SOSYAL HİZMETLER AKADEMİSİ VE TOPLUMSAL KALKINMA: ÖRNEK BİR ŞAHSİYET HAVVA OYMAK

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 66 - 93, 30.06.2022

Adem Öter

Öz

Sosyal Hizmetler Akademisi, Türkiye’nin sosyal hizmet alanında profesyonel meslek elamanı yetiştirmek için kurulan ilk yükseköğrenim kurumudur. Kurum eğitim müfredatı gereği Batı ülkelerindeki emsalleri gibi birey, grup ve toplumun sorunlarına çözüm üretmek, ihtiyaç sahiplerini kamu kaynaklarıyla ekonomik ve psiko-sosyal yönden güçlendirmeye yönelik eğitim vermiştir. Eğitim müfredatı, hem teorik hem uygulamalı ders ve staj uygulamalarından oluşmaktadır.
Toplum kalkınması/köy kalkınması, gelişmekte olan ülkelerin kırsal nüfusunu birey ve topluluk bazında kalkınmasına yönelik planlı uygulamalardır. Bu kalkınma modeli, Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan sonra nüfusunun çoğunluğu kırsal kesimde yaşayan, tarım ve hayvancılıkla idare olan geçinen halkın kalkınmasına yönelik toplum kalkınması faaliyetleri, zaman zaman Millî Eğitim, Tarım, Sağlık, Bayındırlık, Sanayi, Ticaret ve İçişleri Bakanlıkları ile çeşitli kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülmüştür. 1961 yılında DPT’nin kurulmasıyla birlikte toplum kalkınması plan ve programları daha sistemli, daha koordineli hâle gelmiştir. Toplum kalkınması projelerinde halkın dâhil edilerek sürdürülebilirliğinin önemi, kamu kurum ve kuruluşlarınca benimsenmiş; bunun için de 1961 kalkınma planında sosyal hizmet uzmanlarına görev ve sorumluluklar yüklenmiştir. Akademi’nin ilk 10 kadın öğrencisinden biri olan Havva Oymak, gerek öğretmenlik yaparken gerekse Akademi’de öğrenciyken örnek bir toplum kalkınması gönüllüsü olarak yaşamını sürdürmüştür.
Bu çalışmada, niteliksel yöntem benimsenerek Havva Oymak’ın akademi ve toplum kalkınmasındaki yeri biyografik anlatı araştırması tekniğiyle irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmetler Akademisi, Toplum Kalkınması, Havva Oymak

Teşekkür

Araştırmadaki akademik desteklerinden dolayı S.D.Ü. İ.İ.B.F. Sosyal Hizmet Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Şefika Eda ÇİÇEK’e Araştırmaya gönüllü katılım sağlayarak destek veren tüm katılımcılara, Havva Oymak’a ait mektuplara ulaşmayı sağlayan Feridun ÖNÜR’e teşekkür ederim.

Social Services Academy and Social Development: Havva Oymak as A Role Model

Öz

Social Services Academy is the first higher education institution in Turkey to train professional staff in the field of social work. As required by the curriculum of the institution, it provided training to find solutions to the problems of individuals, groups and society, and to empower those in need economically and psycho-socially with public resources, just like its counterparts in Western countries. Its curriculum consists of both theoretical and practical courses and internship applications.
Community development/village development involves planned practices aimed at the development of rural population of developing countries on an individual and community basis. Within the scope of this development model, community development activities for the development of people, most of whom were living in rural areas earning their lives based on agriculture and husbandry after the foundation of Republic of Turkey, were carried out by the ministries of National Education, Agriculture, Health, Public Works, Industry, Trade and Interior, as well as various public institutions and organizations. With the establishment of the State Planning Organization in 1961, community development plans and programs became more systematic and coordinated. The importance of sustainability by including the public in community development projects was adopted by public institutions and organizations; therefore, social workers were assigned duties and responsibilities in the 1961 development plan. Havva Oymak, one of the first 10 female students of the academy in Turkey, continued her life as an exemplary community development volunteer both while teaching and as a student at the academy. In this study, Havva Oymak's place in the academy and the development of society was examined by adopting the qualitative method, with the technique of biographical narrative research.

