Türk Belediyecilik Sisteminde Uygulanan Hükümet Sistemi ve Bir Model Önerisi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 6, 116 - 123, 28.12.2017

Burak Hamza Eryiğit Ruveyda Kızılboğa Özaslan

https://doi.org/10.25069/spmj.350607

Cited By: 2

Öz

Son dönemde Türkiye’de siyasal sistemin yeniden inşasına
dair yapılan tartışmalarda ağırlıklı olarak ön plana çıkartılan vurgulardan
birisi mevcut belediyecilik sisteminde hükümet modelleri bakımından başkanlık
sisteminin uygulandığına dair iddiadır. Bu çalışmanın amacı Türk Belediyeciliği’nin
yönetsel yapısını hükümet modelleri açısından kıyaslamalı incelemek ve
demokratik yönetim kurgusunun daha güçlü inşası için bir model önerisi geliştirmektir.
Çalışmanın kapsamını Türk Belediyecilik Sistemi’nde halen uygulanmakta
olan  yönetsel yapı oluşturmaktadır. Türkiye’de
gerek akademi camiasında, gerekse siyaset ve bürokrasi camiasında belediyelerin
yönetsel yapısında uygulanan modelin başkanlık sistemi ya da güçlü başkanlık
sistemi olduğuna dair genel bir kanı bulunsa da, bu uygulamanın  ne kadar demokratik ve katılımcı olduğu
konusu pek tartışılmamaktadır. Başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi ve
parlamenter sistem ile Türk Belediyecilik Sistemi’nde uygulanan yönetsel yapı kıyaslamalı
değerlendirildiğinde, sistemin aslında tek başına hiç bir hükümet modeli ile
bir bütün halinde uyuşmadığı gibi mevcut yapının demokratik yönetim kurgusunu çok
da öncelemediği söylenebilir. Bu düzlemde yöntem olarak içerik analizi ve arşiv
araştırması yöntemleri kullanılarak yapılan çalışmada Türk Belediyecilik
Sistemi’ndeki yönetsel yapının başkanlık ya da güçlü başkanlık sistemine
dayanmadığı, fakat mevcut uygulamanın başkanlık sistemi ile parlamenter
sistemin belli yönleri ile ağır bastığı bir sentez şeklinde yapılandırıldığı
sonucuna varılmakla birlikte organlar arası yetki-görev paylaşımının biraz
farklılaştırılarak yapılandırılması halinde demokratik yönetim olgusunun daha
da güçleneceği sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda yönetsel yapının daha
demokratik ve katılımcı bir boyut kazanabilmesi için organlar arası görev,
yetki paylaşımı üzerinden yeni bir model önerisi geliştirilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Belediye, Başkanlık Sistemi, Yarı Başkanlık Sistemi

Kaynakça

• Referans 1: Acar, Uğur (2016), “İstikrar Sağlama Aracı Olarak Yarı-Başkanlık Sistemi: Fransa ve Rusya Örnekleri”,Akademik Hassasiyetler Dergisi,Cilt: 3, Sayı: 6, ss. 59-82. Referans 2: Azaklı, Sedat, Özgür, Hüseyin (2005), “Belediye Organları ve Organlar Arası İlişkiler: Başkan, Meclis ve Encümen”,Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-1, Editör: Özgür, Hüseyin ve Kösecik Muhammet, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 297-319. Referans 3: Asilbay, İ. Halil (2013), “Parlamenter Sistem ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme”, TBB Dergisi, Sayı: 104, ss. 247-264. Referans 4: Belediye Kanunu, Kanun No: 5393, Kabul Tarihi, 03.07.2005, Resmi Gazete, Sayı: 25874, Tarih: 13.07.2005. Referans 5: Bozlağan, Recep (2016), Türk Tipi Başkanlık, Hayat Yayınları, İstanbul. Referans 6: Büyükşehir Belediye Kanunu, Kanun No: 5216, Kabul Tarihi: 10.07.2004, Resmi Gazete, Sayı: 25531, Yayımlandığı Tarih: 23.07.2004. Referans 7: Erdoğan, Mustafa (2005), Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, 7. Baskı, Ankara. Referans 8: Eryiğit, Burak Hamza (2016), “Türk Belediyeciliğinin Yönetsel Sistemi Üzerine Bir Tartışma”, Turkish Studies Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, Kış, ss. 435-450. Referans 9: Karatepe, Şükrü (2013),“Hükümet Sistemleri ve Türkiye",Yeni Türkiye Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 51, Mart-Nisan, ss. 223-235.