Relationship Between Education Expenditure and Economic Growth: An Research On Turkey

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 38, 15.05.2022

Bilge Köksel , Hüseyin Yılmaz

Öz

With the introduction of new technologies, changing habits and improving living conditions, it has been observed that physical capital alone is insufficient to explain economic growth. Although the studies carried out in the 1930s enabled the expansion of physical capital to include human capital, the importance of the impact of human capital on economic growth was realized thanks to the information society that emerged after the Second World War. In the 1960’s, the importance of the "human" factor was understood with the neo-liberal growth models was started to be considered as a key role in growth. Thus, "Intrinsic Growth Theories" were put forward and the human factor considered as an exogenous variable in growth was considered as an intrinsic variable. This situation, while demonstrating that human capital undeniably affects economic growth, has led to an increase in both national and international studies and the development of human-oriented policies.
The purpose of this study to investigate relationship between economic growth and education expenditures which is one of the most important indicators of human capital in Turkey. The study covers the years 1999-2019 and while gross domestic product is used as an indicator of economic growth, education expenditures are divided into two as expenditures of the Ministry of National Education and university expenditures. The existence of the long-term relationship was examined with the Gregory-Hansen cointegration test, which takes structural breaks into account, and the FMOLS coefficient estimator was used to obtain long-term coefficient estimates. Empirical results revealed that there is a statistically significant relationship between education expenditures and economic growth in the long run. When an increase 1% in the expenditures of the Ministry of National Education leads to an increase of 1.32% in economic growth, it has been observed that a 1% increase in university expenditures increased the economic growth 1.80%.

Anahtar Kelimeler

Economic Growth , Education Expenditures , Gregory-Hansen Cointegration Test , FMOLS

Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme

Öz

Yeni teknolojilerin hayatımıza girmesi, değişen alışkanlıklar, yaşam şartlarının iyileşmesi ile birlikte fiziksel sermayenin tek başına ekonomik büyümeyi açıklamada yetersiz kaldığı görülmüştür. 1930’lu yıllarda yapılan çalışmalar, fiziksel sermayenin beşerî sermayeyi içine alacak şekilde genişlemesini sağlasa da beşerî sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin önemi, İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan bilgi toplumu sayesinde gerçekleşmiştir. 1960’lı yıllara gelindiğinde Neo-liberal büyüme modelleri ile “insan” faktörünün önemi anlaşılmış ve büyümede kilit rol olarak ele alınmaya başlanmıştır. Böylelikle “İçsel Büyüme Teorileri” ortaya konmuş ve büyümede dışsal bir değişken olarak ele alınan insan faktörü, içsel bir değişken olarak ele alınmıştır. Bu durum, beşerî sermayenin tartışmasız bir şekilde ekonomik büyümeyi etkilediğini ortaya koyarken hem ulusal hem uluslararası alanda çalışmaların artmasını ve insan odaklı politikaların gelişmesini sağlamıştır.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de beşerî sermayenin en önemli göstergelerinden birisi olan eğitim harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ampirik olarak analiz edilmesidir. Çalışma, 1999-2019 yıllarını kapsamakta olup, ekonomik büyümenin göstergesi olarak gayri safi yurt içi hâsıla kullanılırken, eğitim harcamaları Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) harcamaları ve üniversite harcamaları olarak ikiye ayrılmıştır. Uzun dönemli ilişkinin varlığı, yapısal kırılmaları dikkate alan Gregory-Hansen eşbütünleşme testi ile incelenmiş olup uzun dönem katsayı tahminlerinin elde edilmesinde FMOLS katsayı tahmincisinden yararlanılmıştır. Ampirik sonuçlar, eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin varlığını ortaya koymuştur. MEB harcamalarındaki %1‘lik artış ekonomik büyümede %1.32 artışa yol açarken, üniversite harcamalarındaki %1’lik artışın ekonomik büyümeyi %1.80 arttırdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme , Eğitim Harcamaları , Gregory-Hansen Eşbütünleşme Testi , FMOLS

Etik Beyan

Bu araştırma etik kurul izni gerektirmeyen bir çalışma olduğun etik kurul izni alınmamıştır.

