Hükümet Sistemleri ve Özgürlük: Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 6, 1 - 22, 28.12.2017

Hamza Ateş Aydın Akpınar

https://doi.org/10.25069/spmj.344204

Cited By: 4

Öz

Bu makalenin amacı bir takım ortak değerlerin
oluşturduğu benzer hükümet sistemlerine sahip dünya üzerindeki ülkeleri belirli
kategoriler altında toplayarak kısmen objektif bir ölçüt niteliği taşıyan
Freedom House’un 2016 verilerine göre hükümet sistemlerinin ‘özgürlük’ boyutuna
değerlendirmelerde bulunmaktır.   

Bu çalışmada coğrafi, tarihi ve kültürel gibi bir
takım ortak paydaya sahip ülkeler hükümet sistemleri baz alınıp kategorize
edilerek karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Oluşturulan bu kategorilerin
Freedom House’un belirlemiş olduğu puanlar üzerinden ortalaması alınarak
hükümet sistemlerin özgürlüğü ne ölçüde etkilediği ortaya konmaya
çalışılacaktır. Bu çalışma ile Türkiye ve Türkiye gibi yeni hükümet sistemi
tartışmaları ve yeni bir hükümet sistemi arayışı olan ülkelere ‘Daha fazla
özgürlük için hangi hükümet sistemi?’ sorusuna yanıt aranacaktır. Oluşturulan
kategorilerin kapsamını bir hükümet sistemine sahip tüm dünya ülkeleri
oluşturacaktır. Oluşturulan ve yorumlanan bu kategoriler üzerinden Türkiye’de akademik
literatürde pek yer bulamamış olan hükümet sistemi tartışmalarının özgürlük boyutu
değerlendirilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Freedom House, Hükümet Sistemleri, Türkiye, Karşılaştırmalı Siyaset, Özgürlük

Government Systems and Freedom: A Comparative Analysis

Öz

The main purpose of this article is to assess the 'freedom' dimension of
government systems according to Freedom House's 2016 data, which collects some
of the world's countries with similar government systems, which are formed by a
number of common values, into certain categories, with an objective criterion.

In this study, countries with
common geographical, historical and cultural characteristics will be
categorized and examined comparatively based on government systems. These
categories will be averaged over the points that Freedom House has determined,
and it will be tried to show how much government systems affect freedom. This
study will also shed light into the debate in such countries as Turkey, which
seek a more appropriate government system, through finding an evidence based
response to the question of "What kind of government is needed for greater
freedom?”. In this way, the paper will contribute to academic literature on
government systems particularly presidency and parliamentary system debate by
evaluating the relationship between government systems and freedom, which is
considered as an important but neglected dimension of the search for a new
government system in Turkey.    

Anahtar Kelimeler

Freedom House, Governance Systems, Turkey, Comparative Politics, Freedom

Kaynakça

• Alkan, Haluk. (2013) Karşılaştırmalı Siyaset Başkanlık ve Parlamenter Sistemler Işığında Yarı Başkanlık Modelleri. Açılım Kitap, İstanbul
• Bezci, Bünyamin. (2005) “Demokrasi ve Başkanlık Sistemi” http://acikerisim.lib.comu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/COMU/560/B%C3%BCnyamin_Bezci_Makale.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim Tarihi: 10.09.2016). Yönetim Bilimleri Dergisi 3:2 ss.77-91
• Dahl, Robert. (2010) Demokrasi Üzerine Çevirisi Betül Kadıoğlu Phoenix Yayınları, Ankara
• Duverger, Maurice (1980) “A New Political System Model: Semi-presidential Government,” European Journal of Political Research 8
• Eroğul, C., (2012) Çağdaş Devlet Düzenleri. İmaj Yayınevi, Ankara
• Erdem, Kasım. (2014) “Yarı Başkanlık Sistemi: Teori, Pratik ve Tartışmalar” Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri Yarı Başkanlık Sistemi.
• Elgie, Robert (2007) “Varieties of Semi-Presentializm and Their Impact on Nascent Democracies” Taiwan Journal of Democracy Cilt 3, Sayı 2 http://doras.dcu.ie/4515/2/053-072-Elgie.pdf (Erişim Tarihi: 29.09.2016)
• Countries in the World by Population (2016) http://www.worldometers.info/world-population/population-by-country/ (Erişim Tarihi: 01.09.2016)
• Freedom House (2016) Freedom in the World 2016: Anxious Dictators, Wavering Democracies: Global Freedom under Pressure. Erişim Tarihi: 15.08.2016 https://freedomhouse.org/sites/default/files/FH_FITW_Report_2016.pdf
• Jaggers, Keith ve Ted Robert Gurr. (1995) Polıty III: Regıme Change And Political Authorıty, 1800-1994. 2nd Icpsr Version. Boulder http://www.icpsr.umich.edu/icpsrweb/ICPSR/studies/6695 (Erişim Tarihi: 30.09.2016)
• International Monetary Fund GDP by Country (Erişim Tarihi: 01.09.2016) http://statisticstimes.com/economy/countries-by-projected-gdp.php
• Karasu, K., (2009) “İngiltere’de Kamu Yönetimi” Kamu Yönetimi İncelemeleri İmge Kitapevi, Ankara
• Land Area by Country. http://world.bymap.org/LandArea.html (Erişim Tarihi: 01.09.2016)
• Leon D. Epstein, (1968) Parliamentary Government, International Encyclopedia of the Social Sciences,(ed.David L.Sills), Macmillian and Free Press, New York
• Lijphart, Arend. (2006) Demokrasi Motifleri. Çevirisi Ayas, Güneş ve Bulsun, Utku Umut. Salyangoz Yayınları, İstanbul
• Linz, J. Juan. (1985) Democracy: Presendential or Parlamentary Does It Make a Difference? http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNABJ524.pdf (Erişim Tarihi: 15.09.2016)
• Özbudun, Ergun (2008) Türk Anayasa Hukuku Yetkin Yayınevi, İstanbul
• Sartori, Giovanni. (1997). Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği Çevirisi Ergun Özbudun. Yetkin Yayınları, Ankara
• Teziç, Erdoğan. (1998) Anayasa Hukuku. Beta Yayınları, İstanbul
• Tunçkaşık, Halit. (2015) “Parlamenter Sistem: Teori, Pratik ve Tartışmalar” Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri. TBMM Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara
• Türk Dil Kurumu (2016) “özgürlük” (ErişimTarihi:10.09.2016) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=252961
• Yanık, Murat. (1997) Başkanlık Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Alfa Yayınları, İstanbul
• Yazıcı, Serap. (2013) Başkanlık ve Yarı Başkanlık Sistemleri Türkiye için Bir Değerlendirme. 3. Baskı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul