EXAMINATION OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS' SENSE OF BELONGING TO SCHOOL ACCORDING TO THEIR SPORTS STATUS

Yıl 2024, , 96 - 108, 30.07.2024

Murat Kangalgil , Ahmet Temel , Nursena Ateş , Ensar Nihat Yüksel , Fatih Özgül

https://doi.org/10.33689/spormetre.1392861

Öz

In this study, it was aimed to examine the sense of belonging to the school according to the participation of secondary school students in school sports teams. The sample of the study consists of 375 secondary school students selected by simple random sampling, continuing their education in İzmir in the 2022-2023 academic year. The “Psychological Sense of School Membership Scale” was used as a data collection tool in the study. The scale has two dimensions: School belonging and feeling of rejection. Descriptive statistics, t-test and ANOVA test were performed in the analysis of the data, and .05 significance level was taken into account in the interpretation of the data. According to the research findings; In the dimension of belonging to school, positive, average level of rejection, and positive sense of school belonging were determined in the scale. The sense of belonging to the school of the students in the school sports teams was found to be more positive than the students who do not do sports. The sense of belonging to the school of girls and boys students was measured at a similar level. It was observed that 8th-grade students' school belonging scores were lower than other grade levels. For the family income variable, it was determined that the scores of middle-income students were higher than those of lower-income students in the dimension of commitment to the school. As a result of the research, it was seen that participation in school sports teams positively affected the sense of school belonging. In line with these results, it is recommended that secondary school students be directed to school sports teams in order to develop a positive sense of belonging to the school.

Anahtar Kelimeler

Sense of belonging to school, school sports team, secondary school, student

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SPOR YAPMA DURUMLARINA GÖRE OKULA AİDİYET DUYGULARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin okul spor takımlarına katılma durumlarına göre okula aidiyet duygularının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında İzmir’de öğrenimlerine devam eden, basit tesadüfi örneklemiyle seçilmiş 375 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Okul Aidiyet Duygusu Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin okula bağlılık ve reddedilmişlik duygusu olmak üzere 2 boyutu bulunmaktadır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t testi ve ANOVA testi yapılmış, verilerin yorumlanmasında .05 anlamlılık düzeyi dikkate alınmıştır. Araştırma bulgularına göre; okula bağlılık boyutunda olumlu, reddedilmişlik duygusunun ortalama düzeyde ve ölçeğin genelinde olumlu okula aidiyet duygusu tespit edilmiştir. Okul spor takımlarında yer alan öğrencilerin okula aidiyet duyguları spor yapmayan öğrencilerden daha olumlu bulunmuştur. Kız ve erkek öğrencilerin okula aidiyet duyguları benzer düzeyde ölçülmüştür. 8. sınıf öğrencilerinin okula aidiyet puanları diğer sınıf seviyelerinden daha düşük olduğu görülmüştür. Aile gelir durumu değişkeni için okula bağlılık boyutunda, orta gelir seviyesinde ki öğrencilerin puanları alt gelir durumundaki öğrencilerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, okul spor takımlarına katılımın okul aidiyet duygusunu olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda okula aidiyet duygusunun olumlu yönde gelişim göstermesi için ortaokul öğrencilerinin okul spor takımlarına yönlendirilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler

Okula aidiyet duygusu, okul spor takımı, ortaokul, öğrenci

Etik Beyan

Dokuz Eylül Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etiği Kurulundan 10.05.2023 tarihli ve, 2023/15-16 sayılı karar gereği etik onay alınmıştır. Araştırmanın tüm süreçlerinde etik ilkeler gözetilmiştir. Son olarak yazarlar arasında çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Adelabu, D. D. (2007). Time perspective and school membership as correlates to academic achieve¬ment among African American adolescents. Ado¬lescence, 42(167), 525-538. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18047236/
• Aksoy, M. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin okul tükenmişliği ile okul aidiyetleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi. https://hdl.handle.net/11413/5280
• Alaca, F. (2011). İki dilli olan ve olmayan öğrencilerde okul yaşam kalitesi algısı ve okula aidiyet duygusu ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=0NKyl_dJhbPmxnymyzQflQ&no=263YCq8X1N-Q8pcGcBa5jA
• Altınsoy, F., & Karakaya Özyer, K. (2018). Liseli ergenlerde okula aidiyet duygusu: Umutsuzluk ve yalnızlık ile ilişkileri. İlköğretim Online, 17(3), 1751-1764. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466429
• Altuntaş, S., & Sezer, Ö. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlanmalarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 83-97. https://doi.org/10.17679/inuefd.295722
• Apaydın, H. (2019). Okul sporlarına katılımın ve seçili değişkenlerin okul bağlılığına etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/240884
• Arıkan, G. (2019). Spor lisesi öğrencilerinin aidiyet duygusunun incelenmesi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 5(15), 40-44. http://dx.doi.org/10.31576/smryj.190
• Arslan, A., & Özdemir, N. (2022). Examination of school belonging in secondary school student in the context of school sports. Journal of History School, 15(59), 2627-2647. http://dx.doi.org/10.29228/joh.62863
• Atabey, N. (2020). Lise öğrencilerinin okula aidiyet duygularının yordayıcısı olarak gelecek beklentileri ve özyeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 45(201), 125-141. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2020.8315
• Aykora, E., & Uğraş, S. (2020). Investigation of the relationship between attitude against extracurricular sport activities and levels of attachment to school of high school students with structural equation model. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(9), 561-592. https://doi.org/10.35826/ijoecc.117
• Babakhani, N. (2014). Perception of class and sense of school belonging and self-regulated learning: A causal model. Procedia-Socialand Behavioral Sciences, 116, 1477-1482. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.420
• Bora, V., & Altınok, V. (2021). Ortaokul öğrencilerinin öğretmen etkililiği algısı ile okula bağlılıkları arasındaki ilişkide öğrenci mutluluğunun etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(3), 1839-1868. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/67470/823918
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 28. Baskı. Pegem Akademi.
• Canbulat, T., Cipcevizci, U., Kalfa, B., & Fahlioğulları, E. (2017) Kesintili zorunlu eğitimden etkilenen ilkokul öğrencilerinin okula bağlanma ve akademik özyeterlik düzeylerinin değerlendirilmesi Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 105-123. https://doi.org/10.12984/egeefd.328378
• Çelik, M., & Akçi, Y. (2016). Futbol taraftarlığı ve kurumsal aidiyet incelemesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 948-959. https://doi.org/10.17755/esosder.258828
• Cemalcılar, Z. (2010). Schools as socialization con¬texts: Understanding the impact of school climate factors on students’ sense of school belonging. Applied Psychology: An International Review, 59(2), 243–272. http://dx.doi.org/10.1111/j.1464-0597.2009.00389.x
• Cinar, D., & Nayır, F. (2022). Eğitimde sosyal adalet liderliği ile okul aidiyet duygusu arasındaki ilişki: Kanonik korelasyon analizi. Eğitim ve Bilim, 47(211), 369-389. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2022.11280
• Dere, G., & Kılıç, E. (2016). Aidiyet perspektifinden çatışma yönetimi üzerine kuramsal bir çalışma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 26(2), 127-154. https://www.researchgate.net/profile/Gueven-Dere/publication/358387575
• Eccles, J. S., & Barber, B. L. (1999). Student council, volunteering, basketball, or marching band: What kind of extracurricular involvement matters? Journal of Adolescent Research, 14(1), 10−43. https://doi.org/10.1177/0743558499141003
• Fatou, N., & Kubiszewski, V. (2018). Are perceived school climate dimensions predictive of students’ engagement? Social Psychology of Education, 21(2), 427-446. https://doi.org/10.1007/s11218-017-9422-x
• Fredricks, J. A., & Eccles, J. S. (2008). Participation in extracurricular activities in the middle school years: Are there developmental benefits for African American and European American youth? Journal of Youth and Adolescence, 37(9), 1029–1043. https://doi.org/10.1007/s10964-008-9309-4
• Goodenow, C. (1993). The psychological sense of school membership among adolescents: Scale development and educational correlates. Psychology in the Schools, 30(1), 79-90. https://doi.org/10.1002/1520-6807(199301)30:1<79::AID-PITS2310300113>3.0.CO;2-X
• Gordon, F. C. (2010). School belonging: An exploration of secondary students' perceptions of life at school. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Washington. https://www.proquest.com/openview/8d6b99fbf58b2a73a3cec93fd4604b28/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750
• Harrison, P. A., & Narayan, G. (2003). Differences in behavior, psychological factors, and environmental factors associated with participation in school sports and other activities in adolescence. The Journal of school health, 73(3), 113–120. https://doi.org/10.1111/j.1746-1561.2003.tb03585.x
• Hughes, J. N., & Chen, Q. (2011). Reciprocal effects of student–teacher and student– peer relatedness: Effects on academic self-efficacy. Journal of Applied Developmental Psychology, 32(5), 278-287. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2010.03.005
• İhtiyaroğlu, N., & Demir, E. (2015). Farklı denetim odağına sahip öğrencilerin okul bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 281-295. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue/16232/170005
• Karagöz, Y. (2021). Spss amos meta uygulamalı nicel-nitel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Güncellenmiş 3. Basım. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kılıçoğlu, G., Acat, M. B., & Karadağ, E. (2015). İngiltere’deki türk öğrencilerin kültürleşme tercihleri ve bu tercihlerin okula aidiyet duygusuyla ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(30), 195-225. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/562/5602
• Knifsend, C. A., & Graham, S. (2012). Too much of a good thing? How breadth of extracurricular participation relates to school-related affect and academic outcomes during adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 41(3), 379–389. https://doi.org/10.1007/s10964-011-9737-4
• Lim, E. J., & Lee, D. J. (2021). Analysis of the school attitudes of middle school students in school sports clubs. Nveo-Natural Volatiles & Essential Oils, 8(4), 718-730. https://www.nveo.org/index.php/journal/article/view/213
• Maddox, S. J., & Prinz, R. J. (2003). School bonding in children and adolescents: Conceptualization, assessment, andassociatedvariables. Clinical Child and Family sychology Review, 6(1), 31-49. https://doi.org/10.1023/A:1022214022478
• Mahoney, J. L., Lord, H., & Carryl, E. (2005). An ecological analysis of after-school program participation and the development of academic performance and motivational attributes for disadvantaged children. Child development, 76(4), 811–825. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2005.00879.x
• Maslow, A. H. (1962). Towards a psychology of being. Princeton: D. Van Nostrand Company. https://doi.org/10.1037/10793-000
• McMahon, S. D., Parnes, A. L., Keys, C. B., & Viola, J. J. (2008). School belonging among; slow‐income urban youth with disabilities: Testing a theoretical model. Psychology in the Schools, 45(5), 387-401. https://doi.org/10.1002/pits.20304
• Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve öz-yeterlik düzeylerinin okula bağlılıkları ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. https://hdl.handle.net/20.500.12619/74627
• Miller, D. N., Gilman, R., & Martens, M. P. (2008). Wellness promotion in the schools: Enhancing students' mental and physical health. Psychology in the Schools, 45(1), 5–15. https://doi.org/10.1002/pits.20274
• Milli Eğitim Bakanlığı. [MEB] (2023). 2019-2023 stratejik planı. https://www.meb.gov.tr/stratejik_plan/ (Erişim tarihi: 26.04.2023).
• Neel, C. G. O., & Fuligni, A. (2013). A longitudinal study of school belonging and academic motivation across high school. Child Development, 84(2), 678-692. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2012.01862.x
• Nichols, S. L. (2008). An exploration of students’ belongingness beliefs in one middle school. The Journal of Experimental Education, 76(2), 145–169. https://doi.org/10.3200/JEXE.76.2.145-169
• Osterman, F. K. (2000). Students’ need for belonging in the school community. Review of Educational Research, 70(3), 323-367. https://doi.org/10.3102/00346543070003323
• Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/778
• Özgök, A., & Sarı, M. (2016). Ortaokul öğrencilerin okula aidiyet duygusu ve arkadaş bağlılık düzeyi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 71-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/32038/353249
