Analysing the Importance of Alps, Alp-Erens and Alp-Gazis in the Cultural Life of the Turkish World by Content Analysis

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 76 - 93, 31.12.2022

Ümit Çelebican Muharrem Avcı Serap Balcı

Öz

The Turkish nation, in its 5000-year history, has established many states after the wars it waged against its enemy. From nomadic-to-nomadic life, they believed in religions such as Tengrism, Shamanism, and Islam. They have faced many droughts, famines and related migrations due to the geographical conditions. This heroic and difficult life adventure has found its place in Turkish epics in the form of anonymous products since the first periods with the oral tradition. The most important common motif of these anonymous products, which emerged both before Islam and under the influence of Islam, were characters like Alp, Alp-Eren or Alp-Gazi. This study aims to explain the Alpine type by giving examples from epics, legends and Dede Qorqut Stories, which contain epic features. This research was carried out in a scanning model, adopting a qualitative research approach. Document analysis technique was employed and the data were analysed using content analysis. Alp, which means valor, heroism, and courage, which has an important place in Turkish mythology and old Turkish life, thus being the subject of Turkish epics, and Alp-Eren or Alp-Gazi, which means dervish, mujahid, also found a place in Dede Qorqut Stories and Islamic period epics and even in local legends. In the research, it has been concluded that these motifs in question have preserved their existence in literary texts and folk culture. This study revealed that discussing and highlighting characters like Alp, Alp-Eren, and Alp-Gazi in various studies can contribute to the development of cultural and religious tourism.

Anahtar Kelimeler

Turkish World, Epics, Legends, Dede Qorqut, Alps

Kaynakça

• Çakır, E. (2018). Toplumsal bellekte ad verme geleneği ve ideoloji: Satuk Buğra Han. Millî Folklor, 30(119).
• Çılgınoğlu, H. & Helveci, Ü. (2022). İnanç turizminde merkezler ve bölge insanının bu merkezlerle etkileşimi: Kastamonu örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11 (3), 1515-1542. doi: 10.15869/itobiad.1130416.
• Çolak, F. (2016). Türklerde lider kadın tipolojisi ve Gülnar Hatun efsanesi. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 58-69.
• Erdi, S. Ve Yurtsever S. T. (2005). Kâşgarlı Mahmûd, Divanü Lügati’t-Türk, İstanbul.
• Ergin, M. (1999). Dede Korkut Kitabı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1999.
• Erkmen, S. E. (2019). Erken dönem Osmanlı süvari tipinin bir menşei olarak Alplık / bahadırlık / gazilik geleneği. Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, 4(2), 174-203.
• Gümüş, İ. (2016). Orhon yazıtlarında erdem üzerine söylem çözümlemesi. SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science, 8, 254-264.
• Hatiboğlu, V. (1979). Türk tarihînin başlangıcı. Türkoloji Dergisi, 8 (1). doi: 10.1501/Trkol_0000000108.
• İnan, A. (1992). Manas Destanı, İstanbul: MEB.
• Koçak, K. (2012). Bozkır kültüründe alp karakterinin ortaya çıkışında türk geleneklerinin etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 1 (2), 125-135.
• KTB (2022). Bayraklı Sultan Efsanesi. Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. https://kastamonu.ktb.gov.tr/TR-172467/bayrakli-sultan-efsanesi.html ET: 09.12.2022. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed: S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık. Polat, K., Yener, D., Yılmaz, M. (2021). Türk kültüründe kahramanlık ve sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin kahramanlık algısı. Erciyes Akademi, 641-663.
• Sever, M. (2003). Köroğlu destanı-Antep rivayeti. Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 65-78.
• Şen, S. (2006). Türklerde ad verme törenleri, adların önemi, ad verme ile ilgili gelenek ve inançlar. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (6), 153-159.
• TDK (2021). Türk Dil Kurumu sözlükleri, Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ ET: 07.12.2022.
• Turan, M. (1998). Türk destanları, Türk Halk Edebiyatı İçinde, 42-61.
• Yıldız Altın, K. (2021). Türk kültüründe atalar kültü. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Yıldız, N. (2009). Türk Destancılık Geleneği. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 6(1).