Subjective Well-Being, Internal Resources, and Parental Factors. Journal of Youth and Adolescence, 32(2), 67-79. Bremner, R., Koole, S., & Bushman, B. (2011). “Pray for Those Who Mistreat You”: Effects of Prayer on Anger and Aggression. Personality and Social Psychology Bulletin, 37(6), 830–837. Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Buhari, M. b. (Ö:869. 2002a). Cami-us Sahih ( I. bs ed.). Mansura: Daru’l Ğad el- Cedid,. Certel, H. (1999). Dini Hayatta İbadetin Yeri ve Önemi. Dini Araştırmalar, 209-222. Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575. Doğan , T. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64. El- İsfehanî, E.-H. (1986). El-Müfredât fî Garîb’il Kur’an. İstanbul: Kahraman Yayınları. Ergül, A. (2009). Rabbin Huzurunda Huzur Duymak Uzlet Halvet. Altınoluk(282), 38. Gazali. (1974). İhyâu Ulûmi’d-Dîn, (Vol. III). İstanbul: Bedir. Geçtan, E. (2003). Varoluş ve Psikyatri. İstanbul: Metis Yayınları. Geçtan, E. (2004). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis Yayınları. Gonzalez, M., Lôpez, J., Moreno, R., & Losada, L. (2012). Anger, Spiritual Meaning and Support Caregiving. J Relig Health, 51, 179–186. Göcen, G. (2016). Kadirşinaslık ve Öznel İyi Oluş: Suça Sürüklenen Çocuklar. İTOBİAD, 966-990. Gürses, İ. (2001). Kölelik ve Özgürlük Arasında Din. Bursa: Arasta yayıncılık. Hoverd, W., & Sibley, C. (2013). Religion, Deprivation and Subjective Wellbeing: Testing a Religious Buffering Hypothesis. International Journal of Wellbeing, 3(2), 182-196. Karakaş, Eker / The Effects of Itikaf on State-Trait Anger, Intrinsic Religiousness, and Subjective Well-Being 175 Hökelekli, H. (1998). Din Psikolojisi. Ankara: TDV Yayınları. Iqrasense.com. (2017, 05 15). http://www.iqrasense.com/ramadan/itikaf-in-the-mosque-rules-foritikaf. html. Retrieved from http://www.iqrasense.com. İslam Ansiklopedisi. (2013). İtikaf Maddesi. (M. Şener, Ed.) İstanbul: İSAM. Karaca, F. (2001). Din Psikolojisinde Metot Sorunu Ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu. EKEV, 187-201. Karaca, F. (2011). Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset. Karakaş, A. C. (2018). Impact of the İtikaf on the Spiritual Intelligence, Religious Consciousness and Worry Severity. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (This article is ready for publication.). Karslı, N. (2012). Dindarlık ve öfke kontrolü ilişkisi üzerine. Tecrübî bir araştırma. Ekev Akademi Dergisi, 16. Kimter, N. (2015). Oruç ve Öfke Kontrolü Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, 7-54. Köse, A., & Ayten , A. (2012). Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş. Küçükköse, İ. (2015). Lise Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri ile Sürekli Öfke, Öfke İfade Tarzları ve Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Konya: Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış YL Tezi). Meena, S. (2010). Fasting, Health and Well Being Editors: Ranbindarjeet Singh, Ahmad Munir Che Muhamed, Malaysia, 2010, p.89. Proceedings of the Fasting and Sustainable Health Conference (pp. 80-95). Pulau Pinang: Universiti Sains Malaysia. Myers, D., & Diener, E. (1995). Who is Happy. American Psychological Society, 6(1), 19. Okumuş, E. (2004). “Bir Din İstismarı Olarak Gösterişçi Dindarlık”. İslamiyat, 5(4), 193-205. Özer, K. (1994). Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçekleri Ön Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 26-35. Özkan, A. (2008). The Effect of Religious Motives on Anger Control (Master’s Thesis). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Özmen, A. (2006). Öfke:Kuramsal Yaklaşımlar ve Bireylerde Öfkenin Ortaya Çıkmasına Neden Olan Etmenler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi yıl: 2006, cilt: 39, sayı: 1, 39-56, 39(1), 39-56. Öztürk, A. (2013). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri İle Tinsellik, İyimserlik, Kaygı Ve Olumsuz Duygu Düzeyleri Arasındaki İlişki (YL. Tezi). Bursa: Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Robertson, R. (1999). Küreselleşme- Toplum Kuramı ve Küresel Kültür. (Ü. Hüsrev, Trans.) Ankara: Yolsal. Sell, H., & Nagpal, R. (1992). Assessment of subjective well-being: The Subjective Well-Being Inventory (SUBI) . Regional Office for South-East Asia, World Health Organization. New Delhi. Sopti, V. (2010). “Belief in Religiosity, Spiritual Well Being angFasting, Editors: Ranbindarjeet Singh, Ahmad Munir Che Muhamed, Malaysia. Proceedings of the Fasting and Sustainable Health Conference (pp. 156-164). Pulau Pinang: Universiti Sains Malaysia. Spencer, N., Madden, G., Purtill, C., & Ewing, J. (2010). Religion and Well-being: Assessing the evidence. London: Published by Theos. Subaşı, N. (2004). Gündelik Hayat ve Dinsellik, İstanbul: İz Yayınları. İstanbul : İz Yayınları. Şener, M. (2001). İtikaf. İslam Ansiklopedisi, 23, p. 457. Retrieved Ekim 25, 2016, from http:// www.islamansiklopedisi.info/ayrinti.php. Tekin, M. (2006). “Dindarlık Bağlamında Amel-i Salih Kavramına Sosyolojik Bir Yaklaşım” (25-26 Aralık 2004, İstanbul). Dindarlık Olgusu Sempozyumu. Bursa: Kur’an Araştırmaları Vakfı Yayınları. Tuzgöl Dost, M. (2005). Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 103-111. Watkins, P., Woodward, K., Stone, T., & Kolts, R. (2003). Gratitiude and Happiness: Deevelopment of A Measure of Gratitiude, and Relationship With Well-Being. Social Behavior and Personality: an international journal, 31(5), 431-451. doi:10.2224/sbp.2003.31.5.431 Yeğin, H. (2010). Öfke Duygusu ve Dini Açıdan Baş Edebilme Yolları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 235-258. Yıldız, M., & Meçin, M. (2014). Dinlerde İç Yolculuklar Riyazetin Kökenine Dair. Tarih Okulu Dergisi (TOD)(XVII), 221-251. Yılmaz, H. (1990, Nisan). İslam Günleri. Retrieved Ekim 25, 2016, from www.altınoluk.com.