Kaynakça

• Afşar, M. (2009). Türkiye’de eğitim yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisi. Anadolu Universıty Journal Of Socıal Sciences, 9(1), 85-98.
• Altınışık, İ. & Peker, H. S. (2008). Eğitim ve gelir dağılımı eşitsizliği. KMU İİBF Dergisi, 2(15), 101-118.
• Ayrangöl, Z. & Tekdere, M. (2014). Türkiye ve OECD ülkelerinde yapılan eğitim harcamalarının karşılaştırmalı analizi. EUL Journal of Social Sciences, V(II), 1-30.
• Başar, S., Künü, S. & Bozma, G. (2016). Eğitim ve sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye üzerine bir uygulama. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (10), 189-204.
• Bhattacharyya, P. (2019). Public expenditure on education and economic growth: a state-level analysis in India. Humanities & Social Sciences Reviews, 7(6), 533-539.
• Çalcalı, Ö. (2019). Türkiye’de kamu eğitim harcamalarının gelişimi ve OECD ülkeleri ile PISA etkinlik karşılaştırması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 449-474.
• Çalışkan, Ş. (2007). Eğitim-işsizlik ve yoksulluk ilişkisi. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 285-308.
• Çalışkan, Ş., Karabacak, M. & Meçik, O. (2018). Türkiye’de uzun dönemde eğitim ve sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 78-96.
• Çelepi, M. S. (2016). Somut olmayan kültürel miras ve üniversite gençliği. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3), 15-35.
• Çınar, R. & Elsem, Ö. (2001). Eğitim ve iktisadi gelişme: Atatürk Üniversitesi'nin Erzurum il ekonomisi ve sosyal yapısı üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 91-104.
• Denison, E. F. (1980). The contribution of capital to economic growth. The American Economic Review, 70(2), 220-224.
• Denison, E. F. (1962). Sources of economic growth in the united states and the alternatives before us.
• Doğrul, A. N. (2009). Ekonomik büyümede eğitim harcamalarının etkisi: Panel veri analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(25), 175-184.
• Erdoğan, S. & Yıldırım, D. Ç. (2009). Türkiye’de eğitim – iktisadi büyüme ilişkisi üzerine ekonometrik bir inceleme. The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management , 4(2), 11-22.
• Eriçok, R. E., Yılancı, V. (2013). Eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: sınır testi yaklaşımı. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, I, 87-101.
• Esen, E. & Keçili, M. Ç. (2021). Economic growth and health expenditure analysis for turkey: evidence from time series. Journal of the Knowledge Economy.
• Frank, N. (2017). Making the grade: The contribution of education expenditure to economic growth. Undergraduate Economic Review, 14(1), 1-15.
• Gregorio, J. D. & Lee, J.–W. (2002). Education and income inequality: new evidence from cross‐country data. Review of Income and Wealth, 48(3), 395-416.
• Idrees, A. S. & Siddiqi, M. W. (2013). Does public education expenditure cause economic growth? Comparison of developed and developing countries. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 7(1), 174-183.
• Karaçor, Z., Güvenek, B., Ekinci, E. & Konya, S.(2018). Panel estimation for the relationship between education expenditureand economic growth for oecd countrıes. Forum Scientiae Oeconomia, 6(2), 7-20.
• Karış, Ç. (2019). Eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme üzerine bir nedensellik analizi: Türkiye örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 1067-1088.
• Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi büyümenin belirleyicileri ve yeni büyüme modellerinde beşeri sermayenin yeri”, AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1-4), 207-230.
• Koçak, E. & Uzay, N. (2017). Türkiye’de demokrasi ve ekonomik büyüme ilişkisi: ampirik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 24(3), 705-723.
• Köksel, B. & Yılmaz, H. (2021). Beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: farklı gelire sahip ülkeler grubu üzerine bir inceleme. Journal Of Lıfe Economıcs, 157-171.
• Mallick, L., Das, P. K., & Pradhan, K. C. (2016). Impact of educational expenditure on economic growth in major asian countries: Evidence from econometric analysis. Theoretical and Applied Economics, XXIII(2), 173-186.
• Mariana, D. R. (2015). Education as a determinant of the economic growth. The case of romania. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 404-412.
• Mart, Ö. A. & Kartal, S. (2021). Türkiye’deki eğitim harcamalarının değerlendirilmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 37-53.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2020). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2019/2020. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• OECD. (1998). Education at a Glance: OECD Indicators 1998. Paris: Organisation for Economic Co-operation and Development.