• PISA (2015). Results in focus. https://www.oecd.org/pisa/pisa-2015-results-in-focus.pdf
• Posner, J. K., & Vandell, D. L. (1999). After-school activities and the development of low-income urban children: A longitudinal study. Developmental Psychology, 35(3), 868–879. https://doi.org/10.1037/0012-1649.35.3.868
• Sağın, A. E., & Güllü, M. (2020). Suriyeli öğrencilerin okula uyum süreci; sportif etkinliklerin rolü. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3), 86-99. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue/57066/748230
• Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksekokul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=vy9PbaaKKLx_G5hlkKJwZQ&no=qyzm-J2-RwIwEYkn4lQDWA Sarı, M. (2013). Lise öğrencilerinde okula aidiyet duygusu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 147-160. https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/20332
• Sarı, M. (2015). Adaptation of the psychological sense of school membership scale to turkish. Global Journal of Human-Social Science: G Linguistics & Education, 15(7), 58-64. https://socialscienceresearch.org/index.php/GJHSS/article/view/1546
• Serbest, Ö. (2019). Okul takımlarında görev alan lise öğrencilerinin okul aidiyet duygularının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon Üniversitesi. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/108635
• Shannon, C. S. (2006). Parents’ messages about the role of extracurricular and unstructured leisure activities: Adolescents’ perceptions. Journal of Leisure Research, 38(3), 398-420. https://doi.org/10.1080/00222216.2006.11950085
• Shek, D. T., & Li, X. (2014). Subjective well-being of early adolescents in Hong Kong. In D. T. L. Shek, R. C. F. Sun, & C. M. S. Ma (Eds.), Chinese adolescents in Hong Kong Family life, psychological wellbeing and risk behavior (ss. 93–109). New York: Springer. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-981-287-143-5_6
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. 6. Basımdan Çeviri (Çeviri Editörü: Baloğlu, M.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tekin, U., & Kılıç, M. (2010). Gelişmiş ülkelerde ve türkiye’de okullarda güvenli ortamın sağlanması. Uluslararası Risk Altındaki ve Korunması Gereken Çocuklar Sempozyumu, 2, 111-129. https://www.researchgate.net/publication/311109351
• Toomey, R. B., McGuire, J. K., & Russell, S. T. (2012). Heteronormativity, school climates, and perceived safety for gender nonconforming peers. Journal of adolescence, 35(1), 187-196. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2011.03.001
• Uzun, M. S., & Bakioğlu, F. (2022). Ortaokul öğrencilerinin okuldaki psikolojik ihtiyaçları ile okula bağlanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 64, 220-241. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1071963
• Wei, H. S., & Chen, J. K. (2010). School attachment among taiwanese adolescents: The roles of individual characteristics, peer relationships and teacher wellbeing. Social Indicators Research, 95(3), 421-436. https://www.jstor.org/stable/40542302
• Whiteside-Mansell, L., Weber, J. L., Moore, P. C., Johnson, D., Williams, E. R., Ward, W. L., Robbins, J. M., & Phillips, B. A. (2015). School bonding in early adolescence: Psychometrics of the brief survey of school bonding. The Journal of Early Adolescence, 35(2), 245–275. https://doi.org/10.1177/0272431614530808
• Yanık, M. (2018). Ortaöğretimde yapılan okul sporlarının öğrencilerin okula bağlılık düzeyine etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 73-78. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000344
• Yıldız, M. A., & Kutlu, M. (2015). Erinlerde okula bağlanmanın yordayıcısı olarak sosyal kaygı ve depresif belirtilerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 332-345. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19577/208881
• Yılmaz, A. (2019). Lise öğrencilerinin ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumları ile okula bağlanma durumlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 50-63. https://doi.org/10.31680/gaunjss.518094
• Yılmaz, A., & Güven, Ö. (2018). Ders dışı sportif etkinliklere yönelik öğrenci tutum ölçeğinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi (dseötö). Journal of Human Sciences, 15(4), 1979-1992. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i4.5421
• Yılmaz, A., & Güven, Ö. (2019). Parents’ attitude and opinions towards extracurricular sport activity. Cukurova University Faculty of Education Journal, 48(2), 1163-1201. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuefd/issue/49528/584270
• Yorğun, A. (2014). Lise öğrencilerinde okul terki riskinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. http://hdl.handle.net/11655/1827