Anahtar Kelimeler

Social Service Academy, Social development, Havva Oymak

Kaynakça

• Altunya, N. (2010). Köy Enstitüsü Sistemi: Toplu Bakış. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Arslan, Ö. Ö. (2019). Köy Enstitülerinin Toplum Kalkınmasındaki Rolü. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 6 (1), 84-119.
• Bell, J. S. (2002). Narrative Inquiry More Than Just Telling Stories, TESOL Quarterly, Summer, 36 (2), 207-213.
• Berk, F. (2019). Bozkırdan Filizlenen Bir Yaşam Bin Bir Anı, İstanbul: Nar Yayınevi.
• Camphor in oil ampoules, https://mhc.andornot.com/en/permalink/artifact4084 (22.11.2021)
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Danışoğlu, E. (2011, 9 Kasım). Sabiha Sertel'den Günümüze Sosyal Hizmet Eğitiminin 50. Yılı, Cumhuriyet Gazetesi, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/sabiha-sertelden-gunumuze-sosyal-hizmet-egitiminin-50-yili-288656
• Duyan, V. Sayar, Ö.Ö. ve Özbulut, M (2008). Sosyal Hizmeti Tanımak ve Anlamak, Ankara: S.H.U.G.M. Yayınları No.11.
• Erdentuğ, N. (1966). Nermin, Ankara İli Köylerinden Sosyal Hizmet ve Sosyal Antropoloji Bakımından Bir Araştırma, Ankara: S.S.Y.B., S.H.G.M. Yayınları No.45.
• Fer, M. (1963). Toplum Kalkınması, Sosyal Hizmet, Ocak, 1 (7), 5-9.
• Frey, F. W. (1963). Surveying Peasant Attitudes in Turkey, The Public Opinion Quarterly, Autumn, 27(3), 335-355.
• Frey, F. W. (1966), Regional Variations in Rural Turkey, Report No.4, Rural Development Research Project, USA: Center for International Studies MIT.
• Frey, F. W. (1968). Socialization to National Identification Among Turkish Peasants, Source. The Journal of Politics, November, 30 (4), 934-965.
• Gökçearslan Çifci, E. (2009). Social work profession and social work education in Turkey, Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 2063–2065.
• İyicil, F. (1963). Sosyal Hizmet Okulları ve Öğrenci Seçme İşi, Sosyal Hizmet, 1 (9), 8-10.
• İyicil, F. (1965). Sosyal Hizmetler Akademisi Mezuniyet Yıllığı 1964-1965.
• Kalkınma Planı (Birinci Beş Yıl) 1963-1967, Ankara: DPT Yayınları.
• Karataş, K., Erkan, G. (2011). “1961’den Günümüze Sosyal Hizmet Eğitimi Müfredatı: Sosyal Hizmetler Akademisi, Sosyal Hizmetler Yüksekokulu, HÜİİBF Sosyal Hizmet Bölümü Özelinde Bir Değerlendirme”. 50.Yılında Türkiye'de Sosyal Hizmet Eğitimi: Sorunlar, Öncelikler ve Hedefler: Sosyal Hizmet Sempozyumu Bildiriler Kitabı (Yayına Hazırlayanlar: Vedat Işıkhan, Tarık Tuncay, Ercüment Erbay), Ankara: Sosyal Hizmet Araştırma ve Geliştirme Derneği.
• Kuntbay, G. (1962). Sosyal Yardım Mesleğini Tanıyalım. Sosyal Hizmet, 1 (5), 10-12.
• Kural, İ. (Ekim 1962). Havva Oymak. Sosyal Hizmet, 1 (6), 7-8.
• Kuş, E. (2003). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kümbetoğlu, B. (2008). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, 2. Basım, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Nerse, S. (2014). Türkiye Kır Çalışmalarında Paradigma Değişimi, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 29 (2), 165-179.
• O’Brien T., Deriş N. (2019). The Struggle for Modern Turkey: Justice, Activism and a Revolutionary Female Journalist Sabiha Sertel, I.B. Tauris.
• Oymak, E. (1963). Havva Oymak’ın Hatıratı Üzerine, Sosyal Hizmet, 1 (8), 28.
• Oymak, E. (1965). Sosyal Hizmetler Akademisi 1964-1965 Mezunları Yıllığı, Ankara.
• Oymak, H. (1963). Yapılan Büyük Araştırmada Gördüğüm Köy Gerçekleri -1, Sosyal Hizmet, 1 (8), 28-31.
• Oymak, H. (1963). Yapılan Büyük Araştırmada Gördüğüm Köy Gerçekleri-2, Sosyal Hizmet, 1 (9), 13-25.
• Köy Eğitmenleri Kanunu. (1937, 24 Haziran). Resmî Gazete, Sayı: 3639, s.8367.
• Sosyal Hizmetler Enstitüsü Sorulmasına Dair Kanun. (1959, 22 Haziran). Resmî Gazete, Sayı: 10233, s.21955, 21956.
• Sosyal Hizmetler Akademisi, (1961 6 Kasım). Sosyal Hizmet, 1 (4), 30-32.
• Şimşek, G., Mercanoğlu, C. (2018). Bir ‘‘Planlama Örneği” Olarak Köy Enstitüleri Deneyimi. Planlama. 28(3), 261-281.
• Büyük Kültür Seferberliği, (3 Mart 1937) Ulus Gazetesi, s.1,6.
• Yaman, Ö. M, Karakulak K., Dağlar, F. (2015). Kavramlar ve Kuramlar Bağlamında Sosyal Hizmeti Tanımak ve Anlamak, İstanbul: Açılım Kitap.