• OECD. (2001). The Well-Being of Nations, The Role of Human and Social Capital. Paris: OECD.
• Ortaç, R. (2003). Cumhuriyetimizin 80. yılında eğitim harcamaları. G.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 239-247.
• Owusu-Nantwi, V. (2015). Education expenditures and economic growth: Evidence from Ghana. Journal of Economics and Sustainable Development, 6(16), 69-78.
• Öztürk, N. (2005). İktisadi kalkınmada eğitimin rolü. Sosyoekonomi, 27-44.
• Pamuk, M. & Bektaş, H. (2014). Türkiye’de eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: ARDL sınır testi yaklaşımı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-90.
• Pata, U. K. (2020). Türkiye’de eğitim ve ekonomik büyüme ilişkisi: Fourier-Shin eşbütünleşme testi. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6(2), 175-190.
• Phillips, P. C. & Hansen, B. E. (1990). Statistical inference in instrumental variables regression with I(1) Processes. The Review of Economic Studies, 57(1), 99-125.
• Rathanasiri, R. (2020). Impact of public education expenditure on economic growth in Sri Lanka: Evidence from econometrics analysis. Journal of Management Matters, 7(1), 51-71.
• Romer, P. M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.
• Schultz, T. W. (1961). Investment in human capital. The American Economic Review, 51(1), 1-17.
• Schultz, T. W. (1970). The reckoning of education as human capital. Education, Income, and Human Capital , 297-306.
• Selim, S., Purtaş, Y. & Uysal, D. (2014). G-20 ülkelerinde eğitim harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 93-102.
• Simpson, W. B. (2004). Public education expenditures and growth. Journal of Development Economics, 583-605.
• Söyler, İ. (2005). Eğitim hizmetleri bağlamında vakıf üniversitelerinin finansal ve vergisel sorunları. Maliye Dergisi, 52-76.
• Sunde, T. (2017). Education expenditure and economic growth in Mauritius: An application of the bounds testing approach. European Scientific Journal, 13(22), 70-81.
• Tan, i. K., Mert, M. & Özdemir, Z. A. (2010). Kamu yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisine bir bakış: Türkiye, 1969-2003. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 25-39.
• TDK. (2021). Güncel Türkçe Sözlük. 2021 tarihinde Türk Dil Kurumu Sözlükleri: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• The Economist Intelligence Unit. (2021). Democracy ındex 2020 ın sickness and in health? The Economist Intelligence Unit Limited.
• TUİK. (2021). Ulusal Hesaplar. 2021 tarihinde İstatistik Veri Portalı: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1 adresinden alındı
• Türkmen, F. (2002). Eğitimin ekonomik ve sosyal faydaları ve Türkiye'de eğitim ekonomik büyüme ilişkisinin araştırılması:. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi: Devlet Planlama Teşkilatı.
• Uçan, O. & Yeşilyurt, H. (2016). Türkiye’de eğitim harcamaları ve büyüme ilişkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 179-185.
• UNDP. (2021). Human development reports. 2021 tarihinde United Nations Development Programme: http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi adresinden alındı
• University Of Gronigen. (2021). Penn World Table. 2021 tarihinde Groningen Growth and Development Centre: https://www.rug.nl/ggdc/productivity/pwt/ adresinden alındı
• W.Gregory, A. & E.Hansen, B. (1996). Residual-Based tests for cointegration in models with regime shifts. Journal of Econometrics, 70(1), 99-126.
• World Bank. (2021). The human capital ındex 2020 update. The World Bank.
• Würzburg Üniversitesi . (2021). Democracy Matrix. 2021 tarihinde Ranking of Countries by Quality of Democracy: https://www.democracymatrix.com/ranking adresinden alındı
• Yelkikalan, N., Akatay, A., Yıldırım, H. M., Karadeniz, Y., Köse, C. & Koncagül, Ö., (2010). Dünya ve türkiye üniversitelerinde girişimcilik eğitimi: karşılaştırmalı bir analiz. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, 12(19), 51-59.
• Yüce, M. (2002). Türkiye'de gelir dağılımı bozukluğunun izlenen kamu gelir ve harcama politikaları ile bağlantısı. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi(23), 1-38.
• Yücel, Ş. (2001). Eğitimin dışsallıklarının dikkat çeken olguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 239-256.
• Zivot, E., & Andrews, D. W. (2002). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 25-44.